شهرستان فیروزکوه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: حدد⟸حدود، ازدیربازییلاق⟸از دیربازییلاق، ، اسایش⟸آسایش، ، ازجمعیت⟸از جمعیت، ، ابتداء⟸ابتدا، ، و...
ابرابزار
خط ۱۴:
|نام‌های‌دیگر =
|نام‌های‌قدیمی = دیمه
|سال‌شهرشدن =
|جمعیت = ۳۹۲۸۴ نفر
|رشدجمعیت =
خط ۲۸:
|ره‌آورد = [[عسل]] و [[سیب زمینی]]
|پیش‌شماره = ۰۲۱
|وب‌گاه = <small>[http://firoozkooh.ostan-th.ir/ فرمانداری فیروزکوه]</small>
|جمله‌خوشامد =
|پانویس =
}}
'''شهرستان فیروزکوه''' یکی از شهرستان هایشهرستان‌های [[استان تهران]] است.
 
== موقعیت جغرافیایی شهرستان فیروزکوه ==
شهرستان فیروزکوه در منتهی‌الیه شمال شرقی [[استان تهران]] و در [[طول جغرافیایی]] ۵۲:۴۶ و [[عرض جغرافیایی]] ۳۵:۲۸ واقع شده‌است. این شهرستان از شمال و شرق به استان مازندران، از جنوب و جنوب شرقی به [[شهرستان سرخه]] در [[استان سمنان]] و از غرب به [[شهرستان دماوند]] محدود می‌گردد.
ناهمواریهای فیروزکوه:
این شهرستان بر روی بخشی از [[سلسله جبال البرز]] مرکزی قرار گرفته‌است و به همین خاطر دارای ناهمواریهای بسیاری است. قلل مرتفعی همچون میشینه مرگ لزور (۴۰۷۶ متر) همچون دیواری این شهرستان را از مناطق شمالی کشور جدا می‌کند که در بین این قلل سرشاخه‌های حبله رود جاری است. سایر کوههایکوه‌های منطقه عبارتند از کوه پل در (۲۶۸۹) در شرق فیروزکوه، کوه نواس(۲۸۲۹) در جنوب شرق فیروزکوه، کوه تپه مراد (۳۲۱۹) در شمال غربی فیروزکوه
 
== تقسیمات کشوری ==
'''بخش هابخش‌ها'''
* [[بخش مرکزی شهرستان فیروزکوه|بخش مرکزی]]
* [[بخش ارجمند]]
 
'''شهر هاشهرها'''
* [[فیروزکوه]]
* [[ارجمند (شهر)|ارجمند]]
 
'''دهستان هادهستان‌ها'''
* [[دهستان پشتکوه (فیروزکوه)|دهستان پشتکوه]]
* [[دهستان حبلرود]]
سطر ۵۵ ⟵ ۵۶:
 
== آب وهوای فیروزکوه ==
از نظر [[ویژگی‌های آب]] و هوایی و اقلیمی، این شهرستان دارای زمستان سرد و تابستان معتدل و خنک می‌باشد. متوسط بارندگی سالانه سال ۱۳۸۰ در این ۲۳۰ میلیمتر بوده و حداکثر بارندگی ۲۴ ساعته ۲/۴۰ و تعداد روزهای یخبندان ۱۷۴ روز می‌باشد.
 
== مساحت و مناطق شهری و روستایی ==
این شهرستان با ۲۲۶۱ [[کیلومتر مربع]] مساحت، در حدود ۱۲ درصد از مساحت کل استان تهران را به خود اختصاص داده‌است و بدین لحاظ مقام چهارم را در بین شهرستان‌های استان داراست شهرستان فیروزکوه، طبق آخرین [[تقسیمات کشوری]] تا پایان سال ۱۳۷۹، دارای دو بخش (مرکزی و ارجمند) ۵ دهستان و ۱۰۹ آبّادی بوده که از این تعداد، ۷۱ آبادی (65۶۵/۱٪) دارای سکنه و بقیه خالی از سکنه می‌باشند. همچنین در سال ۱۳۸۵ بر اساس آخرین تقسیمات کشوری منطقه ارجمند به [[منطقه شهری]] تبدیل شده‌است و در حال حاضر این شهرستان ۲ نقطه شهری دارد ۱- [[شهر فیروزکوه]] ۲- شهر ارجمند [[بخش مرکزی شهرستان فیروزکوه]] با ۷۷ درصد سهم از کل این شهرستان، مقام نخست را از نظر مساحت داراست. بخش مرکزی، مناطق مرکزی و شرق شهرستان فیروزکوه شامل دهستان پشتکوه، دهستان شهرآباد، [[دهستان حبلرود]] و شهر فیروزکوه را در برمی گیرد و [[بخش ارجمند]] نیز ۲۳ درصد از مساحت کل شهرستان فیروزکوه را به خود اختصاص داده و مناطق حنوبی و غربی شهرستان شامل دهستان قزقانچای، [[دهستان دوبلوک]] و شهرارجمند را در برمی‌گیرد.
 
