خدمت وظیفه عمومی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''خدمت وظیفه عمومی''' (که به آن '''سربازی (اجباری)'''، '''اجباری'''، '''فراخوان خدمت'''، '''خدمت ملی''' و یا به طور عام '''خدمت''' گفته می‌شود) اصطلاحی عام برای اشاره به دورهٔ نظامی یا کار اجباری است که توسط نظام حاکم برای شهروندان برقرار می‌شود. این اصطلاح بیشتر در ادبیات سیاسی دولت‌هایی استفاده می‌شود که خواستار به کارگیری شهروندان در [[نیروهای مسلح]] هستند. این دوره را با نام‌های مختلفی می‌شناسند؛ برای نمونه آخرین برنامه خدمت وظیفهٔ عمومی که در [[ایالات متحده]] انجام شد، با اصطلاح «فراخوان» شهرت یافت. بسیاری از کشورها، نیروهای وظیفه را به کار نمی‌گیرند و به جای آن‌ها از ارتش حرفه‌ای یا داوطلب استفاده می‌کنند. با این حال بسیاری از این کشورها احتمال استفاده از نیروهای وظیفه را به طور کلی نفی نکرده و آن را موکول به شرایط جنگی یا بحرانی می‌کنند.

 

 

* خدمت وظیفه‌ای که معمولاً برای مردان ۱۷ تا ۱۸ ساله به مدتی که غالباً ۲ تا ۳ سال است اجرا می‌شود. این دوره در [[بریتانیا]] و [[سنگاپور]] به «خدمت ملی» مشهور بود. در [[زلاند نو]] در ابتدا به آن آموزش نظامی اجباری و بعدها خدمت ملی گفته شد. در [[سوئد]] نیز به آن دوره وظیفه پاسداری یا خدمت اولیه گفته می‌شود.

 

== تاریخچه ==

 

==== بردگی نظامی ====

 

== خودداری از خدمت سربازی به دلایل وجدانی ==

 

== فراریان از خدمت ==

عضویت سربازان وظیفه در [[نیروهای مسلح]] دلیلی بر آن نیست که همهٔ آن‌ها موافق [[جنگ]] باشند. در [[ایالات متحده]] هنگام [[جنگ ویتنام]]، بسیاری از افراد از روابط سیاسی خود استفاده کردند تا در جنگ به دور از هر گونه آسیب بالقوه قرار گیرند.

 

 

برای کسانی که با نظام خدمت وظیفه آشنایی کافی دارند آسان است که بتوانند راه‌هایی برای فرار از خدمت پیدا کنند. یکی از راه‌هایی که بسیار فراگیر بوده و هنوز هم هست، [[معافیت پزشکی]] است. فرد می‌توانست با تظاهر به [[بیماری]] خود را مشمول [[معافیت از خدمت سربازی|معافیت]] نشان دهد اما به شرطی که چندین [[پزشک]] گزارش کتبی به نفع وی می‌نوشتند. وقت ارتش ارزش نداشت که خود را درگیر این مسائل کند. این شیوه در شهرهای بزرگ کارکرد بهتری داشت زیرا کسانی که مشمول را معاینه می‌کردند وی را نمی‌شناختند. با این‌حال در برخی کشورها، معاینات سختی از سوی پزشکان مورد تأیید دولت انجام می‌شود تا از فرار مشمولین سالم از خدمت جلوگیری به عمل آید.

 

 

بسیاری از مردم، این فراریان را تحقیر کرده و آنان را ترسو می‌شمردند اما برخی نیز از آنان دفاع می‌کردند. در ایالات متحده به خصوص در اواخر جنگ ویتنام اعتراضات ضدجنگ و همچنین حمایت از فراریان از جنگ افزایش یافت زیرا نیروهای آمریکایی خسارات زیادی را متحمل شده بودند و دلایل و اهداف اصلی جنگ به سختی مورد سؤال قرار گرفت.

