|
== نام ==
نام کامل ابن میمون به عبری ''موشِه بِن مَیْمون'' ([[عبری]]: '''משה בן מימון''') و نام عربی او ''ابوعمران موسی بن میمون بن عبدالله القرطبی الإسرائیلی'' است. در مغرب‌زمین، او معمولاً با نام [[یونانی]] ''موسی میمونیدس'' (Μωυσής Μαϊμονίδης) شناخته می‌شود. البته تمام این نام‌ها به معنی ''موسی پسر میمون'' است. بسیاری از آثار یهودی، نام او را ''میمونی'' ('''מימוני''') ضبط کرده‌اند. در بعضی کتاب‌های یهودی، ابن‌میمونابن میمون '''رمبام'''(רמב"ם) خوانده می‌شود که مخفف ''ربی موشه بن میمون'' است.
== زندگی ==
ابن‌میمونابن میمون در سال ۱۱۳۵ در [[کوردوبا]] در [[اسپانیا]] زاده شد. سال تولد او مورد اختلاف است. شلومو پاینس، تاریخ تولد او را در سال ۱۱۳۸ دانسته‌است. ابن‌میمونابن میمون در زمانی زاده شد که بسیاری آن را پایان [[عصر طلایی فرهنگ یهودی در اسپانیا]] پس از چندین سال سلطه مسلمانان دانسته‌اند. در کودکی، ابن‌میمونابن میمون به مطالعه علوم و فلسفه پرداخت. مطالعات وی منحصر به آثار یهودی نبود، بلکه بسیاری از آثار [[فیلسوفان یونانی]] و نیز آثار [[فیلسوفان مسلمان]] را مطالعه نمود. ابن‌میمونابن میمون پشتیبان عرفان دانسته نمی‌شود؛ او با شعر مخالفت کرد. پدرش میمون، به وی [[تورات]] و [[تنخ]] یهودی را آموزش داد که خود او را [[ربی یوسف بن میگاش]] آموزش داده بود.
{{یهودیت}}
پس از فتح کوردوبا در سال ۱۱۴۸ به دست مسلمانان از آفریقا، یهودیان اسپانیا سه گزینه در اختیار داشتند؛ روی آوردن به اسلام، مرگ و تبعید. خانواده ابن‌میمونابن میمون به همراه اکثریت یهودیان دیگر، تبعید را اختیار کردند. در ده سال آینده، آن‌ها در جنوب اسپانیا، از شهری به شهر دیگر آواره شدند؛ اما سرانجام در شهر [[فاس]] واقع در [[مراکش]] شمال [[آفریقا]] سکنی گزیدند. در طی سال‌های ۱۱۷۶ تا ۱۱۷۸، ابن‌میمونابن میمون شروع به نوشتن تفسیری بر [[میشنا]] کرد، رساله‌های کوتاهی در [[منطق]] و نیز در باب [[گاه‌شماری یهودی]]، و یادداشت‌های چندجانبه‌ای بر چند مبحث [[تلمود]] و [[هاگادا]] و نیز یک مجموعه احکام شرعی تألیف کرد.
ابن‌میمونابن میمون در فاس زیرنظر [[یهودا کوهن ابن‌سوسن]] به کسب علم و دانش پرداخت و کار بر روی تفسیرش بر میشنا و نیز طرح‌های تحقیقاتی گسترده‌اش را ادامه داد. ابن‌میمونابن میمون پس از کشته شدن استادش، فاس را ترک کرد و به [[عکا]] گریخت و چند ماه در آن‌جا ماند. سپس ابن‌میمونابن میمون به همراه خانواده‌اش به سوی مصر حرکت کرد؛ آن‌ها مدتی در [[اسکندریه]] توقف کردند و سپس از آن‌جا به [[فسطاط]] رفتند. پیش از رسیدن به فسطاط، ابن‌میمونابن میمون مدتی هم در [[اورشلیم]] توقف داشته‌است.