شرح----: شهرستان-- استان-- سهم شهرستان از استان (درصد)
سطر ۶۴ ⟵ ۶۵:
مساحت (کیلومتر مربع)----: ۲۲۶۱---- ۱۸۹۰۹-- ۱۲٪
 
تعداد بخش----: ۲---- ۲۸---- 7۷/۱٪
 
تعداد دهستان----: ۵---- ۷۲---- 6۶/9 ٪۹٪
 
تعدادآبادی‌های دارای سکنه----: ۷۱---- ۱۳۳۷--- 5۵/۴٪
 
تعداد شهر----: ۲---- ۴۰---- ۵ ٪
سطر ۷۸ ⟵ ۷۹:
 
== جمعیت شهرستان فیروزکوه ==
بر اساس اطلاعات سرشماری در سال ۱۳۸۵ جمعیت شهرستان فیروزکوه ۳۹۲۸۴ نفر بوده‌است که ۱۵۱۲۴نفر (38۳۸/۵٪)ساکن مناطق روستایی و۲۴۱۶۰ نفر(61۶۱/۵٪) ساکن منطقه شهری بوده‌اند کودکان زیر یکسال ۲/۱٪ از جمعیت شهرستان را به خود اختصاص داده اندوزنان ۱۰تا ۴۹ ساله ۱۷٪ از جمعیت را از آن خود نمودهاند همچنین سالمندان ۱۵٪ از جمعیت را تشکیل می‌دهند که ۷۱٪ از جمعیت سالمند این شهرستان در روستاها بسر می‌برند. تعداد مدارس شهرستان در کلیه مقاطع ۷۰مدرسه می‌باشد که دانش آموزان مشغول به تحصیل حدود ۱۹٪ جمعیت را به خود اختصاص داده‌است. اساس محور اقتصادی شهرستان فعالیتهای باغداری و دامپروری می‌باشد. فیروزکوه با داشتن ۵۹۲۲۰ هکتار اراضی زیر کشت 21۲۱/1درصد۱درصد از اراضی زیر کشت استان را دارا بوده‌است از این میزان اراضی ۸۱ درصد به کشت محصولات سالانه و ۱۹ درصد ما بقی به تولیدات محصولات باغی اختصاص داشته‌است، که از این میان گندم و جو بعنوان مهمترین محصولات کشاورزی و سیب، قیسی و گردو نیز از مهمترین محصولات باغی این شهرستان بحساب می‌آید. در بخش دامپروری علی‌رغم وجود استعدادهای بالقوه فراوان شهرستان تا بحال قادر به استفاده بهینه از این موهبت خدادادی نبوده‌است بخش دامپروری شهرستان تنها توان تولید ۱۵۳۰۰تن شیر یعنی دو درصد شیر تولیدی استان و ۹۴۸۰۰ تن کود (۷/۴ درصد تولید استان) را داشته‌است در بخش صنعت و معدن از وضعیت مناسبتری برخوردار می‌باشد وجود معادن شن و ماسه، سنگهای لاشه ساختمانی، آهک سیلیس و کائولن و کارخانه سیمان و [[شهرک صنعتی]] در این منطقه باعث رونق اقتصادی در این بخش گردیده‌است که ۳۴۴۶ کارگر و ۵ بهداشتیار کار در این کارخانه‌ها و کارگاههاکارگاه‌ها مشغول به کار می‌باشند شبکه بهداشت و درمان فیروزکوه دارای ۴ مرکز بهداشتی درمانی روستایی، ۱ مرکز بهداشتی درمانی شهری روستایی، ۱ پایگاه شهری ضمیمه، ۱۸ [[خانه بهداشت]] فعال و ۱ خانه بهداشت غیر فعال،غیرفعال، ۲ واحد تسهیلات زایمانی، ۱ مرکز آموزش بهورزی می‌باشد
 