از جنبه تاریخی همیشه مقاومت‌هایی در برابر خدمت اجباری سربازی در کشورهای مختلف وجود داشته است. [[شورش‌های نیویورک بر علیه خدمت وظیفه]] (که از [[۱۱ ژوئیه]] تا [[۱۶ ژوئیه]] [[۱۸۶۳ (میلادی)|۱۸۶۳]] ([[۱۲۴۱]])طول کشید) شامل اغتشاشات وحشیانه‌ای بود که اوج نارضایتی مردم از قوانین جدیدی را نشان می‌داد که توسط [[کنگره آمریکا|کنگره]] برای به کارگیری مردان در جنگ‌های داخلی وضع شده بود. شورش [[آسیای مرکزی]] نیز در تابستان سال [[۱۹۱۶ (میلادی)|۱۹۱۶]] ([[۱۲۹۴]]) آغاز شد. این شورش‌ها زمانی شعله‌ور شدند که [[امپراتوری روسیه]] معافیت مسلمانان از خدمت وظیفه را لغو کرد.

 

 

== معافیت از خدمت ==

در برخی از کشورها بعضی از مردم از رفتن به سربازی معاف هستند؛ بیشتر این افراد کسانی هستند که برای دولت کار می‌کنند (مانند [[معلم]]ان، [[پلیس|نیروهای پلیس]]، قانون‌گذاران و غیره)، افرادی که برای پیمان‌کاران دولتی کار می‌کنند و آن‌هایی که در شغل‌هایی هستند که برای عملکرد کشور مفید هستند ([[مدیریت بازیافت]]، [[نیروگاه]]‌ها و غیره) در [[بریتانیا]] به این مشاغل، شغل‌های اندوخته می‌گویند زیرا آن‌ها برای بقای ملت مفید هستند.

 

 

برخی از سربازان وظیفه احساس می‌کنند که تجارب به دست آمده از خدمت می‌تواند برای آن‌ها مفید باشد اما دیگران بر این باورند که وقتشان در خدمت سربازی هدر رفته و آن‌ها می‌توانسته‌اند با توجه به تحصیلات و شغل خود افراد موفق‌تری باشند.<ref name=France-conscription>"[http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/1682777.stm فرانسه از پایان خدمت سربازی استقبال می‌کند]"، اخبار بی‌بی‌سی، ۲۹ نوامبر ۲۰۰۱. بازیابی ۲۹ سپتامبر ۲۰۰۶.</ref> دستمزد پایین نیز یکی دیگر از مشکلاتی است که باعث رنجش بیشتر سربازان وظیفه به ویژه در کشورهایی چون [[یونان]]، [[کره جنوبی]]، [[فنلاند]]، [[سنگاپور]] و [[ایران]] می‌شود. [[ارتش فنلاند]] هیچ‌گونه حقوقی به سربازان وظیفه نمی‌پردازد اما در عوض اعتباری به میزان ۳/۶۰ تا ۸/۲۵ [[یورو]] در روز به آن‌ها می‌پردازد. در ایران در سال [[۱۳۸۷]]، حقوق یک [[سرباز صفر]] (پایین‌ترین درجه) در حدود ۲۵ [[دلار]] در ماه و حقوق یک [[افسر وظیفه]] با درجه [[ستوان یک]]می (بالاترین [[ترتیب درجه‌ها در ارتش|درجه]] اعطایی به پرسنل وظیفه)در حدود ۴۶ دلار در ماه است. همچنین طرح جدیدی در [[دولت ایران]] اجرایی شده است که طبق آن، پرسنل وظیفه از [[بیمه درمانی نیروهای مسلح]] استفاده کرده و طول خدمت سربازی جزو سابقه [[بیمه تأمین اجتماعی]] آن‌ها تلقی شود.

