پارک ملی گلستان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ابرابزار - افزودن {{ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران}}
خط ۱:
{{coord|37.547527|N|56.382423|E|source:kolossus-dewiki|display=title}}
 
{{جعبه اطلاعات منطقه حفاظت‌شده
|نام منطقه حفاظت شده محیط زیست =گلستان
سطر ۲۰ ⟵ ۱۹:
|تارنمای اینترنتی =
}}
{{ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره در ایران}}
'''پارک ملی گلستان''' یا '''جنگل گلستان'''، منطقهٔ حفاظت شده‌ای در شرق [[استان گلستان]] و غرب [[استان خراسان شمالی]] است. این منطقه قدیمی‌ترین [[پارک ملی]] ثبت شده در کشور [[ایران]] و پناهگاهی کم‌نظیر برای حیات‌وحش است که ۱۳۵۰ گونهٔ گیاهی و ۳۰۲ گونهٔ جانوری، از جمله نیمی از گونه‌های پستانداران ایران را در حدود ۹۰۰ کیلومتر مربع مساحت خود جای داده‌است و به همین دلیل از سوی یونسکو به عنوان ذخیره‌گاه زیست‌کره در [[میراث جهانی یونسکو]] به ثبت رسیده است.
 
جنگل گلستان بدون تردید ارزشمندترین منطقه ایران چه از لحاظ کمیت و چه از نظر تنوع حیات جانوری و گیاهی است. تنوع زیستی پارک ملی گلستان حتی فراتر از برخی کشورهای اروپایی است که صدها برابر این پارک وسعت دارند. نام استان گلستان هم از روی این منطقه انتخاب شده‌است.
خط ۳۵:
 
== جاده گلستان ==
 
اصلی‌ترین مسیر ارتباطی شمال کشور و [[استان خراسان]] (و یکی از محورهای ارتباطی تهران-مشهد) از این جنگل می‌گذرد. این جاده دقیقاً در طولانی‌ترین و گودترین دره این منطقه کوهستانی احداث شده‌است که از روستای [[تنگراه]] در غرب پارک ملی آغاز شده و تا [[روستای دشت]] مماس با حد جنوبی پارک به سمت [[بجنورد]] امتداد می‌یابد. رودخانه مادرسو (دوغ) در این دره جریان دارد که نهایتاً به [[گرگان‌رود]] می‌ریزد. کمتر از یک‌چهارم پارک در جنوب جاده قرار می‌گیرد که از تنگه تا قریه دشت حدود ۲۰ هزار هکتار را شامل می‌شود و بقیه در قسمت شمالی است.
 
سطر ۴۲ ⟵ ۴۱:
از سال ۱۳۵۰ تاکنون گهگاه اعلام شده و حتی در دولت نیز به تصویب رسیده که این جاده به یک مسیر توریستی تبدیل شود و جادهٔ اصلی تهران-شمال-مشهد به مسیر [[کلاله]] - چهار داغ – [[گلی‌داغ]] - اسلام‌آباد - [[آشخانه]] منتقل شود.
 
در داخل پارک ۱۲ پاسگاه محیط بانی وجود دارد که ۴ پاسگاه به دلیل کمبود نیرو غیر فعالغیرفعال اند. کل کادر پارک ۵۳ نفر است که از این تعداد ۳۲ نفر تنها مأمور اجرایی هستند و در هر شیفت حداکثر ۲۰ نیرو از پارک حفاظت می‌کند.
 
