دما: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Fatranslator (بحث | مشارکت‌ها)
جز افزودن ناوباکس> {{پساب}} (درخواست کاربر:Modern Sciences)+
خط ۱:
'''دما''' یکی از ویژگی‌های [[ماده (فیزیک)|ماده]] است که میزان گرمی و سردی آن را نشان می‌دهد و جهت جریان [[گرما]] را مشخص می‌کند. اگر دو جسم دارای دمای متفاوت باشند، [[انرژی گرمایی]] از جسم گرم‌تر به جسم سردتر منتقل می‌شود تا هنگامی که دمای دو جسم به [[تعادل گرمایی|تعادل]] برسد.<ref>{{پک|مورتیمر|۱۳۸۱|ک=شیمی عمومی ۱|ص=۵۲}}</ref>
 
یکاهای گوناگونی برای اندازه‌گیری دما تعریف شده‌اند. در دستگاه بین‌المللی از یکای [[کلوین]] استفاده می‌شود.می‌شود؛ ولی یکاهای دیگری مانند [[سلسیوس]] و [[مقیاس فارنهایت|فارنهایت]] نیز برای اندازه‌گیری دما به کار می‌روند.
 
اندازه‌گیری دما با استفاده از [[دماسنج]] انجام می‌شود. انواع مختلف دماسنج وجود دارند که از روش‌های گوناگون برای اندازه‌گیری دما استفاده می‌کنند. برای نمونه، اندازه‌گیری دما در دماسنج جیوه‌ای با بهره‌گیری از ویژگی [[انبساط حرارتی|انبساط گرمایی]] [[جیوه]] انجام می‌شود.
خط ۱۳:
 
=== یکاهای اندازه‌گیری ===
یکاهای گوناگونی برای اندازه گیریاندازه‌گیری دما تعریف شده‌اند. تفاوت یکاهای مختلف، در دو عامل ''نقطه صفر یکا'' و ''نرخ تغییر واحد یا درجه هر یکا'' است.
 
==== سلسیوس ====
خط ۲۲:
 
==== کلوین ====
یکای اصلی سیستم متریک، کلوین با نماد K است و یکای مطلق دما نامیده می‌شود. زیرا نقطه صفر آن، [[صفر مطلق]] است و دمایی پایین‌تر از آن وجود ندارد. به عبارت دیگر، در صفر کلوین هیچ گرمایی وجود ندارد و ذرات ماده از حرکت (که نشان دهنده میزان انرژی گرمایی ذره است) باز می‌ایستندبازمی‌ایستند. نرخ تغییرات کلوین، معادل با درجه سلسیوس است و صفر آن برابر ۲۷۳٫۱۵- درجه سلسیوس می‌باشد.
 
=== روابط میان یکاهای مختلف اندازه‌گیری دما ===
خط ۳۱:
== رویکرد ترمودینامیکی به دما ==
از نظر ترمودینامیکی، یکاهای اندازه‌گیری دما به دو دسته تقسیم می‌شوند:
 
=== مقیاس‌های تجربی ===
بسیاری از مقیاس‌های اندازه‌گیری دما، به صورت تجربی و بر اساس اندازه‌گیری ویژگی‌های فیزیکی مواد، تعریف شده‌اند. برای نمونه، ارتفاع ستون جیوه در یک محفظه شیشه‌ای وابسته به دما است و این مطلب، پایه کاربرد دماسنج جیوه‌ای است. چنین ویژگی‌هایی دارای محدودیت هستند. برای نمونه، دماسنج جیوه‌ای نمی‌تواند دماهای بالاتر از نقطه جوش و پایین‌تر از نقطه ذوب جیوه را نشان دهد. زیرا در چنین دماهایی گذار فاز جیوه رخ می‌دهد. هم‌چنین در بعضی از مواد، با افزایش دما به جای افزایش حجم، کاهش حجم انجام می‌شود.
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/دما»