|| بولیوی || ۱.۰۸۴.۳۹۰ || ۱۰.۳۳۰ || ۱.۱۳۲/۷۸ || ۹.۱۱۹.۱۵۲ || جمهوری || اجرا می‌شود (فقط در صورت کمبود داوطلبین)

|- style="background:#ddffff"

|- style="background:#ffddff"

|| برزیل || ۸.۴۵۶.۵۱۰ || ۹۶۷.۰۰۰ || ۵.۰۸۹/۱۹ || ۱۹۰.۰۱۰.۶۴۷ || جمهوری فدرال || اجرا می‌شود

|| گامبیا || ۱۰.۰۰۰ || ۴۶۲/۵ || ۲۷۳/۹۴ || ۱.۶۸۸.۳۵۹ || جمهوری || اجرا نمی‌شود

|- style="background:#ffddff"

|- style="background:#ffddff"

|| یونان || ۱۳۰.۸۰۰ || ۲۵۶.۳۰۰ || ۲۴.۰۰۰ || ۱۰.۷۰۶.۲۹۰ || جمهوری پارلمانی || اجرا می‌شود

|| سیشل || ۴۵۵ || ۷۱۲ || ۸.۶۹۴/۰۶ || ۸۱.۸۹۵ || جمهوری || اجرا می‌شود

|- style="background:#ffddff"

|- style="background:#ddffff"

|- style="background:#ddffff"

|- style="background:#ddffff"

|| اسپانیا || ۴۹۹.۵۴۲ || ۱.۰۸۴.۰۰۰ || ۲۳.۴۸۰/۲۶ || ۴۳.۳۹۸.۱۵۰ || سلطنت پارلمانی || اجرا نمی‌شود

 

=== برده‌داری ===

::- [[آلبرت اینشتین]]، [[زیگموند فروید]]، [[اچ جی ولز]]، [[برتراند راسل]] و [[توماس مان]] در اعلامیه‌ای که بر علیه خدمت سربازی و آموزش نظامی جوانان در سال [[۱۹۳۰ (میلادی)|۱۹۳۰]] ([[۱۳۰۸]]) صادر کردند.<ref>[http://bamdadkhabar.com/2013/09/30348/ مانیفست در مخالفت با خدمت سربازی و نظامی‌گری-بامداد خبر]</ref><ref>[http://www.peace.ca/manifestoagainstconscription.htm بر علیه خدمت وظیفه و آموزش نظامی جوانان - ۱۹۳۰]</ref>

 

:در پایان، از آن جا که ما نمی‌توانیم مشخص کنیم که تحمیل خدمت سربازی توسط دولت بر شهروندی که رفیع‌ترین افتخارش دفاع از حقوق و شرافت ملت در برابر جنگی است که عالی‌ترین نمایندگان کشورش آن را اعلام کرده‌اند، تا چه اندازه به عنوان یک خدمت غیرارادی در تضاد با ممنوعیت‌های قیدشده در متمم سیزدهم قانون اساسی تلقی می‌شود، اجباراً به این نتیجه می‌رسیم که بحث پیرامون این مسئله ناقض خود آن است.

 

 

=== تبعیض سنی ===

مشکلات ناشی از بی‌نظمی زمانی وخیم‌تر می‌شوند که پرتوان‌ترین جوانان بر خلاف اراده خود مجبور به خدمت تحت فرماندهی افرادی شوند که به نظر آن‌ها هوش و استعداد کمی دارند و اینکه آن‌ها باید بی‌چون و چرا از این فرماندهان اطاعت کنند. این مسئله در [[دوران صنعتی‌سازی]] مشکلی ایجاد نمی‌کرد زیرا تنها طبقهٔ بالای جامعه به [[تحصیلات عالی]] دسترسی داشتند. اما همین مسئله در جنگ ویتنام باعث بروز مشکلاتی شد. در این جنگ دانش‌آموختگان دانشگاه‌ها مجبور بودند تحت فرماندهی [[درجه‌دار]]انی که به ندرت به [[دانشگاه]] رفته بودند و عموماً حتی [[دبیرستان]] خود را به پایان نرسانده بودند، خدمت کنند.