== جغرافیا ==
گلستان، بزرگترین پارک طبیعی ایران است. مساحت آن در برخی منابع بیش از ۹۱ هزار هکتار<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2008/08/080825_ag-golestan-fire-pics.shtml آتش سوزیآتش‌سوزی در پارک ملی گلستان] (''بی‌بی‌سی فارسی'')</ref> و در برخی منابع ۸۷۴۰۲ هکتار ذکر شده‌است. محیط پارک حدود ۱۹۸ کیلومتر است. حد غربی پارک ملی گلستان از روستای تنگراه در استان گلستان شروع می‌شود و حد شرقی آن در روستای [[رباط قره‌بیل]] واقع در استان خراسان شمالی پایان می‌یابد. بیشتر پارک در استان گلستان، حدود ۳۴ درصد آن در استان خراسان شمالی و بخش ناچیزی نیز در [[استان سمنان]] قرار دارد.
 
اختلاف ارتفاع در پارک حدود ۲۰۰۰ متر است (از ۲۴۱۱ متر تا ۴۰۰ متر از سطح دریا) که همین طیف ارتفاعی تنوع زیستگاه‌ها و [[ریزبوم]]های متعددی را ایجاد کرده‌است. میانگین بارندگی در مناطق مختلف این جنگل هم از حدود ۷۰۰ میلیمتر تا ۱۵۰ میلیمتر در سال متغیر است.
سطر ۶۷ ⟵ ۶۶:
۱۴۹ گونه پرنده متعلق به ۱۵ راسته، ۴۲ [[تیره (زیست‌شناسی)|تیره]] و ۸۹ سرده در پارک ملی گلستان شناسایی شده‌است که از این تعداد پرنده ۴۸ نوع در فصل بهار و تابستان در منطقه مشاهده می‌شود و ۶۲ گونه بومی پارک ملی هستند. مهمترین این پرندگان شامل [[قرقاول]]، [[کبک (پرنده)|کبک]]، [[تیهو]]، [[زنگوله‌بال]]، [[کوکر سینه‌سیاه]]، [[ابیا]]، [[بلدرچین معمولی]]، [[دارکوب سیاه]]، [[بلبل]]، [[توکای باغی]]، انواع مختلف [[سهره]]ها، [[زردپره]]ها، [[مگس‌گیر]]ها، زنبورک‌ها و دم‌سرخ‌ها و پرندگان شکاری همچون [[قرقی]]، [[جغد خال‌دار]]، [[دلیجه]]، [[سارگپه پابلند]]، [[سارگپه]]، [[عقاب دوبرار]]، [[دال سیاه]]، [[دال]]، [[عقاب دریایی دم‌سفید]]، [[بالابان]]، و [[هما (پرنده)|هما]] می‌شوند.
 
گیاهان اصلی پارک بدلیلبه دلیل وجود اقلیم‌های مختلف متنوع است. مهمترین گونه‌های گیاهی شامل [[بلوط]]، [[بلند مازو]]، [[ممرز]]، [[انجیلی]]، [[افرا]]، [[نمدار]]، خرمندی (از خانوادهٔ [[آبنوس]])، [[زبان گنجشک]]، پلت، شیردار، کرکو، [[درخت آزاد|آزاد]]، اوری،آوری، [[توسکا]]، شیردار، بارانک، [[انجیر]]، [[توت]]، [[ملچ]]، [[داغداغان]]، [[ازگیل]]، [[ولیک]]، [[زالزالک]]، سیاه تلو، [[گوجه وحشی]]، [[شیر خشت]]، [[گردو]]، [[تمشک]]، [[انار وحشی]]، [[گلابی وحشی]]، [[زرشک]]، [[تاغ]]، [[گز (درخت)|گز]]، [[پرند]]، کاروان‌کش، [[کلاه میرحسن]]، [[گون]]، [[چوبک (سرده)|چوبک]]، [[درمنه]]، [[خار شتر]] و ارس می‌شود.
 
از مجموع جانوران موجود در این جنگل ۱۹ گونه در خطر انقراض است که هما، بالابان، گیلان‌شاه خال‌دار و روباه ترکمنی از جمله آن‌هاست. مرال، شوکا، کل و بز، و قوچ و میش هم از جمله گونه‌هایی اند که بیشتر مورد شکار غیرمجاز قرار می‌گیرند.