سرس: تفاوت میان نسخه‌ها
| [نسخهٔ بررسی‌شده] | [نسخهٔ بررسی‌شده] |
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←گذر سیارات از سرس: افزون پیوند |
جز اصلاح نشانی‌اینترنتی نادرست با استفاده از AWB |
||
خط ۹۸:
=== کشف ===
ایدهٔ وجود سیاره‌ای کشف نشده میان [[مریخ]] و [[مشتری (سیاره)|مشتری]] اولین بار، در سال [[۱۷۷۲ (میلادی)|۱۷۷۲]] توسط [[یوهان الرت بوده|یوهان الرت بُده]] مطرح شد<ref name="hoskin" /> البته پیشتر، در سال [[۱۵۹۶ (میلادی)|۱۵۹۶]]، [[یوهانس کپلر]] به فاصلهٔ زیاد میان [[مریخ]] و [[مشتری]] اشاره کرده بود.<ref name="hoskin" /> بُده ایدهٔ خود را با توجه به [[قانون تیتیوس-بوده]]، فرضیه‌ای که در سال [[۱۷۶۶ (میلادی)|۱۷۶۶]] توسط [[یوهان تیتیوس|یوهان دانیل تیتیوس]] مطرح شده بود و اکنون اعتبار خود را از دست داده است، مطرح کرده بود.
تیتیوس مشاهده کرده بود که بین [[نیم قطر بزرگ]] بیضی مدار تمام سیارات به جز شکاف بین مریخ و مشتری، رابطهٔ معنا داری وجود دارد.<ref name="hoskin" /><ref name="Hogg1948">{{cite journal |last=Hogg |first=Helen Sawyer |title=The Titius-Bode Law and the Discovery of Ceres |journal=Journal of the Royal Astronomical Society of Canada |volume=242 |pages=241–246 |year=1948 |bibcode=1948JRASC..42..241S}}</ref> و براین اساس پیش‌بینی شد که سیاره جدید می‌بایستی نیم‌قطر بزرگ مداری برابر با ۲٫۸ [[واحد نجومی]] داشته باشد.<ref name="Hogg1948" /> کشف اورانوس توسط [[ویلیام هرشل]] در سال ۱۷۸۱<ref name="hoskin" /> نزدیک به فاصله پیش‌بینی شده برای جرم بعدی در آن‌سوی زحل، موجب افزایش اعتماد به قانون تیتیوس-بوده گردید؛ به گونه‌ای که در سال [[۱۸۰۰ (میلادی)|۱۸۰۰]]، گروهی به رهبری [[فرانتس کساور فن تساخ]]، ویراستار نشریه موناتلیشه کورسپوندنتس (گزارش‌های خبری ماهانه)، درخواست‌هایی برای ۲۴ ستاره‌شناس باتجربه فرستاده و از آنها خواستند که با هم متحد شده و جستجویی هدفمند را برای یافتن سیاره مورد انتظار شروع کنند.<ref name="hoskin" /><ref name="Hogg1948" /> گرچه آنها موفق به کشف سرس نشدند، بعدها چندین سیارک بزرگ را کشف کردند.<ref name="Hogg1948" />
[[پرونده:Piazzi Cerere.jpg|بندانگشتی|راست|کتاب [[جوزپه پیاتسی]]، با عنوان کشف سیارهٔ جدید سرس]]
خط ۱۲۲:
ابتدا پیاتسی نام سرر فردیناند را برای کشف خود برگزید. سرر از روی [[زبان ایتالیایی|تلفظ ایتالیایی]] نام [[سرس (اساطیر)|سرس]] ([[اساطیر روم|الههٔ رومی کشاورزی]] که گفته می‌شود از سیسیل منشأ گرفته و قدیمی‌ترین آرامگاهش آنجا بوده است) و [[فردیناند چهارم (سیسیل)|فردیناند]] [[پادشاهی سیسیل|پادشاه سیسیل]] گرفته شده بود.<ref name="hoskin" /><ref name="Forbes1971" /> بهرحال، نام فردیناند برای ملت‌های دیگر پذیرفتنی نبود و کنار گذاشته شد. سرس مدت کوتاهی در [[آلمان]]، [[هرا]] نامیده می‌شد.<ref>{{cite book|author=Foderà Serio, G. ; Manara, A. ; Sicoli, P.|editor=W. F. Bottke Jr. , A. Cellino, P. Paolicchi, and R. P. Binzel|year=۲۰۰۲ |chapter=Giuseppe Piazzi and the Discovery of Ceres|title=Asteroids III|publisher=University of Arizona Press|pages=۱۷–۲۴|location=Tucson, Arizona| url=http://www.lpi.usra.edu/books/AsteroidsIII/pdf/3027.pdf|format=PDF|accessdate=۲۰۰۹-۰۶-۲۵}}</ref> در [[یونان]]، این سیاره را [[دمتر]] (Δήμητρα) (معادل یونانی Cerēs رومی) می‌نامیدند.