ویکی‌پدیا

بلاروس: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: بلروسی⟸بلاروسی، بی‌نظمی‌هایی⟸بی‌ نظمى هايى، ، کمونسیم⟸کمونیسم،
خط ۳۴:
شاخص توسعه انسانی = ۰٫۸۰۴ |
رتبه شاخص توسعه انسانی = ۶۴ |
وضع شاخص توسعه انسانی = <fontspan colorstyle="color:#009900;">بالا</fontspan> |
واحد پول = [[روبل بلاروس]]|
کد واحد پول = (BYR) |
خط ۷۰:
در ۲ فوریه ۱۳۸۶، دوک بزرگ لیتوانی، ولادسلاو دوم [[جاگییلو|جوگایلا]]، پادشاه لهستان شد، و دوک نشین بزرگ را با لهستان در یک اتحادیه شخصی تحت کنترل یک حکومت درآورد. این اتحادیه شخصی نهایتاً به ایجاد همسود لهستان-لیتوانی، یک کشور جدید در سال ۱۵۶۹، منجر گردید. اما، تا سال ۱۷۹۵، این کشور تقسیم شد و بر مبنای [[تقسیمات لهستان|تقسیمات همسود لهستان-لیتوانی]] از طریق الحاق روسیه امپراتوری، [[پروسیا]] و [[اتریش]] به هم پیوست. مناطق بلاروس تا زمان اشغال آن به وسیله آلمان طی جنگ جهانی اول به عنوان بخشی از قلمرو روسیه باقی‌ماند.
 
نخستین بار بلاروس استقلال خود را در ۲۵مارس۲۵ مارس ۱۹۱۸ با تشکیل [[جمهوری ملی بلاروس|جمهوری خلق بلاروس]] اعلام نمود. اما این جمهوری، عمر کوتاهی داشت، و حکومت آن به زودی پس از خروج آلمان سرنگون شد. در سال ۱۹۱۹، بلاروس به [[جمهوری سوسیالیستی بلاروس شوروی]] تبدیل شد، و پس از اشغال لیتوانی شرقی از سوی [[روسیه]]، در جمهوری سوسیالیست لیتوانی-بلاروسیه شوروی ادغام شد. پس از پایان جنگ لهستان-شوروی در سال ۱۹۲۱، سرزمین‌های بلاروس میان لهستان و بلاروسیه تازه تأسیس SSR تقسیم گردید، که یک عضو بنیادی اتحاد شوروی| جمهوری‌های سوسیالیست اتحاد شوروی در سال ۱۹۲۲ شد. در سپتامبر ۱۹۳۹، اتحاد شوروی در نتیجه معاهده [[مولوتف-ریبنتروپ]]، به سرزمین بلاروس تحت کنترل لهستان پیوست شد.
 
در سال۱۹۴۱، آلمان نازی [[عملیات بارباروسا]] را با حمله به اتحاد شوروی انجام داد. بلاروس به زودی پس از آن تسخیر شد، و اشغال بلاروس توسط آلمان نازی|باقی‌مانده در دست نازی‌ها تا سال ۱۹۴۴ ادامه یافت. بیشتر زیرساخت‌های کشور نابود شد و بخش عمده‌ای از جمعیت آن در حمله آلمان کشته شدند. مردم یهودی بلاروس نیز طی واقعه [[هولوکاست]] دچار فاجعه شدند. این موضوع تا سال ۱۹۷۱ ادمه داشت تا این که جمعیت مردم بلاروس به سطح پیش از جنگ رسید. اما جمعیت یهودیان هرگز ترمیم نشد.<ref>[http://countrystudies.us/belarus/11.htm Belarus - Stalin and Russification<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۸۲:
در ژوئن۱۹۸۸، گورهای دسته جمعی در شهر کوراپاتی کشف گردید. بنا به ادعا آن‌ها، این گورها در حدود ۲۵۰هزار نفر از قربانیان (دوره) استالین را در خود جای می‌داد. برخی اظهار می‌نمایند که این کشف گواهی بر این مسئله‌است که دولت شوروی تلاش می‌نموده که مردم بلاروسی را از بین ببرد و همین موجب شده تا برخی از آن‌ها خواهان استقلال شوند.<ref>[http://www.district87.org/staff/gordonr/russia/belarus.htm]</ref>
 
