بیماری‌های کبدی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Zamani jahadit871 (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
'''ملاﺣﻅات بيوبیو لوژيكلوژیک'''
با آگاهی اﺯ ساختاﺭ کارکرد ﻄبیعی [[کبد]] می‌توان بیماری‌های کبد و تظاهر بالینی آنها را درک کرد.توجه به [[آناتومی کبد]] و مجاری صفراوی از نمای ظاهری تا تک تک [[هپاتوسیت]]‌ها و نیز سایر اجزای سلوی برای فهم تظاهرات بالینی بیماری‌های کبدی لازم است. خون رسانی دوگانه به کبد که منحصر به کبد است وشامل سیستم وریدی پورت می‌شود کبد را به مشابه یک صافی در سر راه خون وریدی احشای شکمی در اورده‌است. این امر باعث می‌شود که کبد به طور ثانویه به تعدادی از بیماری‌های خارج کبدی مبتلا شود و مکان نسبتاٌ شایعی برای متا ساتز تومرهای توپر باشد. به علاوه توجه به آناتومی کبد خصوصاٌ سیستم وریدی پورت جهت درک تظاهرات بالینی مهم هیپر تانسیون پورت که از عوارض شایع بیماری‌های مزمن کبدی است و بر اثر تغییر شکل عروق ریز داخل کبدی در نتیجه ایجاد اسکار وبازسازی مجدد به وجود می‌آید بسیار با اهمیت است . این ملاحظات پزشک را بر آن می‌دارد که در صدد جستوجوی شواهدی همچون بزرگ شدن طحالوهیپراسپلنیسم و [[خون ریزی گوارشی]] و تجمع مایع [[آسیت]] و نشانه‌های آنسفالوپاتی پورت سیستمیک بر آید. درک اناتومی مجاری صفراوی از کانالیکولها تا مجرای مشترک صفراوی برای دریافتن مبانی و پیامدهای یرقان انسدادی امری ضروری است. در حالی که التهاب کیسه صفرا ممکن است سبب تب ودرد شود. کولدوکولیتیاز باعث کولیک [[صفرا]]وی و [[یرقان]] می‌گردد. آگاهی از ساختار کبدی در سطحی ما بین آناتومی ظاهری وسلولی نیز فهم نماهای بالینی که در اختلالات کبدی مشاهده میشوند کمک می‌کند. خون از طریق ونولهای پورت که در محیط قرار دارند وارد [[لوبول کبدی]] میشود و از طریق [[سینوزوئیدهای]] کبدی به طرف ورید مرکزی حرکت می‌کند ونولهای پورت و مجاری کوچک صفراوی و [[آرتریولهای کبدی]] در یک تریاد قرار دارند. اگاهی از این سازمان ونیز وجود نواحی متحد المرکز کارکردی در یک لوبول برای درک انواع الگوهای صد مه کبدی ضروری است این خصوصیات ساختمانی بی شک دلیل حفظ شدن نسبی کارکرد [[هپاتوسیتها]] در جریان بسیاری از بیماری‌ها مثل [[شیتوزومیاز]][[سیروز]]صفراوی که باعث هیپر تانسیون قابل توجه پورت می‌شوند می‌باشد. به همان اندازه که خصوصیات [[آناتومیک]] در درک بیماری‌های کبدی اهمیت دارند بسیاری از اختلالات کبدی و تظاهرات آنها تنها با دقت در پیچیدگی‌های کارکرد کبد در سطح سلولی قابل توجیه هستند. سلولهای کبدی بسیاری از ترکیبات بالقوه سمی درونزاد و برونزاد را از طریق اکسیداسیون احیا و [[کونژوگاسیون]] توسط [[آنزیمهای]] متعدد شبکه [[آندوپلاسی]] تغییر می‌دهند.کونژوگاسیون مواد اولیه : با تبدیل کرن مواد غیر محلول در آب به محلول در آب عموماٌ تشریح کبدی آنها را تسهیل می‌کند. بنابر این تعجب اور نیست که بیماری‌های پارانشیمی کبد ممکن است سبب بیلی روبینمی [[کونژوله ونیرژز]] یرقان شوند. تغییرات متابولیسمی ممکن است از طریق تشکیل مشتقاتی که فعالیت آنها کمتر ویا بیشتر از مواد اولیه مولد آنهاست. سایر اعمال سلولهای کبدی که ممکن است شاخه‌های بالینی مهمی از آن منشعب شوند شامل تولید انواع مختلفی از پروتئینهای محلول در آب برای ترشح انها به داخل گردش خون ونیز وجود گیرنده‌هایی است که نسبت به لیگاندهای مختلف موجود در گردش خون اختصاصی عمل می‌کنند. البته سلولهای کوپفر نیز بیشتر وظایف خویش را به صورت یکی از اعضا رتیکولواندوتلیال از طریق کلیرانس شماری از [[گلیکوپروتئینهای]] سرم به روش آندوسیتوز با واسطه گیرنده [[آسیالوگلیکو]] [[پروتئین]] انجام می‌دهند در این خصوصیت سلولهای کبدی سهیم هستند. آخرین خصوصیت [[بیولژی]] سلولی هپتوسیتها که در بروز بیماری‌ها نقش دارد استعداد کبد برای تکثیر و بازسازی است. گرچه در پارانشیم طبیعی کبد اشکال میتوزی ناچیزی مشاهده می‌شود باز سازی سریع که شامل تکثیر و [[هیپرتروفی]] سلولی است به دنبال برداشتن تجربی بخشی از کبد حیوانات و آدمی مشاهده می‌شود
با آگاهي اﺯ ساختاﺭ كاركرﺪ ﻄبيعي [[كبد]] می توان بیماری های کبد و
 
