قصیده: تفاوت میان نسخه‌ها

* موضوع قصاید مدح شاهان و بزرگان، تهنیت جشن ها،جشن‌ها، وصف طبیعت و گاه پند و اندرز است.

* شاعران ایرانی قصیده را از شعر عربی گرفته اندگرفته‌اند.

* بخش عظیم [[ادبیات فارسی]] را از آغاز تا پایان سده یسدهٔ ششم هجری، '''قصیده''' تشکیل میدهدمی‌دهد.

* بنا به روایتی نخستین شعر فارسی قصیده ایقصیده‌ای است از [[محمد وصیف سگزی]]، دبیر دربار [[یعقوب لیث صفاری]]، که تنها 6۶ بیت آن باقی مانده است. مطلع این قصیده این است:

== بخشبخش‌های های قصیده هایقصیده‌های مدحی ==

قصیده هایقصیده‌های مدحی معمولاً از چهار بخش تشکیل میشوندمی‌شوند:

قصیده دارای اصطلاحاتی خاص خود است. بیت اول آن [[مطلع|مَطلَع]] نامیده می‌شود. در قصیده‌های مدحی، اغلب چهار بخش مشخص است: تشبیب، تخلص، مدح و دعای تأبید. بیت‌های شروع قصیده را، که معمولاً وصف طبیعت یا شرح وصال یا فراق معشوق است، "«تغزل"» (شعر عاشقانه گفتن) یا "«تشبیب"» (احوال ایام جوانی را ذکر کردن) یا "«نسیب"» (شعر لطیف دربارهٔ زنان) می‌گویند. پس از چند بیت، شاعر تغزل را به مدح می‌کشاند که این قسمت را "«تخلص"» می‌نامند. مهارت شاعر در پیوستن بخش مقدمه قصیده به مدح، و ظرافتی که در این مورد به‌کار می‌بَرَد "«حسن تخلص"» نامیده می‌شود. پس از مدح، که قسمت اعظم قصیده را تشکیل می‌دهد، شاعر قصیده را با «دعای تأبید» به پایان می‌بَرَد، یعنی برای ممدوح خود آرزوی جاودانگی می‌کند، که به این قسمت [[شریطه و دعا|شَریطه]] می‌گویند. در بسیاری از قصاید، به‌ویژه وقتی که موضوع آن مدح نیست، بدون تشبیب و تغزل سروده شده‌اند و شاعر بدون مقدمه وارد موضوع موردنظر خود شده‌است. چنین قصیده‌ای را "«محدود"» یا "«مُقتَضَب"» می‌نامند.<ref>میرصادقی، میمنت. ''واژه‌نامهٔ هنر شاعری: فرهنگ تفصیلیِ اصطلاحات فن شعر و سبک‌ها و مکتب‌های آن''، چاپ سوم، انتشارات کتاب مهناز، تهران، ۱۳۸۵</ref> به‌لحاظ طولانی بودن قصیده و یکسان بودن قوافی، گاه شاعر مجبور به [[تجدید مطلع]] می‌شود؛ یعنی مصراع اول بیتی در اواسط قصیده با مصراع‌های زوج هم‌قافیه می‌گردد. پس از آن، شاعر اجازه دارد که قوافی تکراری با بخش قبلی را در شعر خود استفاده کند. [[خاقانی شروانی]] و [[سعدی شیرازی]] در قصاید خود از روش تجدید مطلع بهره برده‌اند.<ref name="ReferenceA" />