== تاریخ و اساطیر ==
شهرستان فیروزکوه بدلیلبه دلیل موقعیت خاص همواره مورد توجه اقوام و گروههایگروه‌های انسانی بوده، به همین جهت شاهد آثار زیادی در نقاط مختلف آن هستیم که از آن جمله می‌توان به، ۳۵ امامزاده و بقعه، ۲۸ قلعه، یک [[خانه تاریخی]] ،۷ گورستان و زیارتگاه، ۱۸ محوطه باستانی تاریخی و اسلامی ،۳ غار و دژ طبیعی، ۲ پل تاریخی، یک مسجد تاریخی، ۸ کاروانسرا ،۱۸ برج آرامگاهی و ... اشاره کرد.
فیروزکوه شهری قدیمی است که برخی آن را با حوادث مرتبط با دماوند هم چون افسانه فریدون و ضحاک مرتبط می‌دانند.{{مدرک}} یکی از نوشته‌های معتبر دربارهدربارهٔ تاریخ این شهر به نوشته محمدبن جریر طبری (۳۱۰-۲۲۶۳۱۰–۲۲۶ ه. ق) در کتاب «تاریخ الرسل و الملوک» باز می‌گرددبازمی‌گردد. در این نوشته طبری می‌نویسد:
<blockquote>
فیروز پسر یزدگرد، پسر بهرام بود و پادشاهی وی پس از آن بود که برادر و سه تن از خاندان خویش را کشت. گویند در ملک وی هفت سال پیاپی قحطی شد و در آن دوران سخت، رعیت را چنان راه برد که هیچ‌کس از گرسنگی نمرد مگر یکی و او به خداوند نالید که رحمت خویش از او و رعیت او دریغ ندارد و باران ببارد و خدای اجابت کرد ولایت مانند پیش پرآب شد و درختان جان گرفت. فیروز بگفت تا به ری شهری بسازند و آن را فیروز نام کرد و مابین گرگان و دربند نیز شهری بساختند و آن را فیروز نام کردند و...
سطر ۹۰ ⟵ ۹۱:
 
== حیات وحش شهرستان فیروزکوه ==
شهرستان فیروزکوه به دلیل شرایط توپو گرافی و آب و هوایی یکی از مناطق بکر استان است و از زیستگاههایزیستگاه‌های مهم حیات وحش و شکارگاههایشکارگاه‌های استان به شمار می‌آیدو انواع وحوش و مناطق طبیعی، چراگاههاچراگاه‌ها و چمنزارهای وسیع از توانمندی‌های ویژه استان استو منطقه شکار ممنوعه کاوه ده با ۱۷۴۰۰۰ هکتار وسعت دارای پوشش گیاهی متنوع و غنی است که انواع وحوش و از جمله قوچ و میش، کل و بز، آهو و گراز، پلنگ، روباه، خرس، خرگوش، انواع پرندگان و خزندگان را در خود جای داده‌است که بصورت گله‌های بزرگ در [[منطقه زندگی]] می‌کنند.
 
منطقه شکار ممنوع گاوده:
سطر ۱۰۱ ⟵ ۱۰۲:
== منابع آب ==
مهمترین رود جاری در سطح شهرستان حبله رود می‌باشد که سرشاخه اصلی آن عبارتند از: گورسفید، نمرود، دلیچای، ساواشی، [[هویر]]، قزقانچای، لازم به توضیح است متوسط آبدهی این رود در محل ایستگاه [[سیمین دشت]] ۲/۶ متر مکعب در ثانیه‌است که حجم کل جریان به ۹/۱۹۷ میلیون متر مکعب در سال می‌رسد.
علیرغم وجود منابع غنی از جمله ۸/۹۴۶۶۸ هزار متر مکعب تخلیه سالانه چشمه سارها در شهرستان (۴/۲۵ درصد استان) متأسفانه به دلیل عدم وجود تاسیساتتأسیسات مهار آب و روشهای علمی انتقال و مصرف آب در بخش کشاورزی، استفاده بهینه از این منابع به عمل نمی‌آید و بخش زیادی از آن به خصوص در فصول پائیز و زمستان هرز می‌رود.
 