تظاهر بالینی آنها را درک کرد.توجه به [[آناتومی کبد]] و مجاری صفراوی از
 
== '''ملاحظات نالینی''' ==
نمای ظاهری تا تک تک [[هپاتوسیت]] ها و نیز سایر اجزای سلوی برای فهم
در برخورد با بیماری که مبتلا به بیماری کبدی است, توجه به مشکلات بیمار و پرسش درباره چند نکته مهم پزشک را قادر به تمرکز بر مهمترین احتمالات تشخیصی و شدت بیماری می‌سازد. ایا مشکل به طور اولیه در سلول کبدی وجود دارد یا پنهان است؟ ایا بیماری ناگهانی بروز کرده‌است یا تدریجی؟ ایا مشکل بیمار سبب اختلال مهمی در کارکرد طبیعی سلول کبدی شده‌است یا خیر؟ ایا علایم ونشانه‌هایی از هیپرتانسیون پورت وجود دارد؟
 
تظاهرات بالینی بیماری های کبدی لازم است. خون رسانی دوگانه به کبد که
 
== '''شرح حال''' ==
منحصر به کبد است وشامل سیستم وریدی پورت می شود کبد را به مشابه یک
 
بعضی از خصوصیات شرح حال ممکن است و سبب افتراق بیماری کلستاتیک یا بیماری سلول کبدی شوند. شرح حال از درد مشخص در ربع فوقانی راست یا سابقه سوء هضم نشان دهنده کوله لیتیاز و کوله سیستیت یا کولدوکولیتیاز بیماری می‌باشد. به همین ترتیب ناراحتی مبهم نشان دهنده بیماری سلول کبدی ویا ارتشاحی کبد همراه با هپاتومگالی است که سبب درد به علت اتساح حاد [[کپسول گلیسون]] می‌شود. علایم مهم دیگری که باید مورد توجه قرار گیرد شامل: خارش, یرقان, [[بی اشتهایی]], [[کاهش وزن]] و تب هستند. شکایتی همچون کبودی پس از ضربه مختصر نشانه‌هایی شوم از بیماری کبدی حاد یا مزمن می‌باشد. باید به تماس بیمار با افراد یرقانی توجه کرد اگر بیمار هرگونه تزریقی داشته‌است عفونت [[هپاتیت b]] ویا c ممکن است بیماری ﺯمینه‌ای باشد. تزریقات شامل انتقال خون یا ﭙلاسما, [[خالکوبی]] و اقدامات دندان ﭙزشکی می‌باشد یرقانل متعاقب عمل جراحی ممکن است به دلیل ماده بیهوش کننده یا اختلال عمل دفعی کبد باشد.
صافی در سر راه خون وریدی احشای شکمی در اورده است. این امر باعث می
 
