امثال و حکم: تفاوت میان نسخه‌ها

کتاب '''امثال و حکم''' در سال ۱۳۱۰ کتاب قطور چهار جلدی به تالیف [[علی اکبر دهخدا]] است که در تهران منتشر شد. این مجموعه دارای نزدیک به ۵۰هزار امثال و حکم ([[ضرب المثلضرب‌المثل]]) و کلمات قصار و ابیات متفرقه‌است. مطالب به ترتیب الفبا تنظیم یافته و ضرب المثل‌هاضرب‌المثل‌ها شرح و تفسیر شده‌است<ref name="tebyan.net">http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=96944</ref> و بین سال‌های ۱۳۰۸ تا ۱۳۱۰ جمع‌آوری شدند و منتشر شد.<ref name="noormags.com">http://www.noormags.com/view/fa/articlepage/508488</ref>

بخش بزرگ تر کتاب (۹۷ درصد آن) عبارت از ضرب المثل‌هایضرب‌المثل‌های مکتوب ادیبانه، کلمات قصار و اشعاری از قدمای شاعران ایران یا شاعران [[فارسی زبان]] و تنها ۳درصد آن ضرب المثل‌هایضرب‌المثل‌های عامیانه‌است.<ref name="tebyan.net"/>

# مجموعهٔ «امثال میدانی» که در سدهٔ پنجم هجری به [[زبان عربی]] تالیف شده‌است. دهخدا از این کتاب نزدیک به هزار ضرب المثلضرب‌المثل عربی بر گرفته و به مجموعهٔ خود وارد کرده‌است.

# «مجموعهٔ مختصر امثال» چاپ هندوستان که یک صد ضرب المثلضرب‌المثل از آن اقتباس کرده‌است.

* چهل‌وپنج هزار بیت از شاعران کلاسیک (از جمله پنج‌هزار بیت از فردوسی، چهار هزار بیت از سعدی، دو هزار و پانصد بیت از [[نظامی گنجه‌ای]]، دو هزار و پانصد بیت از [[اسدی طوسی]]، دو هزار و پانصد بیت از جلال الدین رومی) در کتاب جمع‌آوری شده‌است. بیشتر این بیت‌ها شکل‌های گوناگون یک ضرب المثلضرب‌المثل است که هر شاعری به سلیقهٔ خود و با بیانی خاص به نظم در آورده‌است. تعمیم مفهوم ضرب‌المثل تا بدین میزان هرگز جایز نیست و تنها عباراتی را که مال خاص و بی‌تردید مردم بوده (خواه فولکلوری و خواه ادبی) می توان در زمرهٔ ضرب‌المثل‌ها به شمار آورد. با دقت و بررسی در این مجموعه به خوبی آشکار می‌گردد که دهخدا امثال و حکم، آیات و اخبار و کلمات قصار بزرگان را بدون توجه به این‌که آیا در میان مردم رایج و متداول‌اند یا نه گردآوردی و در کنار هم قرار داده‌است.<ref name="tebyan.net"/>