بلاروس در ۲۷ ژوئیه ۱۹۹۰ موجودیت خود را اعلام نمود، و در ۲۵اوت۲۵ اوت ۱۹۹۱، BSSR با به دست آوردن استقلال کامل خود، رسماً به جمهوری بلاروس تبدیل شد. در حدود همان زمان بود که استانیسلاو ششکویچ رئیس شورای عالی بلاروس درمقام رهبری بلندپایه بلاروس گردید. ششکویچ، در کنار بوریس یلتسین از روسیه و لئونید کراوچک از اوکراین در ۸ دسامبر۱۹۹۱ در بلاوژسکایا پوشچا در همایشی رسماً انحلال اتحاد شوروی و تشکیل همسود کشورهای مستقل را اعلام نمودند. تا سال ۱۹۹۴، کشور به وسیله الکساندر لوکاشنکو رهبری می‌شد، که مورد انتقاد دولت‌های غربی، (گروه) ناظر حقوق بشر، و دیگر [[سازمان‌های غیردولتی]] غربی به خاطر سیاست‌های داخلی خود به سبک اتحاد شوروی پیشین، واقع شد.
 
از سال ۲۰۰۵، به نظر می‌رسد که جنبشی در بلاروس به سوی اتحاد دوباره با روسیه صورت گرفته باشد. در نوامبر۲۰۰۵، یک پیش نویس از قانون اساسی برای تصویب به هردو (رئیس جمهور) [[ولادیمیر پوتین]] و لوکاشنکو تسلیم شده‌است.<ref>[http://www.washingtontimes.com/world/20051114-102844-6237r.htm Belarus union moves forward - Washington Times<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۹۸:
 
== گزارش راجع به انتخابات پارلمانی دسامبر ۲۰۰۴ ==
در انتخابات۲۰۰۰، مجلس نتایج چهار دور از رای گیریرای‌گیری را پیش از آن که تمامی کرسی‌ها پر شود، به خود اختصاص داد؛ و سرانجام، ٪۸۶ نمایندگان منتخب از میان اعضای مستقل بودند، و باقی آن‌ها نمایندگان از میان احزابی انتخاب شدند که از لحاظ سنتی به رئیس جمهور وفادار بودند.<ref>http://www.osce.org/documents/odihr/2004/12/3951_en.pdf</ref>
 