شود که کبد به طور ثانویه به تعدادی از بیماری های خارج کبدی مبتلا
 
== '''معاینه جسمانی''' ==
شود و مکان نسبتاٌ شایعی برای متا ساتز تومرهای توپر باشد. به علاوه
 
یرقان در اسکراوﭙوست جستوجو می‌شود رنگ ﭙریدگی که نشان دهنده کم خونی است, امکان دارد نشانه‌ای از همولیز, سیروز باشد. لاغری قابل توجه خصوصاً در اندامها ممکن است همراه با سرطان باشد . معاینه [[ﭙوست]] ممکن است ناشی از کمبود پروترومبین باشد قرمزی کف دست ممکن است علامت بیماری حاد یا مزمن کبدی باشد. رنگ خاکستری متمایل به اغوانی تیره در پوست به علت افزایش آهن یا برنزه شدن آن باید شک به هموکروماتوز را برانگیزد. ارزیابی وضعیت ذهنی ونیز کارکرد عصبی بسیار مهم است. اختلال مختصر در هوشیاری و تغییرات اندکی در شخصیت بیمار ممکن است نشان دهنده بیماری سلول کبدی باشد ولی باید دقت شود که سایر بیماری‌های عصبی کنار گذاشته شوند. لرزش به شیوه بال زدن در دستها ممکن است همراه آنسفالوپاتی پورتو [[سیستمیک وکومای کبدی]] قریب الوقوع مشاهده شود. معاینه شکم ممکن است آسیت را آشکار کند که همراه اتساع وریدهای اطراف نافی ، نشان دهنده سیروز و گردش خون وسیع جانبی پورت می‌باشد. اگر تظاهرات دیگر بیماری کبدی وجود نداشته باشند بدخیمی باید به طور جدی تری مورد توجه قرار گیرد.در سمع شکم ، امکان دارد همهمه وریدی روی وریدهای جانبی متسع که از ناف به اطراف منتشر شده‌اند شنیده شود. این طرح وریدی ، کاپوت مدوزا خوانده می‌شود. در سیروز پیشرفته، این همهمه وریدی عملاٌ وجه تشخیص در هیپرتانسیون قابل توجه پورت است. گاهی ممکن است بر روی ندولهای بزگ در حال بازسازی در بیمار سیروز و گاهی روی هپاتومهاو ندولهای متاستاتیک کبد شنیده شود فروتمان نیز ممکن است گاهی روی [[هپاتومها]] و ندولهای متاستاتیک کبدی شنیده شود.
توجه به آناتومی کبد خصوصاٌ سیستم وریدی پورت جهت درک تظاهرات بالینی
 
مهم هیپر تانسیون پورت که از عوارض شایع بیماری های مزمن کبدی است و
 
بر اثر تغییر شکل عروق ریز داخل کبدی در نتیجه ایجاد اسکار وبازسازی
 
مجدد به وجود می آید بسیار با اهمیت است . این ملاحظات پزشک را بر آن می
 
دارد که در صدد جستوجوی شواهدی همچون بزرگ شدن طحالوهیپراسپلنیسم و
 
[[خون ریزی گوارشی]] و تجمع مایع [[آسیت]] و نشانه های آنسفالوپاتی پورت
 
سیستمیک بر آید. درک اناتومی مجاری صفراوی از کانالیکولها تا مجرای مشترک
 
صفراوی برای دریافتن مبانی و پیامد های یرقان انسدادی امری ضروری است.
 