<ref>All other languages but one use a variant of ''Ceres/Cerere'': Russian ''Tserera'', Persian ''Seres'', Japanese ''Keresu''. The exception is Chinese, which uses 'grain-god(dess) star' (穀神星 ''gǔshénxīng''). Note that this is unlike the goddess Ceres, where Chinese does use the Latin name (刻瑞斯 ''kèruìsī'').</ref> در [[زبان انگلیسی]]، [[دمتر ۱۱۰۸|سیارک ۱۱۰۸]] را با نام دمتر می‌شناسند.<ref>{{cite book|author=[[Jörg Rüpke]]|title=A Companion to Roman Religion|url=http://books.google.com/books?id=FRRLOltuxDcC&pg=PT90|accessdate=6 August 2011|date=25 March 2011|publisher=John Wiley and Sons|isbn=۹۷۸-۱-۴۴۴۳-۴۱۳۱-۷|pages=۹۰–}}</ref>
نماد نجومی قدیمی این سیاره ⚳ [[داس]] بوده‌است.<ref>Unicode value U+26B3</ref> این نماد، مشابه نماد [[ناهید (سیاره)|ناهید]] ♀ است اما ناهید یک شکاف در [[دایره|دایرهٔ]] بالایی خود دارد که سرس ندارد.<ref name="Forbes1971" /><ref>{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Gould|نام=B. A.|عنوان=On the symbolic notation of the asteroids|ژورنال=Astronomical Journal|سال=۱۸۵۲|volume=۲|issue=۳۴|صفحه=۸۰| bibcode=1852AJ......2...80G|doi=۱۰٫۱۰۸۶/۱۰۰۲۱۲}}</ref> [[عنصرهای خاکی کمیاب|عنصر کمیابی]] که در سال [[۱۸۰۳ (میلادی)|۱۸۰۳]] کشف شد، به افتخار این سیاره [[سریم]] نامیده شد.<ref>{{cite web |url=http://www.webelements.com/cerium/history.html |title=Cerium: historical information |publisher=Adaptive Optics |accessdate=27 April 2007}}</ref> در همان سال عنصر دیگری هم به افتخار سرس نامگذاری شد، ولی بعد از نامگذاری عنصر سریم، کاشف آن عنصر نامش را به افتخار [[پالاس]] دومین سیارک کشف شده به [[پالادیم]] تغییر داد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی=http://alchemy.chem.uwm.edu/amalgamator/features/feat2003/features.html
=== موقعیت ===
خط ۱۹۹:
=== سطح ===
ترکیب سطح سرس به طور کلی مشابه [[سیارک نوع سی]] است.<ref name="Rivkin2006" /> البته تفاوت‌هایی هم با این نوع سیارک‌ها دارد. ویژگی‌های همه جا حاضر در در [[طیف]] [[فروسرخ]] سرس مواد هیدراته هستند که وجود مقدار قابل توجهی آب در پوسته سرس را نشان می‌دهد. سایر ترکیبات احتمالی در سطح سرس شامل [[مواد معدنی]] [[رس]] غنی از آهن، و [[مواد معدنی کربنات|کربناتی]] (مثل [[دولومیت]] و [[سیدریت]])-مواد معدنی رایج در کندریت کربنی شهاب‌سنگ‌ها- هستند.<ref name="Rivkin2006" /> ویژگی‌های طیفی، کربنات‌ها، و مواد معدنی رس معمولاً در دیگر سیارک‌های نوع سی وجود ندارند.<ref name="Rivkin2006">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Rivkin|نام=A. S.|coauthors=Volquardsen, E. L. ; Clark, B. E.|عنوان=The surface composition of Ceres:Discovery of carbonates and iron-rich clays|ژورنال=Icarus|volume=۱۸۵|issue=۲|صفحه=۵۶۳–۵۶۷ |سال=۲۰۰۶|doi=10.1016/j.icarus.2006.08.022| نشانی=http://irtfweb.ifa.hawaii.edu/~elv/icarus185.563.pdf|فرمت=PDF|accessdate=۲۰۰۷-۱۲-۰۸|bibcode=2006Icar..185..563R}}</ref> گاهی اوقات، سرس به عنوان یک [[سیارک نوع جی]] طبقه‌بندی می‌شود.<ref name="Parker2002" />