[[انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۰۶ بلاروس|دور بعدی انتخابات]] در۱۹مارس ۲۰۰۶ واقع شد و این انتخابات نیز گزینش رئیس جمهور را شامل می‌شد. لوکاشنکو در این انتخابات در برابر ا[[لکساندر میلینکویچ]]، نامزد معرفی شده از سوی ائتلاف احزاب مخالف قرار گرفت. دیگر نامزد مخالف، [[الکساندر کازولین]] از دموکرات‌های سوسیالیستی بود که طی اعتراضاتی که توسط [[مجمع کل خلق بلاروس]] پیرامون موضوع تصدی [[لوکاشنکو]] ابراز شد، دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفت. این واقعه در بین سایر حوادث، به دلیل اظهار نگرانی نسبت به انتخابات ۲۰۰۶ بود که بی‌بی نظمى هايىنظمی‌هایی را به همراه خود داشت.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/4766024.stm BBC NEWS | Europe | Belarus rally marred by arrests<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> رئیس جمهور با به دست آوردن ٪۸۰ آراء، پیروز بلامنازع انتخابات شد. اما این انتخاب از نظر [[سازمان امنیت و همکاری اروپا]] (OSCE) ناعادلانه بود. از لوکاشنکو نقل قول شده که گفته بود وی سبک حکومت خودکامه را برای کنترل و نظارت بر کشور به کار می‌گیرد.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/3882843.stm BBC NEWS | Europe | Profile: Alexander Lukashenko<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
شورای (مجمع) اروپا از سال ۱۹۹۷ به دلیل تخلفات غیر دموکراتیک در انتخابات در [[همه پرسی قانون اساسی]] و مجلس از طریق برگزاری انتخابات ثانویه از عضویت در این اتحادیه محروم نمود. بر طبق مفاد کمیسیون و نیز مجمع اروپا، قانون اساسی بلاروس «نامشروع بوده و حداقل استانداردهای دموکراتیک را در برندارد و از این رو از اصول جداسازی اختیارات و اصل قانون عدول می‌نماید.»<ref>[http://press.coe.int/cp/97/11a(97).htm]</ref>
خط ۱۰۶:
دولت بلاروس همچنین به خاطر موارد تجاوز به حقوق بشر، و فعالیت‌های آن علیه سازمان غیردولتی| [[سازمان‌های غیردولتی]]، [[روزنامه نگاران]] مستقل، اقلیت‌های ملی و سیاستمداران مخالف خود مورد انتقاد قرار گرفت.<ref>[https://archive.is/20120713102249/hrw.org/english/docs/2005/01/13/belaru9878.htm Essential Background: Overview of human rights issues in Belarus (Human Rights Watch, 31-12-2004)<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
طی دوره زمامداری دستگاه جاری حکومت در بلاروس، موارد متعددی از تعقیب قانونی و آزار و اذیت وجود داشته است، از جمله غیبت اجباری، ناپدید شدن یا مرگ رهبران سرشناس مخالف و روزنامه نگاران مستقل. بلاروس همچنین یکی از تنها دو کشوری در اروپا است که [[مجازات بزرگ بلاروس|مجازات مرگ]] را برای جنایات خاص اعمال می‌کند (کشور دیگر [[آلبانی]] است). [[وزیر خارجه آمریکا]]، [[کاندولیزا رایس]] خطاب به کمیته سنای آمریکا در روابط خارجی، بلاروس را در میان شش کشوری معرفی نمود که به عنوان بخشی از فهرست " بازماندگان (دوران) ستمگری " آمریکا قرار دارند.<ref>http://foreign.senate.gov/testimony/2005/RiceTestimony050118.pdf</ref> وزارت خارجه بلاروس اظهار داشت که بیانات وزیر خارجه آمریکا، رایس " «پایه سستی"» برای ایجاد یک اتحاد مناسب بین بلاروس و آمریکا می‌باشد.<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/4187361.stm BBC NEWS | Americas | At-a-glance: 'Outposts of tyranny'<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
بلاروس به عنوان " یک اتحاد شوروی در مقیاس کوچک در بهترین دوره‌ها " توصیف شده است.<ref>[http://newsforums.bbc.co.uk/nol/thread.jspa?sortBy=1&threadID=1352&start=30&tstart=0&edition=1&ttl=20060521012852&paginator BBC NEWS | Help | Have Your Say service not available<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۱۴۹:
تولید ناخالص ملی برای سال۲۰۰۵ (تخمیناً) بالغ بر ۱۳/۷۹ میلیارد دلار که تقریباً برابر با درآمد سالانه ۷۷۰۰ دلار به ازای هر فرد می‌شود. در سال۲۰۰۵، [[تولید ناخالص ملی]] تا حدود ٪۹–۸ با وجود نرخ متوسط تورم حدود ٪۸، افزایش یافت. بر طبق (آمار) [[سازمان ملل]]، طی ده سال گذشته، متوسط ماهانه درآمد از ۲۰دلار آمریکا به ۲۲۵ دلار آن افزایش یافته است.
 