ابن‌میمونابن میمون پس از مرگ پدرش، تحت حمایت مالی برادرش داوود، که در کار بازرگانی و خرید و فروش سنگ‌های گران‌قیمت و جواهرات بود، قرار گرفت. او در این مرحله، به نوشتن می‌پرداخت و رهبر جامعه یهود بود. پس از مرگ برادرش در اقیانوس هند، ابن‌میمونابن میمون به طبابت روی آورد.
در فسطاط، ابن‌میمونابن میمون به عنوان پزشک مخصوص سلطان [[صلاح‌الدین ایوبی]] و وزیرش [[افضل علی]] برگزیده شد؛ در [[جنگ‌های صلیبی]] وی [[ریچارد شیردل]] را نیز درمان کرد. او را از بزرگ‌ترین پزشکان عصر خود دانسته‌اند. ابن‌میمونابن میمون تحت تأثیر بسیاری از متفکران مسلمان به ویژه [[ابن رشد]] و [[امام محمد غزالی]] بود.
وی در فسطاط مرد و در [[تیبریاس]] (در [[اسرائیل]] کنونی) به خاک سپرده شد. پسرش [[ابراهیم بن رمبام]] خود از دانشمندان برجسته یهود بود، که در دربار [[ایوبیان]] به پزشکی می‌پرداخت.
== آثار ==
آثار ابن‌میمونابن میمون درباره قوانین خاخامی، نوشته‌های پزشکی و فلسفه یهودیت است. بیشتر نوشته‌های وی به زبان عربی‌است. هرچند ''میشناتوره'' به زبان عبری نوشته شده‌است. کتاب‌های او درباره یهودیت عبارت‌است از:
* [[تفسیر میشنا]] (عبری: پیروش همیشنایوت)، به زبان عربی نوشته شده‌است. این متن یکی از نخستین تفسیرهای میشنا بدین شیوه‌است.
* [[سفر همیصفوت]]
* [[میشنا تورا]]
* [[رساله شهادت]]
* [[دلالة الحائرین]]: اثری فلسفی که با بهره‌گیری از شارحان بزرگ مسلمانِ [[ارسطو]] همچون [[ابن‌سینا]] و [[فارابی]] این کتاب را نگاشته‌است. ابن میمون همچون علمای مسلمان عقل و ایمان و علم و ایمان را با هم سازگار دانسته‌است؛ با وجود این، بسیاری از مطالب مهم [[فلسفه اسلامی]] [[معتزله]] و [[اشاعره]] را مورد انتقاد جدی قرار داده‌است. هدف اصلی این کتاب تطبیق دادن تورات با عقاید و آرای ارسطوست. در این کتاب ابن‌میمونابن میمون تناقضات ظاهری بین [[تورات]] و عقل بشری را رفع نموده‌است. ابن میمون این کتاب را به [[زبان عربی]] و [[خط عبری]] نگاشته‌است.<ref>دینانی: ۱۳۷۶، ص ۳۵۱</ref>
* ''مقاله فی سنة المنطق''
* ''کتاب شرح اسماء العقار'': این کتاب یکی از کتاب‌های طبی ابن میمون است که در این کتاب نام‌های مختلف عربی، گیاهان دارویی را ذکر نموده و در کنار آن نام یونانی، رومی، اندلسی، مغربی، مصری، سریانی و فارسی داروهای گیاهی مورد استفاده در طب قدیم را مطرح می‌نماید. این کتاب تحت عنوان «شرح نام گیاهان دارویی» در سال ۱۳۹۲ به فارسی ترجمه ومنتشرو منتشر شده است.
== پانوشت‌ها ==
* [http://sepehr.mohamadi.name/download/DelalatolHaerin.pdf متن کامل کتاب دلاله الحائرین]
{{ویکی‌انبار-رده|Maimonides}}
* [http://www.iranjewish.com/Essay/Essay_37_Harambam.htm از زمان حضرت موسی تا موسی‌ابنموسی ابن میمون موسییی این‌چنین برنخواسته است]
{{مستند کردن}}
{{بزرگان فلسفه یهودی}}
| 