 

خدمت نظام وظیفه بر این فرض استوار است که ملت‌ها حقوقی دارند که فراتر از حقوق فرد است. در بیانیهٔ [[آلبرت اینیشتین|اینیشتین]] و اعلامیه ضد خدمت وظیفه [[مهاتما گاندی]] آمده است که «دولتی که فکر می‌کند حق دارد شهروندان خود را مجبور به رفتن به جنگ کند، در زمان صلح نیز توجهی به ارزش شادی و زندگی آن‌ها نخواهد داشت.» ساختار ارتش‌های بزرگ دارای نیروهای وظیفه هم‌زمان با رشد [[ناسیونالیسم]] تند در [[سده ۱۹ (میلادی)|سده ۱۹]] و [[سده ۲۰ (میلادی)|۲۰]] میلادی بنا شد و در [[جنگ جهانی دوم]] به اوج خود رسید.

 

در زمان صلح، خدمت وظیفه جو نظامی‌گری و تعصب خشک را در جامعه به وجود می‌آورد. بسیاری از مردان جوانی که بدون اراده به خدمت اعزام می‌شوند، به نظامی‌گری بدگمان می‌شوند زیرا ماهیت اجباری بودن خدمت وظیفه روحیهٔ کمی در سربازان ایجاد می‌کند. این مورد در کشورهایی که احساسات ملی‌گرایانه در آغاز در آن‌ها ضعیف است مانند [[اتریش]]، [[آلمان]] و [[سوئد]] و یا شرایط بی‌رحمانه‌ای در آن‌ها حاکم است بیشتر صادق است.

 

 

=== توجیه حمله به شهروندان ===

یکی از اعتراضاتی که نسبت به خدمت وظیفه وجود دارد این است که کیفیت خدمت سربازان وظیفه پایین‌تر از سربازان داوطلب است. نخست اینکه مدت کوتاه خدمت اجازه رشد مهارت‌های نظامی را به شخص نمی‌دهد. دوم اینکه امکان افت روحیه در نیروهای وظیفه زیاد است که این امر به افت کیفیت نیز کمک می‌کند در حالی که افسران و درجه‌داران پایور می‌کوشند بر این مشکلات فائق آیند.

 

 

همچنین آموزش نظامی نیروهای وظیفه تقریباً بسیار ساده است. در موارد معدودی اتفاق می‌افتد که آموزش آنان فراتر از [[نظام جمع]]، [[تیراندازی]]، آموزش ابتدایی مربوط به شاخه خدمتی و سلاح‌های خدمتی و آموزش ساده صحنه نبرد باشد. همچنین در بسیاری از کشورها به جای استفاده از سربازان در خدمات محترمانهٔ نظامی از آن‌ها به عنوان کارگران کم‌خرج خدماتی با نام‌هایی چون «گردان کار» یا «[[یگان خدمات]]» و غیره در اعمالی چون [[کشاورزی]] و ساخت زیربناها استفاده کرده و می‌کنند.

 

=== اقتصاد ===

 