نرخ بیکاری، بر اساس آمار دولت بلاروس، در سال۲۰۰۵، ٪۲ بوده است. اما، کارشناسان خارجی معتقد بوده‌اند که نرخ واقعی آن احتمالاً از این میزان بیشتر است. موضوع بحث برانگیزتر، تصمیم این کشور به کنار گذاشتن روبل بلاروس (BYR) به نفع روبل روسیه (RUB) می‌باشد که بر طبق آژانس خبری روسیه، آژانس [[اطلاعات از راه دور روسیه|ایتارتاس]]، از ۱ژانویه۱ ژانویه ۲۰۰۸ آغاز می‌شود.<ref>[http://www.naviny.by/ru/content/rubriki/2-ya_gruppa/inter/29-01-06-01]</ref>
 
اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سیاسی داخل این جمهوری است. این فشار عمدتاً به شکل تحریم‌ها علیه این کشور یا رهبری بلاروس قابل احساس است. مثلاً، اتحادیه اروپا، قطعنامه شورای (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ می ۲۰۰۶، تصویب نمود. این قانون موجب مسدود شدن حساب‌های رئیس جمهور لوکاشنکو و نیز بین ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلند پایهبلندپایه بلاروس در بانک‌های خارجی می‌شود. این تحریم‌ها همچنین شامل ممنوعیت سفرهای رهبران یادشده به نقاط گوناگون می‌شود. این تحریم از سوی اتحادیه اروپا پس از زمانی اعمال شد که فراکسیون این کشور اعلام نمود که انتخابات ۱۹مارس۱۹ مارس ۲۰۰۶ فریبکارانه بوده و نیز گروه‌های مخالف در این کشور سرکوب شده‌اند.<ref>[http://www.rferl.org/featuresarticle/2006/05/F70F8119-C1B0-410C-A9BF-790C0034F3C9.html Belarusian Assets In EU Countries Frozen<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
== جمعیت‌شناسی ==
[[پرونده:Belarus population.svg|بندانگشتی|230px| تغییر در جمعیت بلاروس (۲۰۱۰–۱۹۶۰)]]
 
بزرگترین قوم در این کشور [[بلاروسی‌ها]] هستند که ۸۳ درصد جمعیت ۱۰ میلیون نفری این کشور را تشکیل می‌دهند. [[روس‌ها]] دومین گروه پرجمعیت این کشور با حدود ۸٪ از ترکیب جمعیتی این کشور می‌باشند. [[قوم لهستانی|لهستانی]]‌ها با ۳.۱٪۳٫۱٪ و [[اوکراینی‌ها]] با ۱.۷٪۱٫۷٪ دیگر اقلیت‌های قومی این کشور هستند. [[زبان روسی|روسی]] و [[زبان بلاروسی|بلاروسی]] هر دو زبان‌های رسمی این کشور هستند. روسی زبان اصلی کشور است و ۷۲ درصد به آن صحبت می‌کنند.
 
جمعیت این کشور مثل اغلب کشورهای اروپای شرقی در دو دهه اخیر روند کاهشی داشته و از بیش از ده میلیون در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ به ۹.۵۹٫۵ میلیون در سرشماری سال ۲۰۰۹ رسیده است. تراکم جمعیت در حدود ۵۰ نفر به ازای کیلومتر مربع است و حدود ۷۲٪ مردم شهرنشین هستند. از جمعیت شهرنشین ۲۴٪ در مینسک، پایتخت و بزرگ‌ترین شهر بلاروس زندگی می‌کنند.<ref>[http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/bo.html World Factbook Redirect — Central Intelligence Agency<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
 
سن میانگین جمعیت ۳۷ سال است. نرخ باروری در سال ۲۰۰۷ حدود ۱.۲۲۱٫۲۲ (بسیار پایینتر از نرخ جانشینی) بود و نرخ مهاجرت نیز منفی بود. [[امید به زندگی]] ۶۸.۷۶۸٫۷ سال (۶۳ سال برای مردان و ۷۴.۹۷۴٫۹ سال برای زنان) است. تعداد زنان بیشتر است و به ازای هر ۱۰۰ زن ۸۷ مرد وجود دارد. ۹۹ درصد افراد بالای ۱۵ سال باسواد هستند.<ref>[http://www.census.gov/cgi-bin/ipc/idbpyrs.pl?cty=BO&out=s&ymax=250]</ref>
 
