قندکافت: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
خط ۱:
'''گلیکولیز''' یا '''قندکافت''' مجموعه‌ای از واکنش‌های درون [[یاخته|یاخته‌ای]] است که توسط آن یک [[کربوهیدرات|قند]] شش [[کربن|کربنه]] (معمولاً [[گلوکز]]) به ترکیبات کربن‌دار کوچک‌تری (دو [[مولکول]] سه[[کربن|کربنه]] [[اسید پیرویک|پیروات]]) شکسته می‌شود<ref>قندکافت (همان گونه که در ادامه متن آورده شده‌است) دارای انواع گوناگونی است ولی از آن جایی که سوخت اصلی برخی جانداران به ویژه انسان، گلوکز است، در بیشتر کتاب‌های زیست‌شیمی منظور از واژهٔ قندکافت یا گلیکولیز (و یا glycolysis در نوشتارهای انگلیسی) شکست آنزیمی گلوکز و تشکیل دو مولکول پیروات در مسیر امبدن - میرهوف می‌باشد.</ref> و بخشی از انرژی آزاد [[کربوهیدرات|قند]] در تشکیل حاملین الکترون مانند [[آدنوزین تری‌فسفات|ATP]]، [[نیکوتین‌آمید آدنین دی‌نوکلئوتید|NADH]]ذخیره می‌شود. قندکافت و شناخته‌شده‌ترین [[مسیر سوخت و ساز|مسیر]] از [[مسیر سوخت و ساز|مسیرهای سوخت و ساز]] است. قندکافت، خود انواع مختلفی دارد که مهم‌ترین آنها [[مسیر امبدن - میرهوف]] و [[مسیر انتنر - دودروف]] می‌باشند. به طور کلی [[مسیر سوخت و ساز|مسیر]] اصلی [[فروگشت]] [[گلوکز]] در همهٔ انواع [[یاخته|یاخته‌ها]]، [[مسیر امبدن - میرهوف]] است. فرایند [[مسیر امبدن - میرهوف|امبدن - میرهوف]] در درون [[سیتوپلاسم]] [[یاخته|یاخته‌های]] [[پروکاریوت|پروکاریوتی]] و [[یوکاریوت|یوکاریوتی]] انجام می‌شود در حالی که [[مسیر انتنر - دودروف]] تنها در [[پروکاریوت|پروکاریوت‌ها]] رخ می‌دهد. بسیاری از [[ریزاندامگان]] [[تنفس بی‌هوازی|بی‌هوازی]] برای تامین [[انرژی]] مورد نیاز خود کاملاً به قندکافت وابسته‌اند. با توجه به بررسی‌های توالی [[ژن|ژنی]] بسیاری از جانوران و این که جو اولیه زمین فاقد اکسیژن بوده‌است، پژوهشگران احتمال می‌دهند که قندکافت یکی از ابتدایی‌ترین [[مسیر سوخت و ساز|مسیرهای تولید انرژی]] از [[مولکول|مولکول‌های]] [[سوخت|سوختی]] [[آلی]] باشد.
== نام‌گذاری ==
گلیکولیز یک واژهٔ مرکب [[زبان یونانی|یونانی]] است که از دو بخش ''glykys'' به معنای شیرین و ''lysis'' به معنای شکستن (گلیکولیز: ''شکستن [[قند]]'' یا همان قندکافت) تشکیل گردیده.
== مسیرهای شکستن قندها ==
[[پرونده:مسیرهای قندکافت.png|بندانگشتی|چپ|550px|'''قندکافت''': مسیر کلی [[فروگشت]] [[کربوهیدرات|کربوهیدرات‌های]] مهم ([[گلیکوژن]]، [[لاکتوز]]، [[سوکروز]]، [[ترهالوز]] و [[مانوز]]). این [[مسیر سوخت و ساز|مسیرها]] در برخی از [[اندامگان]] (به ویژه در برخی [[پروکاریوت|پروکاریوت‌ها]]) متفاوت است. قسمتی از این شکل (از [[گلوکز]] در بالا - سمت راست تا [[پیروات]] در پایین) همان [[مسیر امبدن - میرهوف]] است.]]
خط ۳۱:
{{بیماری‌های خون}}
{{داده‌های کتابخانه‌ای}}
[[رده:قندکافت]]
[[رده:تنفس سلولی]]
| |||