خدمت نظامی را می‌توان به هر کاری ربط داد. هزینه‌های کار هیچ گاه حتی بدون پرداخت دستمزد نیز ناپدید نمی‌شوند. نتیجه کار سربازان وظیفه به سادگی ضایع می‌شود؛ کار غیرارادی (اجباری) به شدت نارسا است و سربازان حقوق خود را به داوطلبان می‌بازند. هنگامی که در جنگ، شهروندان زبردست را مجبور به این کنند که به عنوان سرباز آماتور بجنگند، تأثیر آن بسیار شدید خواهد بود. نه تنها تلاش نیروهای وظیفه از دست می‌رود و سودمندی آن‌ها نابود می‌شود بلکه پرنسل وظیفه زبردست نیز نمی‌توانند دوباره به راحتی جایگاه خود را در جامعه به دست آورند. هر سرباز وظیفه‌ای که به اجبار به ارتش آورده می‌شود از کار خود خارج شده و در نتیجه او دیگر نمی‌تواند به اقتصاد مملکت که پایه مالی ارتش است، کمک کند. این مورد در کشورهایی که وضعیت پیشاصنعتی دارند و سطح [[آموزش]] پایین است مشکلی ایجاد نمی‌کند زیرا کارگران شاغل در این گونه کشورها را به راحتی می‌توان جایگزین یکدیگر کرد. اما این وضع در کشورهایی که وضعیت پساصنعتی دارند و سطح آموزش در آن‌ها بالاست، متفاوت است به شکلی که نیروی کار در آن جا بسیار پیچیده بوده و یافتن جایگزین برای جای خالی سربازان وظیفه در سطح جامعه مشکل است. حتی می‌توان وضعیت‌های حادتری را برای اقتصادی متصور شد که نیروی کار حرفه‌ای آن به عنوان سرباز آماتور در جنگ کشته شود یا تا پایان زندگی معلول گردد. در این وضعیت سودمندی او برای جامعه بازگشت‌ناپذیر خواهد شد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://oll.libertyfund.org/?option=com_staticxt&staticfile=show.php%3Ftitle=2136&chapter=195469&layout=html&Itemid=27#c_NIR_1360-016_footnote_nt1046 |عنوان=چرا از یک ارتش داوطلب استفاده نمی‌شود؟ |تاریخ بازدید=9 11 2008 |نویسنده=[[میلتون فریدمن]] |تاریخ=1967 |ناشر=New Individualist Review}}</ref>

 

=== ابزاری برای انقیاد جامعه ===

 

همچنین تقریباً همهٔ حکومت‌های دیکتاتوری معاصر (مانند [[سوریه]]، [[کره شمالی]] و [[عراق]] تحت حکومت [[صدام حسین]]) دارای خدمت وظیفه هستند. تقریباً تمام حکومت‌های دیکتاتوری سابق به شدت متکی بر این بودند که همهٔ مردان بالغ به خدمت وظیفه بروند (به جز دیکتاتوری نظامی [[برمه]] که یک استثنای برجسته بود). حکومت‌های دیکتاتوری نظامی سابق در کشورهای [[ترکیه]]، [[یونان]]، [[اسپانیا]]، [[شیلی]]، [[آرژانتین]]، [[برزیل]]، [[اندونزی]] و [[لیبی]] در طول حیات خود همچون کشورهای سابقاً [[کمونیسم|کمونیست]] مانند [[اتحاد جماهیر سوسیالیستی شوروی]] از نیروهای وظیفه استفاده می‌کردند.

== بحث‌هایی در دفاع از دوره خدمت وظیفه عمومی ==

=== آموزش با ارزش ===

 

=== گذرگاه مردانگی ===

در بسیاری از کشورها، خدمت وظیفه راهی برای گذر به مردانگی تلقی می‌شود. مردان بالقوه آزمایش می‌شوند که آیا می‌توانند سختی آموزش‌های نظامی را تاب بیاورند و این حق را به دست بیاورند که به آن‌ها لقب مرد اطلاق شود. خدمت نظامی در کشورهایی که شامل این خدمت می‌شوند آزمایش مردانگی تلقی می‌شود. خدمت وظیفه می‌تواند رفاقت و همراهی را به سربازان الهام کند و گروهی از مردم را متحد سازد. تمام مردان تن‌درست به همراه یکدیگر تحت یک فرماندهی چنین احساسی داشته‌اند. این امر می‌تواند اتحاد و روحیه ملی در مردم ایجاد کند.