بر اساس آمارهای دولتی در سال ۲۰۰۹ ۵۸.۹٪۵۸٫۹٪ درصد به یک مذهب اعتقاد دارند و ۴۱.۱٪۴۱٫۱٪ درصد بی‌دین هستند. بیشتر مذهبی‌ها به کلیسای ارتدوکس شرقی پایبند هستند و کلیسای کاتولیک نیز در نواحی غربی (۷ درصد کل جمعیت) پیروانی دارد. این کشور در گذشته از مهمترین مراکز جمعیتی یهودیان اروپا بود و جمعیت یهودیان آن به ۱۰ درصد می‌رسید اما از میانه‌های قرن بیستم جمعیت آن‌ها به شدت کاهش یافته و اکنون اقلیت کوچک کمتر از یک درصدی را تشکیل می‌دهند.
 
نرخ مهاجرت به ازای هر هزار نفر در بلاروس برابر با ۳/۲+ است. بر طبق گزارش [[سازمان بین‌المللی]] مراقبت (از) کودکان، (در مقایسه با ۱۶۷ کشور) بلاروس دارای بالاترین نرخ در میان همه کشورهای اتحاد شوروی سابق می‌باشد. آن دارای رتبه ۱۶ برای نسبت شاخص مادران، رتبه ۱۴ برای نسبت شاخص زنان و رتبه ۲۰برای نسبت شاخص کودکان است. نزدیک‌ترین کشورها به آن در بین کشورهای اتحاد پیشین شوروی، استونی (رتبه ۱۸ برای رده زنان)، اوکراین (۲۶/۳۱/۲۱) و روسیه (۶۴/۳۴/۲۷) هستند.<ref>[http://www.savethechildren.org/publications/SOWM_2006_final.pdf Oops! - Save the Children<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>
خط ۲۰۷:
 
== مناطق دیدنی کشور بلاروس ==
* قلعه میر (mir castle complex)
* جنگل بیالوزا (bialowieza forest)
* قلعه برست (twierdza brzeska)
* کلیسای سنت سیمون و هلنا (church of saints simon and helena minsk)
* پارک گورگی (gorky park)
* کاخ گومل (gomel palace)
* برج کامیانتس (tower of kamyanets)
*باغ گیاهباغ شناسیگیاه‌شناسی (botanical garden)
 
