سده نوزدهم میلادی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: سلطله⟸سلطه، فیریکدان⟸فیزیکدان،
جز مسأله --> مسئله وپ:همزه با استفاده از AWB
خط ۵۰:
== قارهٔ آمریکا ==
[[پرونده:GoldenSpikev3.jpg|بندانگشتی|چپ|مراسم کوبیدن میخ طلایی در منطقهٔ [[نوک دماغه]] در ایالت [[اوتاها]] در سال [[۱۸۶۹ (میلادی)|۱۸۶۹]] ([[۱۲۴۷]]). اولین ارتباط ریلی در ایالات متحده]]
ایالات متحده گسترش خود به سوی شمال قارهٔ آمریکا را با [[خرید ایالت لوییزیانا]] در سال [[۱۸۰۳ (میلادی)|۱۸۰۳]] ([[۱۱۸۱]]) آغاز کرد. این گسترش به عنوان هدف نهایی کشور تلقی شد. این کار با انقیاد و پراکنده‌سازی آمریکایی‌های بومی همراه بود. گسترش ایالات متحده با ساخت [[راه‌آهن‌های قاره‌پیما|راه‌آهن‌هایی در سراسر قاره]] و جذب مهاجران جدید افزایش یافت. در تاریخ [[۲۴ ژانویه]] [[۱۸۴۸ (میلادی)|۱۸۴۸]] ([[۴ بهمن]] [[۱۲۲۶]]) در [[کالیفرنیا]] طلا کشف شد. با این کشف، در طول سده افراد زیادی برای یافتن طلا و نقره به آنجا سرازیر شدند. میلیون‌ها نفر از مردم به معادن و شهرهای مناطق غربی آمریکا هجوم آوردند و این امر باعث توسعهٔ مناطق غربی در آن زمان شد. چینی‌های زیادی به کالیفرنیا آمدند و جذب فرهنگ جدید شدند. کالیفرنیا در تاریخ [[۹ سپتامبر]] [[۱۸۵۰ (میلادی)|۱۸۵۰]] ([[۱۸ شهریور]] [[۱۲۲۹]]) به عنوان ایالت جدید پذیرفته شد. این گسترش به تدریج کشور را مجبور به مقابله با مسألهٔمسئلهٔ برده‌داری قانونی در ایالت‌های غربی کرد زیرا این مشکل باعث به هم خوردن تعادل بین «ایالت‌های آزاد» و «ایالت‌های برده‌دار» می‌شد.
[[پرونده:Abraham Lincoln head on shoulders photo portrait.jpg|بندانگشتی|راست|[[آبراهام لینکلن]]، رئیس‌جمهور ایالات متحده، یکی از بزرگ‌ترین رهبران آمریکایی تاریخ]]
[[جنگ داخلی ایالات متحده آمریکا|جنگ داخلی ایالات متحده]] از سال [[۱۸۶۱ (میلادی)|۱۸۶۱]] تا [[۱۸۶۵ (میلادی)|۱۸۶۵]] ([[۱۲۳۹]] تا [[۱۲۴۳]]) طول کشید. در طول جنگ [[آبراهام لینکلن]] رئیس‌جمهور بود. امروزه او را به عنوان یکی از بزرگ‌ترین رهبران جهان غرب تلقی می‌کنند. در همین زمان، آمدن نیروی بخار در کنار [[انقلاب صنعتی]] رو به رشد، گسترش شدیدی در کارخانجات صنعتی ایجاد کرد. در سال [[۱۸۷۸ (میلادی)|۱۸۷۸]] ([[۱۲۵۶]]) [[توماس ادیسون]] لامپ برق جدید خود را به نمایش گذاشت و در طول یک دهه سیستم توزیع برق بزرگی را در تمام کشور راه‌اندازی کرد. تأثیر اقتصادی به تدریج به خارج از ایالات متحده و به سمت [[اقیانوس آرام]] و [[آمریکای لاتین]] گسترش پیدا کرد.
خط ۱۵۶:
* [[۱۸۷۳ (میلادی)|۱۸۷۳]] - ([[۱۲۵۱]]): ماکسول [[مقاله‌ای بر الکتریسیته و مغناطیس]] را منتشر کرد.
* [[۱۸۷۴ (میلادی)|۱۸۷۴]] - ([[۱۲۵۲]]): [[کمپانی هند شرقی]] [[بریتانیا]] از بین رفت.
* [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴]] - [[۱۸۷۶ (میلادی)|۱۸۷۶]] - (([[۱۲۹۲|۹۲]]-[[۱۲۵۴]]): گسترش کلان جمعیت، سرزمین، صنعت و دارایی [[ایالات متحده]] که از آن به عنوان [[عصر طلایی آمریکا]] یاد می‌شود.
[[۱۸۷۷ (میلادی)|۱۸۷۷]] - ([[۱۲۵۵]]): [[اعتصاب بزرگ کارکنان راه‌آهن آمریکا|اعتصاب بزرگ کارکنان راه‌آهن]] در [[ایالات متحده]] که احتمالاً اولین [[اعتصاب|اعتصاب سراسری کارگری]] در دنیا بوده است.
* [[۱۸۷۸ (میلادی)|۷۸]]-[[۱۸۷۷ (میلادی)|۱۸۷۷]] - ([[۱۲۵۶|۵۶]]-[[۱۲۵۵]]): وقوع [[جنگ روسیه و عثمانی (۱۸۷۸-۱۸۷۷)|جنگ دیگری بین روسیه و عثمانی]] موجب آزادی [[بالکانی‌ها]] از سلطهٔ [[امپراتوری عثمانی]] شد.