 

برخی بر این باورند که خدمت وظیفه باید به [[دموکراسی]] متصل باشد. یک ارتش حرفه‌ای می‌تواند یک دولت در دولت خطرناک باشد. ارزش‌های نظامی مانند اطاعت بلا شرط از دستورها و احترام به [[سلسله مراتب فرماندهی]] به راحتی می‌تواند توسط دیکتاتورهای بالقوه مورد سوء استفاده قرار گیرد. افرادی که به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه به نظام‌های [[استبداد]]ی تمایل دارند به راحتی به نیروهای مسلح جذب می‌شوند. همچنین در زمان‌های [[رکود اقتصادی]] و [[بیکاری]]، ارتش می‌تواند تنها شغل ممکن برای مردم یا اقلیت‌های تحقیرشده باشد (این واقعیت تأثیر مهمی در رشد نظامی‌گری [[ژاپن]]ی داشت). این گونه افراد ممکن است ارتش را به مثابه خانه خود تلقی کرده و آن را فراتر از دولت در نظر گیرند.

 

با این که خدمت وظیفه تعداد نیروها را افزایش می‌دهد اما کیفیت را بالا نمی‌برد. [[نیکولو ماکیاولی]] می‌خواست یک ارتش متشکل از نیروهای وظیفه در [[فلورانس]] تشکیل دهد که به فاجعه ختم شد؛ نیروهای وظیفه آموزش یا تجربه کافی نداشتند و در انجام [[مانور]] و [[مشق نظامی]] ناشی بودند. اگر نیروهای وظیفه تنها در هنگام بحران آموزش ببینند، محدودیت‌های زمان و منابع تنها اجازه آموزش‌های ابتدایی را به دولت می‌دهد؛ چیزهای دیگر را باید در صحنه نبرد آموخت. در نتیجه می‌توان در زمان صلح با آموزش یک نیروی بزرگ که در زمان جنگ به کار آید از این مشکلات اجتناب کرد. کیفیت نیروهای ذخیره باید با تمرین‌های ثابت و مستمر مراقبت شود. در بسیاری از کشورهایی که نظام خدمت وظیفه در آن‌ها برقرار است طول (و کیفیت) آموزش نظامی پرسنل وظیفه تقریباً مشابه ارتش‌های حرفه‌ای است.

 

 

از نیروهای وظیفه می‌توان در دیگر وظایف رزمی مانند استقرار در مناطق مهم، امنیت داخلی، حفاظت از [[راه آماد]] استفاده کرد تا نیروهای حرفه‌ای بتوانند در جبهه‌ها آسوده‌تر بجنگند.

بدترین مشکل این است که آموزش باید مطابق توان بدنی و بهره هوشی ضعیف‌ترین جوانان طراحی شود. با این حال می‌توان با جدا کردن نیروهای وظیفه به گروه‌های مختلف از این مشکلات پیشگیری کرد. حتی ضعیف‌ترین نفرات هم می‌توانند مهم‌ترین نقش‌ها را در وظایفی [[آماد]]ی به عهده بگیرند تا در همین حین نفرات توانمند، برای متخصص شدن دوره ببینند.<ref>[http://www.mil.fi/maavoimat/joukot/tykpr/erik_palv.html Tykistöprikaati: Erikoispalvelutehtävät] بازیابی 2/8/2007. (فنلاندی)</ref>

 

|نشانی=http://www.turunsanomat.fi/kotimaa/?ts=1,3:1002:0:0,4:2:0:1:2006-08-26,104:2:400747,1:0:0:0:0:0:

|عنوان=Varusmieskoulutuksen kevennetty alku säästää paukkuja loppusotaan''

* [http://www.iosmms.org.tw/KUN_1.HTM انجمن افسران و سربازان مجروح خدمت اجباری، ارتش چین]

* [https://www.facebook.com/na.be.sarbazi.ejbari کمپین نه به سربازی اجباری در ایران]

* [http://www.omhroi.gr وب‌گاه کمپین علیه خدمت وظیفه در یونان]

* [http://www.hamshahrionline.ir/news-118045.aspx سربازان معتاد و بی‌سواد کارت پایان خدمت نمی‌گیرند] ''همشهری آنلاین''