== رتبه بندیرتبه‌بندی بین‌المللی ==
هر سال، تعدادی از گروه‌های غیردولتی و سازمان‌های بین‌المللی درجه‌بندی‌هایی را ارائه می‌کنند که در آن به مقایسه کشورها با یکدیگر دربارهٔ موارد فساد، آزادی در مطبوعات، فعالیت اقتصادی و حقوق زنان می‌پردازند. این، یک نمونه برداری از گروه‌های گوناگون با گزارش آن‌ها، در کنار نتایجی است که به چگونگی وضعیت رتبه بندیرتبه‌بندی در بلاروس اشاره دارد.
* مراقبت از کودکان،<ref>[http://www.savethechildren.org/publications/SOWM_2006_final.pdf Oops! - Save the Children<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> وضعیت زنان، مادران و کودکان جهان در سال ۲۰۰۶ - رتبه ۱۶ ام برای مادران، ۱۴ ام برای زنان و ۲۰ ام برای کودکان در بین ۱۶۷ کشور
* ای. تی. کندی/مجله سیاست خارجی:فهرست جهانی شدن ۲۰۰۵،<ref>[http://www.atkearney.com/main.taf?p=5,4,1,116] ۶۲</ref> کشور رتبه بندیرتبه‌بندی نشده‌اند
* بنیاد میراث (فرهنگی)/ روزنامه وال استریت:[http://www.heritage.org/research/features/index/ ۲۰۰۵] [[شاخص آزادی اقتصادی]] رتبه ۱۴۳ ام در بین ۱۵۵ کشور (با رتبه ۹۹/۳، رکود اقتصادی)
* نرخ توسعه مالی بین‌المللی:<ref>[http://www01.imd.ch/wcy کتاب سال ۲۰۰۵ رقابت جهانی]</ref> ۶۰ (کشور و ناحیه) در این رتبه بندیرتبه‌بندی شرکت نکرده‌اند.
* (هفته نامه) اکونومیست:[http://www.economist.com/theworldin/international/displayStory.cfm?story_id=3372495&d] جهان در سال ۲۰۰۵- [[شاخص کیفیت زندگی]] در سراسر دنیا، رتبه ۱۰۰ ام از بین ۱۱۱ کشور
* گزارشگران بدون مرز:<ref>[http://www.rsf.fr/article.php3?id_article=11715 Reporters Without Borders<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>- فهرست سالانه آزادی مطبوعات در سراسر دنیا (۲۰۰۴)، رتبه ۱۴۴ ام از میان ۱۶۷ کشور
* شفاف سازی بین‌المللی:<ref>[http://www.transparency.org/pressreleases_archive/2004/2004.10.20.cpi.en.html news room/latest news<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref>- فهرست آمار فساد ۲۰۰۴- رتبه ۷۴ ام در بین ۱۴۶ کشور
* برنامه توسعه سازمان ملل:<ref>[http://hdr.undp.org/reports/global/2004/ شاخص توسعه انسانی ۲۰۰۴]</ref>- مقام ۶۲ ام از بین ۱۷۷ کشور
* عرصه اقتصادی جهان:<ref>[http://www.weforum.org/site/homepublic.nsf/Content/Global+Competitiveness+Programme\Global+Competitiveness+Report]</ref> گزارش رقابت جهانی ۲۰۰۵–۲۰۰۴ – رتبه بندیرتبه‌بندی فهرست رقابت رشد، ۱۰۴ کشور در این درجه‌بندی وجود نداشتند.
 
== وب سایت‌های دولتی ==
* [http://www.president.gov.by/en سایت رئیس جمهور]
* [http://www.government.by/en/eng_news.html دولت بلاروس]
* [http://www.belarusembassy.org/ سفارت بلاروس در آمریکا]
* [http://www.e-belarus.org/links/egov.html دولت الکترونیک بلاروس]
 
== اطلاعاتی-فرهنگی ==
* [http://www.belarus-misc.org/ سایت متفرقه در بلاروس]
* [http://www.belarusguide.com/ راهنمای مجازی بلاروس]
* [http://www.belarusinside.org/index_en.html درون بلاروس- بلاروس در دست بلاروسی‌ها]
* [http://www.belarusinside.org/index_en.html درون بلاروس- بلاروس در دست بلاروسی‌ها]
خط ۲۴۸:
* [http://www.belarusembassy.org/belarus/culture.htm جشنواره‌های بلاروس]
* [http://archives.gov.by/ekzamk/ezamki.html تاریخچه بلاروس بر مبنای مناسبت‌ها]
* [http://www.e-belarus.org/ رسانه‌ها در بلاروس]
* [http://www.b2b.by/ فهرست شماره تلفن‌های ضروری بلاروس]
 
== منابع ==
خط ۲۵۵:
<div class="references-small">
<!--# {{یادداشت| سوسیالیسم بازار}}
[http://www.cia.gov/cia/publications/factbook/geos/bo.html#Econ%23Econکتاب حقایق سیا(۲۰۰۵) – بلاروس- اقتصاد]
کتاب حقایق سیا(۲۰۰۵) – بلاروس- اقتصاد]
# {{یادداشت| واحد پول مشترک}}
[http://www.mosnews.com/money/2005/08/30/belarusruble.shtml Mosnews] - یک بار دیگر بلاروس در عرضه روبل روسیه تأخیر می‌نماید.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/بلاروس»