در حالی که التهاب کیسه صفرا ممکن است سبب تب ودرد شود. کولدوکولیتیاز
 
باعث کولیک [[صفرا]]وی و [[یرقان]] می گردد. آگاهی از ساختار کبدی در سطحی ما
 
بین آناتومی ظاهری وسلولی نیز فهم نماهای بالینی که در اختلالات کبدی
 
مشاهده میشوند کمک می کند. خون از طریق ونولهای پورت که در محیط قرار
 
دارند وارد [[لوبول کبدی]] میشود و از طریق [[سینوزوئیدهای]] کبدی به طرف
 
ورید مرکزی حرکت می کند ونولهای پورت و مجاری کوچک صفراوی و [[آرتریولهای
 
کبدی]] در یک تریاد قرار دارند. اگاهی از این سازمان ونیز وجود نواحی
 
متحد المرکز کارکردی در یک لوبول برای درک انواع الگوهای صد مه کبدی
 
ضروری است این خصوصیات ساختمانی بی شک دلیل حفظ شدن نسبی کارکرد
 
[[هپاتوسیتها]] در جریان بسیاری از بیماری ها مثل [[شیتوزومیاز]] و[[سیروز
]]
صفراوی که باعث هیپر تانسیون قابل توجه پورت می شوند می باشد. به همان
 
اندازه که خصوصیات [[آناتومیک]] در درک بیماری های کبدی اهمیت دارند
 
بسیاری از اختلالات کبدی و تظاهرات آنها تنها با دقت در پیچیدگی های
 
کارکرد کبد در سطح سلولی قابل توجیه هستند. سلولهای کبدی بسیاری از
 
ترکیبات بالقوه سمی درونزاد و برونزاد را از طریق اکسیداسیون احیا و
 
[[کونژوگاسیون]] توسط [[آنزیمهای]] متعدد شبکه [[آندوپلاسی]] تغییر می
 
دهند.کونژوگاسیون مواد اولیه : با تبدیل کرن مواد غیر محلول در آب به
 
محلول در آب عموماٌ تشریح کبدی آنها را تسهیل می کند. بنابر این تعجب
 
اور نیست که بیماری های پارانشیمی کبد ممکن است سبب بیلی روبینمی
 
[[کونژوله ونیرژز]] یرقان شوند. تغییرات متابولیسمی ممکن است از طریق
 
تشکیل مشتقاتی که فعالیت آنها کمتر ویا بیشتر از مواد اولیه مولد آنهاست.
 
سایر اعمال سلولهای کبدی که ممکن است شاخه های بالینی مهمی از آن منشعب
 
شوند شامل تولید انواع مختلفی از پروتئینهای محلول در آب برای ترشح انها
 
به داخل گردش خون ونیز وجود گیرنده هایی است که نسبت به لیگاندهای
 
مختلف موجود در گردش خون اختصاصی عمل می کنند. البته سلولهای کوپفر نیز
 
بیشتر وظایف خویش را به صورت یکی از اعضا رتیکولواندوتلیال از طریق
 
کلیرانس شماری از [[گلیکوپروتئینهای]] سرم به روش آندوسیتوز با واسطه
 
گیرنده [[آسیالوگلیکو]] [[پروتئین]] انجام می دهند در این خصوصیت سلولهای کبدی
 
سهیم هستند. آخرین خصوصیت [[بیولژی]] سلولی هپتوسیتها که در بروز بیماری
 
ها نقش دارد استعداد کبد برای تکثیر و بازسازی است. گرچه در پارانشیم
 
طبیعی کبد اشکال میتوزی ناچیزی مشاهده می شود باز سازی سریع که شامل
 
تکثیر و [[هیپرتروفی]] سلولی است به دنبال برداشتن تجربی بخشی از کبد
 
حیوانات و آدمی مشاهده می شود
 
'''ملاحظات نالینی'''
 
در برخورد با بیماری که مبتلا به بیماری کبدی است, توجه به مشکلات
 
بیمار و پرسش درباره چند نکته مهم پزشک را قادر به تمرکز بر مهمترین
 
احتمالات تشخیصی و شدت بیماری می سازد. ایا مشکل به طور اولیه در سلول
 
کبدی وجود دارد یا پنهان است؟ ایا بیماری ناگهانی بروز کرده است یا
 
تدریجی؟ ایا مشکل بیمار سبب اختلال مهمی در کارکرد طبیعی سلول کبدی
 
شده است یا خیر؟ ایا علایم ونشانه هایی از هیپرتانسیون پورت وجود
 
دارد؟
 
'''شرح حال'''
 
