ابرخس: تفاوت میان نسخه‌ها

'''هیپارخوس''' {{به یونانی|Hipparchus}}

(۱۹۰ سال قبل از میلاد - ۱۲۰ سال قبل از میلاد) [[ستاره شناس]]، [[جغرافی‌دان]] و [[ریاضی‌دان]] [[یونانی]] [[دوره هلنی]] است از او به عنوان بنیان‌گذار [[مثلثات]] نام برده می‌شود اما شهرت اصلی‌اش به دلیل کشف دیگری در مورد حرکت تقدیمی محور زمین است.

هیپارخوسِ نیکایی (به یونانی: Ίππαρχος ο Νικαεύς, / به لاتین: Hipparchus de Nicaeus) (زاده ۱۹۰ پ.ز. ، درگذشته ۱۲۰ پ.ز) یک اخترشناس، جغرافیدان و ریاضیدان یونانی بود. وی برای بنیادگذاری دانش مثلثات گرامی دانسته میشود[۱] گرچه شهرتش بیشتر در کاوش اتفاقی اش در پیشروی (حرکت تقدیمی) نقطه برابران است[۲].

هیپارخوس در نیقیه یا نیکایا (Nicaea/Νίκαια)، بیتینیا (Bithynia/Βιθυνία) (ایزنیک (Iznik/İznik) کنونی ترکیه) زاده شد و شاید در جزیره رودس(Rhodes/Ρόδος) درگذشته است. وی به عنوان یک ستاره شناس که کارش را از ۱۶۲ تا ۱۲۷ پ.ز. شناخته میشود[۳].هیپارخوس به عنوان بزرگترین اخترشناس رصدی باستان و نزد گروهی بزرگترین اخترشناس باستان گرامی داشته میشود. وی نخستین کسی بود که الگوهای کمّی و دقیقی برای حرکات خورشید و ماه ارایه داد. او برای ساخت این الگو یقینا از پایشها و رصدهایی که احتمالا از روشهای اندوخته شده ریاضیاتی فرا-کشوری بوده، بهره برداری کرده که از بابلیان و میانرودانیها یاری جسته است. او مثلثات و جدولهای مثلثاتی رسم شده را توسعه و گسترش داد و بسیاری از مسایل مثلثات کروی را حل کرد. افزون بر نظریه های خورشیدی، مَهی و مثلثات او، وی نخستین کسی بود که یک روش موثق برای پیش بینی خورشید گرفتگیها را توسعه داد.