سطح سرس با توجه به فاصله اش نسبت به خورشید نسبتاً گرم است. بالاترین دمایی که در روز در سرس ثبت شده در [[۵ مه]] [[۱۹۹۱ (میلادی)|۱۹۹۱]] و °۳۸- [[سانتی‌گراد]] بود.<ref name="Saint-Pe1993">{{یادکرد ژورنال
خط ۲۱۷:
[[پرونده:Ceres Rotation.jpg|بندانگشتی|120px|تصاویری که [[تلسکوپ فضایی هابل]] در مدت ۲ ساعت و ۲۰ دقیقه در سال [[۲۰۰۴ (میلادی)|۲۰۰۴]] از سرس گرفته است.<ref name="Hubble200527">{{یادکرد وب|نویسنده=J. Parker, P. Thomas, and L. McFadden|تاریخ=۲۰۰۵-۰۹-۰۷ |نشانی=http://hubblesite.org/newscenter/newsdesk/archive/releases/2005/27/image/a|عنوان=Largest Asteroid May Be 'Mini Planet' with Water Ice |ناشر=NASA|accessdate=۲۰۱۱-۰۶-۰۶| نشانی آرشیو= http://www.webcitation.org/62D6HdxkR | تاریخ آرشیو= ۲۰۱۱-۱۰-۰۵| نشانی مرده=no}}</ref>]]
پیش از مأموریت دان تنها کمی از برجستگی‌های موجود در سرس شناسایی شده بود. تصاویری که با وضوح بالا و [[فرابنفش]] [[تلسکوپ فضایی هابل]] در ۱۹۹۹ گرفته شد نقطه تاریکی را در سطح آن نشان داد که به افتخار کاشف سرس «پیاتسی» نامیده شد.<ref name="Parker2002" /> فکر می‌کردند آن دهانه یک کوه آتشفشان است. بعدها تصاویری که با وضوح بیشتر و اشعه [[فروسرخ|نزدیک به فروسرخ]] در مدت یک چرخش کامل با [[اپتیک سازگار]][[تلسکوپ کک]]
گرفته شد چندین برجستگی روشن و تاریک را که با چرخش سرس حرکت می‌کردند نشان داد.<ref name="Carry2008" /><ref name="Keck" /> دو برجستگی تیره شکل مدور داشتند و احتمال داده شد که دهانه آتشفشان باشند، در مرکز یکی از آنها نقطهٔ روشنی مشاهده شد، در حالیکه دیگری به عنوان برجستگی پیاتسی شناخته شد.<ref name="Carry2008">{{cite journal|first1=Benoit |last1=Carry |title=Near-Infrared Mapping and Physical Properties of the Dwarf-Planet Ceres |year=2007 |journal=Astronomy & Astrophysics |volume=478 |issue=1 |pages=235–244 |url=http://www2.keck.hawaii.edu/inst/people/conrad/nsfGrantRef/2007-arXiv-Benoit.Carry.pdf |format=PDF |doi=10.1051/0004-6361:20078166 |bibcode=2008A&A...478..235C |arxiv=0711.1152 |display-authors=etal |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20080530130946/http://www2.keck.hawaii.edu/inst/people/conrad/nsfGrantRef/2007-arXiv-Benoit.Carry.pdf |archivedate=30 May 2008}}</ref><ref name="Keck" /> تصاویری که با نور مرئی تلسکوپ فضایی هابل در یک چرخش کامل در سال ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ گرفته شد یازده برجستگی قابل تشخیص را در سطح سرس نشان داد، که طبیعت آنها نامشخص بود.<ref name="Li2006">{{cite journal |last1=Li |first1=Jian-Yang |author2=McFadden, Lucy A. ; Parker, Joel Wm. |title=Photometric analysis of 1 Ceres and surface mapping from HST observations |journal=Icarus |volume=182 |issue=1 |pages=143–160 |year=2006 |doi=10.1016/j.icarus.2005.12.012 |url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103506000054 |accessdate=8 December 2007 |bibcode=2006Icar..182..143L}}</ref><ref name="Hubbl12003-4">{{cite news |url=http://hubblesite.org/newscenter/newsdesk/archive/releases/2005/27/ |title=Largest Asteroid May Be 'Mini Planet' with Water Ice |date=7 September 2005 |accessdate=16 August 2006 |publisher=HubbleSite |archiveurl=http://www.webcitation.org/62D6IzDMj |archivedate=5 October 2011 |deadurl=no}}</ref> یکی از این برجستگی‌ها با برجستگی «پیاتسی» که قبلاً شناسایی شده بود مطابقت داشت.<ref name="Li2006" />
آخرین مشاهدات نشان داد که [[بعد (ستاره‌شناسی)|بعد]] قطب شمال سرس ۱۹ ساعت و ۲۴ دقیقه (۲۹۱°)، [[میل (ستاره‌شناسی)|میل]] آن +۵۹° بوده و در [[صورت فلکی]] [[اژدها (صورت فلکی)|اژدها]] قرار گرفته است و بنابراین سرس تقریباً ۳° [[انحراف محوری]] دارد.<ref name="Li2006" /><ref name="Thomas2005" /> بعدها دان مشخص کرد که [[بعد (ستاره‌شناسی)|بعد]] قطب شمال سرس ۱۹ ساعت و ۲۵ دقیقه و ۴۰٫۳ ثانیه (۲۹۱٫۴۱۸°)، [[میل (ستاره‌شناسی)|میل]] آن +۵۹° بوده (حدود ۱٫۵ درجه فاصله از [[دلتا اژدها]]) که معنی آن داشتن ۴° انحراف محوری است.<ref name=presentation />
خط ۲۵۴:
=== ساختار داخلی ===
هستهٔ سرس از سنگ و [[گوشته]] آن از یخ است.<ref name="Thomas2005">{{یادکرد ژورنال|نام=P. C.|نام خانوادگی=Thomas|coauthors=Parker, J. Wm. ; McFadden, L. A. ; ''et al. ''|عنوان=Differentiation of the asteroid Ceres as revealed by its shape|سال=۲۰۰۵|ژورنال=Nature|volume=۴۳۷|صفحه=۲۲۴–۲۲۶|doi=10.1038/nature03938| bibcode=2005Natur.437..224T|pmid=۱۶۱۴۸۹۲۶|issue=۷۰۵۶}}</ref> این گوشته که ۱۰۰ کیلومتر ضخامت دارد ۲۸٪-۲۳٪ از جرم و ۵۰٪از[[حجم]] سرس را تشکیل می‌دهد.<ref>0.72–0.77 anhydrous rock by mass, per William B. McKinnon, 2008, [http://adsabs.harvard.edu/abs/2008DPS....40.3803M "On The Possibility Of Large KBOs Being Injected Into The Outer Asteroid Belt"]. ''American Astronomical Society,'' DPS meeting #40, #38.03{{یادکرد وب|نشانی=http://www.webcitation.org/62D6Hmyrx|تاریخ=۲۰۱۱-۱۰-۰۵}}</ref> سرس دارای ۲۰۰ میلیون [[متر مکعب|کیلومتر مکعب]] آب است که از مقدار [[آب شیرین]] بر روی [[زمین]] بیشتر است.<ref name="Carey2006">{{یادکرد خبر|نشانی=http://space.com/scienceastronomy/050907_ceres_planet.html| عنوان=Largest Asteroid Might Contain More Fresh Water than Earth|نام=Bjorn|نام خانوادگی=Carey| ناشر=SPACE.com|تاریخ=7 September 2005|accessdate=۲۰۰۶-۰۸-۱۶| نشانی آرشیو= http://www.webcitation.org/62D6ITs0O | تاریخ آرشیو= ۲۰۱۱-۱۰-۰۵| نشانی مرده=no}}</ref> این نتایج با مشاهدات انجام شده در سال [[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]] توسط [[تلسکوپ کک]] و با مدل‌سازی سیر تکاملی سرس تأیید شد.<ref name="Carry2008" /><ref name="McCord2005">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=McCord|نام=Thomas B.| عنوان=Ceres: Evolution and current state|journal=Journal of Geophysical Research|volume=۱۱۰|issue=E5|صفحه=E05009|سال=۲۰۰۵|doi=10.1029/2004JE002244| bibcode=2005JGRE..11005009M}}</ref> هم‌چنین، برخی از ویژگی‌های سطح و تاریخچه آن (مانند فاصله از خورشید، که تابش خورشید را به اندازه کافی کم کرده و موجب می‌گردد اجزایی که نقطه انجماد نسبتاً پایینی دارند هنگام شکل‌گیری سرس با هم ترکیب شوند)، نشان از حضور [[مواد فرار]] در درون سرس دارد.<ref name="Carry2008"
== هواکره ==
خط ۲۷۴:
سرس احتمالاً بازماندهٔ [[سیاره‌ابتدایی|سیارات ابتدایی]] است که در ۴٫۵۷ میلیارد سال پیش در [[کمربند سیارک‌ها|کمربند سیارکی]] شکل‌گرفت.<ref name="Petit2001">{{یادکرد ژورنال|نام خانوادگی=Petit|نام=Jean-Marc|coauthors=Morbidelli, Alessandro|عنوان=The Primordial Excitation and Clearing of the Asteroid Belt|ژورنال=Icarus|volume=۱۵۳|issue=۲|pages=۳۳۸–۳۴۷|year=۲۰۰۱| doi=10.1006/icar.2001.6702|url=http://www.gps.caltech.edu/classes/ge133/reading/asteroids.pdf|format=PDF|accessdate=۲۰۰۹-۰۶-۲۵|bibcode=2001Icar..153..338P}}</ref>
گرچه اکثریت سیارات ابتدایی [[منظومه شمسی|سامانه خورشیدی]] داخلی (شامل تمام قمرها واجرام هم‌اندازهٔ مریخ) یا با یک‌دیگر ادغام شده‌اند و [[سیاره زمین‌سان|سیارات زمین‌سان]]
را تشکیل دادند و یا توسط مشتری از سامانه خورشیدی خارج شدند.<ref name="Petit2001" /> اعتقاد بر این است که سرس نسبتاً دست‌نخورده باقی‌مانده‌است.<ref name="McCord2005" /> یک نظریه جایگزین پیشنهاد می‌کند که سرس در کمربند کویپر تشکیل و بعد به کمربند سیارک‌ها مهاجرت کرده است.<ref>Approximately a 10% chance of the asteroid belt acquiring a Ceres-mass KBO. McKinnon, William B. ; (2008) [http://adsabs.harvard.edu/abs/2008DPS....40.3803M "On the Possibility of Large KBOs Being Injected Into the Outer Asteroid Belt"]. ''American Astronomical Society,'' DPS meeting No. 40, #38.03 {{WebCite |url=http://www.webcitation.org/62D6Hmyrx |date=5 October 2011}}</ref> کشف نمک آمونیاک در دهانه اوکاتور، فرضیه به وجود آمدن سرس در خارج از منظومه شمسی را تقویت می‌کند.<ref>[https://www.nasa.gov/feature/jpl/recent-hydrothermal-activity-may-explain-ceres-brightest-area/]</ref> [[۴ وستا]] از دیگر سیارات ابتدایی احتمالی است که اندازه‌اش کمتر از نصف سرس است؛ و تحت تأثیر شدید جامد شدن ۱٪ از جرمش را از دست داده است.<ref name="Thomas1997">{{cite journal|last=Thomas|first=Peter C.|coauthors=Binzel, Richard P. ; Gaffey, Michael J. ; ''et al. ''|title=Impact Excavation on Asteroid 4 Vesta: Hubble Space Telescope Results|journal=Science|volume=۲۷۷|issue=۵۳۳۱|pages=۱۴۹۲–۱۴۹۵|year=۱۹۹۷| doi=10.1126/science.277.5331.1492|bibcode = 1997Sci...277.1492T}}</ref>
تکامل [[زمین‌شناسی]] سرس وابسته به منابع [[حرارت|حرارتی]] بود که در طول تشکیلش و بعد از آن در اثر اصطکاک و [[برافزایش (اخترفیزیک)|برافزایش]] [[خرده‌سیاره|خرده‌سیارات]]، و فروپاشی[[ایزوتوپ پرتوزا|
امروزه، به نظر می‌رسد سرس از نظر زمین‌شناسی غیرفعال؛ و تنها یک سطح با [[دهانه برخوردی|دهانه‌های برخوردی]] است.<ref name="Li2006" /> وجود مقدار قابل توجهی یخ‌آب در ترکیب آن<ref name="Thomas2005" /> احتمال وجود یک لایه آب [[مایع]] در سطح داخلی سرس را افزایش می‌دهد.<ref name="McCord2005" /><ref name="Castillo-Rogez2007" /> این لایهٔ فرضی اغلب با نام [[اقیانوس]] نامیده می‌شود.<ref name="Rivkin2006" /> اگر چنین لایه‌ای از آب مایع وجود داشته باشد، فرض بر این است که مانند اقیانوس استدلال در [[اروپا (قمر)|قمر اروپا]] میان هستهٔ سنگی و گوشتهٔ یخی قرار گرفته باشد.<ref name="McCord2005" /> اگر [[محلول|مواد محلول]] (مثل [[نمک (شیمی)|نمک‌ها]])، [[آمونیاک]]، [[سولفوریک اسید]]، و یا ترکیبات [[ضد یخ]] در آب حل شده باشند، احتمال وجود یک اقیانوس بیشتر است.<ref name="McCord2005" />
== زندگی فرازمینی ==
خط ۳۰۰:
* اشعهٔ [[فرابنفش]] [[تلسکوپ فضایی هابل]] تصاویری از سرس با وضوح ۵۰ کیلومتری در [[۲۵ ژوئن]] [[۱۹۹۵ (میلادی)|۱۹۹۵]] گرفت.<ref name="Parker2002">{{cite journal|last=Parker|first=J. W.|coauthors=Stern, Alan S. ; Thomas Peter C. ; ''et al. ''|title=Analysis of the first disk-resolved images of Ceres from ultraviolet observations with the Hubble Space Telescope|year=۲۰۰۲|journal=The Astrophysical Journal |volume=۱۲۳|issue=۱ |pages=۵۴۹–۵۵۷ |bibcode=2002AJ....123..549P |doi=۱۰٫۱۰۸۶/۳۳۸۰۹۳|arxiv = astro-ph/0110258}}</ref><ref>{{cite web| url=http://www.swri.org/press/ceres.htm| title=Observations reveal curiosities on the surface of asteroid Ceres| accessdate = ۲۰۰۶-۰۸-۱۶| archiveurl = http://www.webcitation.org/62D6K1UXD | archivedate = ۲۰۱۱-۱۰-۰۵| deadurl=no}}</ref>
* اشعهٔ [[فروسرخ]] [[تلسکوپ کک]] تصاویری از سرس با وضوح ۳۰ کیلومتری در سال [[۲۰۰۲ (میلادی)|۲۰۰۲]] با استفاده از اپتیک سازگار گرفت.<ref name="Keck">{{cite web|author=Staff|date=۲۰۰۶-۱۰-۱۱ |url=http://www.adaptiveoptics.org/News_1006_2.html|title=Keck Adaptive Optics Images the Dwarf Planet Ceres |publisher=Adaptive Optics|accessdate=۲۰۰۷-۰۴-۲۷| archiveurl = http://www.webcitation.org/5msUtkSON | archivedate = ۲۰۱۰-۰۱-۱۸| deadurl=no}}</ref>
* [[تلسکوپ فضایی هابل]] تصاویری از [[نور مرئی]] سرس با وضوح ۳۰ کیلومتری (تا به امروز) در سال‌های [[۲۰۰۳ (میلادی)|۲۰۰۳]] و [[۲۰۰۴ (میلادی)|۲۰۰۴]] گرفته‌است.<ref name="Li2006">{{cite journal |last1=Li |first1=Jian-Yang |author2=McFadden, Lucy A. ; Parker, Joel Wm. |title=Photometric analysis of 1 Ceres and surface mapping from HST observations |journal=Icarus |volume=182 |issue=1 |pages=143–160 |year=2006 |doi=10.1016/j.icarus.2005.12.012 |url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0019103506000054 |accessdate=8 December 2007 |bibcode=2006Icar..182..143L}}</ref><ref name="Hubbl12003-4"
* در ۲۲ دسامبر ۲۰۱۲، سرس در بخشهایی از کشور ژاپن، روسیه و چین موجب [[اختفاء (ستاره‌شناسی)|اختفای]] ستاره TYC 1865-00446-1 شد.<ref name="asteroid">{{cite web |url=http://www.asteroidoccultation.com/2012_12/1222_1_27169.htm |title=Asteroid Occultation Updates |publisher=Asteroidoccultation.com |date=22 December 2012 |accessdate=20 August 2013|deadurl= yes| archivedate= 2012-07-12| archiveurl=https://web.archive.org/web/20120712103850/http://www.asteroidoccultation.com/2012_12/1222_1_27169.htm}}</ref> درخشندگی سرس ۶٫۹ واحد نجومی و درخشندگی ستاره ۱۲٫۲ واحد نجومی بود.<ref name="asteroid" />
* در سال ۲۰۱۴، با اشعه مادون قرمز [[رصدخانه فضایی هرشل|تلسکوپ فضایی هرشل]] بطور واضح سیگنال‌هایی از وجود بخار آب را در [[جو (هواشناسی)|جو]] سرس تشخیص داد.<ref>{{cite web |url=http://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/2014/22jan_ceres |title=Water Detected on Dwarf Planet Ceres |publisher=Science.nasa.gov |date= |accessdate=24 January 2014}}</ref>
خط ۳۳۰:
|accessdate=14 May 2011}}</ref>
پس از ۱۳ ماه گشتن در مدار وستا، فضاپیمای [[دان (فضاپیما)|دان]] از موتور پیشرانش یونی خود استفاده کرده و به سمت سرس رفت و چهار ماه پیش از پرواز فضاپیمای [[نیوهورایزنز|نیوهرایزنز]] بر روی پلوتو در ۶ مارس ۲۰۱۵<ref name="Schenk2015-01-15">{{cite web | last=Schenk | first=P. | title=Year of the 'Dwarves': Ceres and Pluto Get Their Due | publisher=[[انجمن سیاره‌ای|Planetary Society]] | date=15 January 2015 | url= http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/2015/0115-year-of-the-dwarves-ceres-and-pluto.html | accessdate=10 February 2015}}</ref> در ۶۱۰۰۰ کیلومتری اسیر گرانش آن شد.<ref name = "Rayman2014.12.01">{{cite web |url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20141201-dawn-journal-looking-ahead-at-ceres.html |title=Dawn Journal: Looking Ahead at Ceres |publisher=[[انجمن سیاره‌ای|Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=1 December 2014 |accessdate=2 March 2015}}</ref>
مأموریت دان مطالعه سرس از یک سری مدارهای متوالی و ارتفاع پایین است. دان در ۲۳ آوریل ۲۰۱۵ وارد اولین مدار ("RC3")اطراف سرس در ارتفاع ۱۳٬۵۰۰ شد و در آنجا به مدت ۱۵ روز به اندازهٔ تقریباً یک دور گردش کامل باقی ماند.<ref name = "Rayman2015.03.06">{{cite web |url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20150306-dawn-journal-ceres-orbit-insertion.html |title=Dawn Journal: Ceres Orbit Insertion! |publisher=[[انجمن سیاره‌ای|Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=6 March 2015 |accessdate=6 March 2015}}</ref><ref name = "Rayman2014.03.03">{{cite web |url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20140303-dawn-journal-maneuvering-around-ceres.html |title=Dawn Journal: Maneuvering Around Ceres |publisher=[[انجمن سیاره‌ای|Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=3 March 2014 |accessdate=6 March 2015}}</ref> سپس فضا پیما ارتفاع خود را به ۴٬۴۰۰ کیلومتر کاهش داده و وارد دومین مدار ("survey") شده و به مدت سه هفته آنجا خواهد ماند.