بعضی از خصوصیات شرح حال ممکن است و سبب افتراق بیماری کلستاتیک یا
 
بیماری سلول کبدی شوند. شرح حال از درد مشخص در ربع فوقانی راست یا
 
سابقه سوء هضم نشان دهنده کوله لیتیاز و کوله سیستیت یا
 
کولدوکولیتیاز بیماری می باشد. به همین ترتیب ناراحتی مبهم نشان دهنده
 
بیماری سلول کبدی ویا ارتشاحی کبد همراه با هپاتومگالی است که سبب درد
 
به علت اتساح حاد [[کپسول گلیسون]] می شود. علایم مهم دیگری که باید مورد
 
توجه قرار گیرد شامل: خارش, یرقان, [[بی اشتهایی]], [[کاهش وزن]] و تب هستند.
 
شکایتی همچون کبودی پس از ضربه مختصر نشانه هایی شوم از بیماری کبدی
 
حاد یا مزمن می باشد.
 
باید به تماس بیمار با افراد یرقانی توجه کرد اگر بیمار هرگونه تزریقی
 
داشته است عفونت [[هپاتیت b]] ويا c ممكن است بيماری ﺯمينه ای باشد.
 
تزريقات شامل انتقال خون يا ﭙلاسما, [[خالكوبی]] و اقدامات دندان ﭙزشكي مي
 
باشد يرقانل متعاقب عمل جراحي ممكن است به دليل ماده بيهوش كننده يا
 
اختلال عمل دفعی كبد باشد.
 
'''معاينه جسماني'''
 
يرقان در اسكراوﭙوست جستوجو مي شود رنگ ﭙريدگي كه نشان دهنده كم خوني
 
است, امكان دارد نشانه اي از هموليز, سيروز باشد. لاغري قابل توجه خصوصاً
 
در اندامها ممكن است همراه با سرطان باشد . معاينه [[ﭙوست]] ممکن است ناشی
 
از کمبود پروترومبین باشد قرمزی کف دست ممکن است علامت بیماری حاد یا
 
مزمن کبدی باشد. رنگ خاکستری متمایل به اغوانی تیره در پوست به علت
 
افزایش آهن یا برنزه شدن آن باید شک به هموکروماتوز را برانگیزد.
 
ارزیابی وضعیت ذهنی ونیز کارکرد عصبی بسیار مهم است. اختلال مختصر در
 
هوشیاری و تغییرات اندکی در شخصیت بیمار ممکن است نشان دهنده بیماری
 
سلول کبدی باشد ولی باید دقت شود که سایر بیماری های عصبی کنار
 
گذاشته شوند. لرزش به شیوه بال زدن در دستها ممکن است همراه
 
آنسفالوپاتی پورتو [[سیستمیک وکومای کبدی]] قریب الوقوع مشاهده شود.
 
معاینه شکم ممکن است آسیت را آشکار کند که همراه اتساع وریدهای اطراف
 
نافی ، نشان دهنده سیروز و گردش خون وسیع جانبی پورت می باشد. اگر
 
تظاهرات دیگر بیماری کبدی وجود نداشته باشند بدخیمی باید به طور جدی
 
تری مورد توجه قرار گیرد.در سمع شکم ، امکان دارد همهمه وریدی روی
 
وریدهای جانبی متسع که از ناف به اطراف منتشر شده اند شنیده شود. این
 
طرح وریدی ، کاپوت مدوزا خوانده می شود. در سیروز پیشرفته، این همهمه
 
وریدی عملاٌ وجه تشخیص در هیپرتانسیون قابل توجه پورت است. گاهی ممکن
 
است بر روی ندولهای بزگ در حال بازسازی در بیمار سیروز و گاهی روی
 
هپاتومهاو ندولهای متاستاتیک کبد شنیده شود فروتمان نیز ممکن است گاهی
 
روی [[هپاتومها]] و ندولهای متاستاتیک کبدی شنیده شود.
 
==منبع==
 
بیماری هایبیماری‌های کبدومجاری صفراوی ، نوشته: دکتر حسین فروتن ( استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران) ، مترجمین:علیرضا عابدی ، رضا غلامی ، غلامرضا موسوی مجد ، انتشارات پیک ایران ، ISBN:964-6476-01-5