== جاذبه‌های گردشگری ==
[[پرونده:AliAfzali1985-Vashi-1.jpg|بندانگشتی|300 px|منظره‌ای از [[تنگه واشی]] از نقاط دیدنی فیروزکوه]]
فیروزکوه دارای [[جاذبه‌های گردشگری]] فراوانی می‌باشد که به خاطر برودت و سردی هوا، بیشتر در فصل‌های گرم سال، مردم [[تهران]] و شهرهای اطراف فیروزکوه برای تفریح و بازدید از آثار تاریخی، به این منطقه سفر می‌کنند. به عنوان نمونه می‌توان از [[تنگه واشی]] که دارای نقش برجسته‌ای بجا مانده از دورهٔ [[قاجار]] است، نام برد. همچنین این شهرستان دارای کاروانسراها، قلعه‌های قدیمی، گورستان‌های کهن و بالاخره امامزاده‌های متعدد نام برد.
 
== تنگه واشی مهمترین جاذبه توریستی فیروزکوه ==
سطر ۱۴۴ ⟵ ۱۴۵:
 
== قلعه لاجورد ==
 
قلعه لاجورد در شهرستان فیروزکوه، بخش مرکزی، روستای سرانزا واقع شده و این اثر در تاریخ ۵ آذر ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۴۴۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
 
خط ۱۵۱:
 
== صنایع و معادن ==
در این شهرستان اولین کارخانه صنعتی توسط شرکت تامینتأمین ماسه [[ریخته گریریخته‌گری]] (سهامی عام) درسال۱۳۵۱هجری شمسی باهدف تامینتأمین نیاز صنعت ریخته گریریخته‌گری کشور تاسیستأسیس شد وتا کنون به کار خود ادامه می‌دهد. این کارخانه دارای۲۰۰نفرنیروی مشغول به کاراست که بیش از۱۷۰نفر آنهابومی هستند. درراستای ایجاد اشتغال بیش ازپیش این شرکت اقدام به فراهم نمودن زیرساختهای ایجاد دو کارخانه دیگر نموده که رشد صنعت شهرستان را نیز درپی خواهد شد. درسالهای گذشته توسعه غیراصولی و خلاف مقررات [[مهندسی شهرسازی]] باعث توسعه شهر و درنتیجه همجواری آن با کارخانه ماسه گردیده که جابجایی کارخانه رابرای آسایش شهروندان فیروز کوهی می‌طلبد. [[صنعت شیشه سازی]] رواج دارد و کارخانه‌های [[شیشه سازی]] زیادی در آن مشغول به کارند. همچنین به تازگی [[کارخانه سیمان فیروزکوه|کارخانهٔ سیمان فیروزکوه]] با ظرفیت تولید بالا در این شهرستان [[راه‌اندازی]] شده‌است؛ که متأسفانه حتی یک درصد هم [[نیروی کار]] بومی در آن مشغول به کار نمی‌باشند .[[پرونده:Firoozkooh.jpg|بندانگشتی|چپ|270px|جاده فیروزکوه به سمت تهران]]
 
فیروزکوه دارای معادن سنگ می‌باشد.
خط ۱۶۱:
 
پرورش آبزیان:
در زمینه پرورش آبزیان ۱۰ استخر [[پرورش ماهی]] با تولید ۱۸۶ تن در سال بیش از ۲۵٪ تولید ماهیان سردابی استان را به خود اختصاص می‌دهد. ضمناً ایجاد اولین مجتمع شیلاتی کشور در این شهرستان در زمینی به وسعت ۲۰ هکتار توسط اداره کل شیلات استان در دست مطالعه‌است که به زودی عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد. مجتمع مذکور در ۴۰ [[مزرعه پرورش ماهی]] قزل آلا به صورت مداربسته با تولید سالانه ۴۰۰۰ تن و اشتغال زایی حدود ۴۰۰ نفر، در کاهش میزان بیکاری در شهرستان تاثیرتأثیر قابل ملاحظه‌ای خواهد داشت.
شایان ذکر است دمای مناسب آب در شهرستان فیروزکوه (۱۴ درجه سانتیگراد) مناسبترین دما برای پرورش آبزیان است
 
خط ۱۷۰:
== منابع ==
{{پانویس}}
* [http://www.firoozkooh.ostan-th.ir/ وبگاه فرمانداری فیروزکوه]
* اطلاعات هواشناسی مربوط به '''ایستگاه سینوپتیک هواشناسی فیروزکوه''' واقع در سایت [http://www.tehranmet.ir/ ادارهٔ کل هواشناسی استان تهران]
* سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی