قدر مطلق (اخترشناسی): تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←سنجش فواصل ستارگان با استفاده از قدر مطلق: فارسی کردن عدد |
|||
خط ۱:
{{تخصصی|ستاره‌شناسی}}
'''قدر مطلق''' {{انگلیسی|Absolute magnitude}} در علم [[اخترشناسی]] معیاری برای روشنایی یک [[جرم آسمانی]] است که از آن برای سنجش و مقایسه [[درخشندگی]] ستارگان با یکدیگر استفاده
== تعریف ==
روشنایی یک ستاره از دید ناظر زمینی که به [[قدر ظاهری]] معروف است، به دو عامل وابسته است:
به عبارت دیگر درمورد اجرام خارج از [[منظومه شمسی|منظومهٔ شمسی]]، قدر مطلق برابر با [[قدر ظاهری]] جرم
▲روشنایی یک ستاره از دید ناظر زمینی که به [[قدر ظاهری]] معروف است، به دو عامل وابسته است: قدرت تابشی و فاصله آن. هر چه قدرت تابشی ستاره بیشتر باشد توانایی نوردهی آن بیشتر بوده و روشنایی آن بیشتر خواهد بود. واحد سنجش قدرت تابشی در SI وات بر متر مربع است. از سوی دیگر با افزایش فاصله ستاره از ناظر روشنایی آن کمتر می شود. بنابراین به دلیل تاثیر فاصله، خورشید از سایر ستارگان بسیار درخشان تر دیده می شود. در محاسبه قدر مطلق ستارگان برای حذف اثر فاصله فرض می شود که تمام ستارگان در فاصلهٔ ۱۰ [[پارسک|پارسِک]] یا ۳۲٫۶ [[سال نوری]] از ناظر قرار دارند. ازاین‌رو قدر مطلق به‌دلیل نیاز به مقیاسی مستقل از فاصله در [[ستاره‌شناسی]] تعریف شده‌است.
▲به عبارت دیگر درمورد اجرام خارج از [[منظومه شمسی|منظومهٔ شمسی]]، قدر مطلق برابر با [[قدر ظاهری]] جرم آسمانی است به شرط آن‌که در فاصلهٔ ۱۰ [[پارسک|پارسِک]] یا ۳۲٫۶ [[سال نوری]] از ناظر قرار داده شود و هیچ‌گونه [[خاموشی (اخترشناسی)|جذب نور به‌وسیلهٔ غبار میان‌ستاره‌ای]] رخ ندهد.<ref name=ox /> قدر مطلق را با M و قدر ظاهری را با m نشان می‌دهند.
هنگامی که [[خورشید]] در فاصلهٔ ۱۰پارسِکیِ [[زمین]] قرار گیرد، قدری نزدیک به ۴٫۸ خواهد داشت و با چشم غیرمسلح به‌سختی دیده خواهد شد.
== ستارگان و کهکشان‌ها، قدر مطلق (M) ==
درمورد [[ستاره|ستارگان]] و [[کهکشان
== فرمول‌ها ==
قدما برای
▲قدما برای طبقه بندی روشنایی ستارگان آن ها را در 6 گروه طبقه بندی کردند. هرشل در مطالعات خود کشف کرد که روشنایی یک ستاره از قدر اول 100 برابر یک ستاره از قدر 6 ام است:
<math>L_1=100 \times L_6</math>
سطر ۲۷ ⟵ ۲۵:
<math>\longrightarrow L_1=a^5 \times L_6</math>
که با مقایسه با رابطه اول مقدار a بدست
<math>a^5=100 \longrightarrow a=\sqrt[5]{100} \approx2.511</math>
بدین ترتیب با افزایش یک واحد به قدر ستاره روشنایی آن
اکنون در ادامه نسبت روشنایی
<math>\frac{L_x}{L_6}=100^ \left(
از سوی دیگر طبق تعریف برای قدر دو ستاره داریم:
<math>M_2=1+M_1</math>
و به صورت مشابه برای
<math>M_6 - M_x=\left(6-x \right)</math>
با حذف عبارت مشترک <math>\left(6-x \right)</math>در دو رابطه اخیر
<math>\frac{L_x}{L_6}=100^ \left(
یا به صورت کلی:
<math>\color{blue} \frac{L_x}{L_y}=100^ \left(
یا:
<math>\color{blue} M_y - M_x = 2.5 log \left(
=== فرمول قدر و فاصله ===
بین قدر مطلق، قدر ظاهری و فاصله رابطه‌ای وجود دارد که بیشتر به مدول فاصله معروف است.
اگر
<math> L_R=\frac{W}{4 \pi R^2}</math>
مقدار درخشنگی قابل رویت این ستاره در فاصله d نیز حاصل پخش توان ستاره بر روی سطح
<math> L_d=\frac{W}{4 \pi d^2}</math>
اگر درخشندگی ستاره را در فاصله
<math> L_{10}=\frac{W}{4 \pi 10^2}</math>
سطر ۷۷ ⟵ ۷۵:
جمله سمت چپ معادله فوق با مقدار قدر ستاره دارای ارتباط زیر است:
<math> \frac{L_d}{L_{10}}=100^ \left(
اما طبق تعریف <math> M_{10}</math> همان قدر مطلق ستاره <math> (M)</math> و <math> M_d</math> قدر ظاهری ستاره <math>(m)</math> است:
<math> \left(\frac{10}{d} \right)^2=100^ \left(
که با
:<math> \color {red}M = m - 5 ((\log_{10}{D}) - 1)\!</math>
در این رابطه M قدر مطلق، m قدر ظاهری و D فاصله برحسب پارسِک است.<ref>''نجوم و اخترفیزیک مقدماتی''، انتشارات آستان قدس رضوی، ص۹</ref>
سطر ۹۱ ⟵ ۸۹:
== اجرام منظومهٔ شمسی، قدر مطلق (H) ==
برای اجرام منظومهٔ خورشیدی تعریف متفاوتی برای قدر مطلق وجود دارد. در این حالت، قدر مطلق عبارت است از قدر ظاهریِ جرم آسمانی، درصورتی‌که در فاصلهٔ یک [[واحد نجومی]] هم از خورشید و هم از ناظر قرار داشته‌باشد. ازآنجاکه جرم آسمانی نور خود را از خورشید دریافت می‌کند، قدر مطلق تابعی از زاویهٔ فاز جرم آسمانی است. برای تبدیل قدر مطلق ستارگان یا کهکشان‌ها به قدر مطلق [[سیاره
== سنجش فواصل ستارگان با استفاده از قدر مطلق ==
قدر مطلق برخی از [[ستارگان متغیر]] مانند [[ستارگان متغیر قیفاووسی]]، [[
== منابع ==
| |||