<ref name = "Rayman2014.05.07">{{cite web |url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20140430-dawn-journal-explaining-orbit-insertion.html |title=Dawn Journal: Explaining Orbit Insertion |publisher=[[انجمن سیاره‌ای|Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=30 April 2014 |accessdate=6 March 2015}}</ref> و سپس در ارتفاع ۱٬۴۷۰ درمدار ("HAMO") به مدت دو ماه خواهد چرخید.<ref name = "Rayman2014.07.01">{{cite web |url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20140701-dawn-journal-hamo-at-ceres.html |title=Dawn Journal: HAMO at Ceres |publisher=[[انجمن سیاره‌ای|Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=30 June 2014 |accessdate=6 March 2015}}</ref> و سرانجام وارد مدار نهایی خود ("LAMO") در ارتفاع ۳۷۵ کیلومتری شده و حداقل سه ماه در آنجا خواهد ماند.<ref name = "Rayman2014.09.02">{{cite web |url=http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20140902-dawn-journal-from-hamo-to-lamo.html |title=Dawn Journal: From HAMO to LAMO and Beyond |publisher=[[Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=31 August 2014 |accessdate=6 March 2015}}</ref> ابزارهای فضاپیما شامل یک دوربین سبک، یک [[طیف‌سنج]] مادون قرمز و بصری، و یک آشکارساز [[پرتو گاما]] و [[نوترون]] است. این ابزارها شکل سرس و عناصر تشکیل دهندهٔ آن را بررسی خواهند کرد.<ref name="Russel2006">{{cite journal |last1=Russel |first1=C. T. |author2=Capaccioni, F. ; Coradini, A. |title=Dawn Discovery mission to Vesta and Ceres: Present status |journal=Advances in Space Research |volume=38 |issue=9 |pages=2043–2048 |year=2006 |doi=10.1016/j.asr.2004.12.041 |bibcode=2006AdSpR..38.2043R |display-authors=etal}}</ref> در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۵، دان اولین تصاویر را از سرس با وضوحی نزدیک به تلسکوپ هابل گرفت که دهانه‌های برخوردی و نقطه کوچک درخشانی را نزدیک همان مکان مشاهده شدهٔ پیش از این آشکار ساخت. عکس‌های بعدی که به تدریج وضوحشان بیشتر می‌شد در تاریخ ۲۵ ژانویه، ۴٬۱۲، و ۲۵ فوریه، و ۱ مارس و ۱۰ و ۱۵ آوریل گرفته شد.<ref name = "Rayman2015.01.30">{{cite web |url= http://www.planetary.org/blogs/guest-blogs/marc-rayman/20150130-dawn-journal-closing-in-on-ceres.html|title= Dawn Journal: Closing in on Ceres |publisher=[[Planetary Society]] |first=Marc |last=Rayman |date=30 January 2015 |accessdate=2 March 2015}}</ref>
خط ۳۶۲:
<center>سرس، مناطق قطبی (نوامبر ۲۰۱۵):شمال (چپ)، جنوب (راست).</center>
|}
{| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; width:700px;"
| <center>[[File:
<center> نمای کلی </center>
|-
| <center>[[File:
<center> بخش کروان {{سخ}}([http://photojournal.jpl.nasa.gov/archive/PIA20014_fig2_Kerwan.pdf PDF version])</center>
|-
| <center>[[File:
<center> بخش آساری_زادنی </center>{{سخ}}([http://photojournal.jpl.nasa.gov/archive/PIA20014_fig1_Asari-Zadeni.pdf PDF version])</center>
|-
| <center>[[File:
<center> بخش اوکاتور </center>{{سخ}}([http://photojournal.jpl.nasa.gov/archive/PIA20014_fig1_Asari-Zadeni.pdf PDF version])</center>
|-
| |||