تاریخ گیلان: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
اصلاح پیوند(ها) به صفحهٔ ابهام‌زدایی (آشوری) با استفاده از AWB
خط ۴۶:
[[پرونده:Iran bastan - 24.jpg|بندانگشتی|راست|[[تکوک]] یافت شده در [[بخش عمارلو (گیلان)|عمارلو]]، مربوط به قرن اول قبل از میلاد. نگهداری شده در [[موزه ملی ایران]]]]
[[پرونده:Halberd-axe MBA Lyon E 697a-IMG 0110-0111.jpg|بندانگشتی|[[ناچخ]] با سر قوچ، اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره اول قبل از میلاد، [[تمدن املش|املش]]، ایران، [[موزه هنرهای زیبای لیون]]]]
اقوامی همچون [[کاسپی|کاسپیها]] و [[کادوسیان|کادوسی‌ها]] و [[آماردها]] پیش از میلاد در کرانه [[دریای کاسپین]] ساکن بوده‌اند که دانشمندانی چون ریچارد فرای، آملی کوهت و [[رودیگر اشمیت]] آنان را [[آریایی]] محسوب کرده‌اند.<ref name=cas"cas">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی=Schmitt|نام=Rüdiger |پیوند نویسنده=رودیگر اشمیت|مقاله={{unicode|CASPIANS}} |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/caspians-gk|دانشنامه=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |ویرایش=|ویراستاران=|ناشر=|سال=۲۰۱۲ |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DJgZupBu | تاریخ بایگانی = 31 December 2012}}</ref><ref name=EIrIRanpre"EIrIRanpre">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی=Brunner|نام=C. J.|پیوند نویسنده=رودیگر اشمیت|مقاله={{unicode|IRAN v. PEOPLES OF IRAN (2) Pre-Islamic}} |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/iran-v2-peoples-pre-islamic|دانشنامه=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |ویرایش=|ویراستاران=|ناشر=|سال=۲۰۱۲ |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DJgaJequ | تاریخ بایگانی = 31 December 2012}}</ref><ref name=Cadusii"Cadusii">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی=Schmitt|نام=Rüdiger |پیوند نویسنده=رودیگر اشمیت|مقاله={{unicode|CADUSII}} |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/cadusii-lat|دانشنامه=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |ویرایش=|ویراستاران=|ناشر=|سال=۲۰۱۲ |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DJgajmZk | تاریخ بایگانی = 31 December 2012}}</ref>
 
[[پرونده:Ethnic groups Tabarestan.svg|انگشتدان|۲۰۰ پیکسل|چپ|اقوام گوناگون ساکن جنوب دریای خزر در دوران باستان]]
خط ۵۳:
بنا به یک روایت [[ماد]] بزرگ از سمت مشرق تا [[سیحون]] و [[جیحون]] امتداد می‌یافته و در مورد گیلان و مازندران ([[کادوسیان]] و [[مارد|ماردها]]) مانع رسیدن مادها به بحر [[خزر]] شدند و بعضی مانند [[کتزیاس]] معتقدند که گیلان و مازندران در اواخر عهد ماد از آن جدا شدند. آنچه در اینجا مورد توجه‌است قلمرو ماد نیست بلکه کانون حکومتی اولیه آن است یعنی [[آذربایجان]] و بخشی از [[کردستان]] و اینکه این کانون در شمال کانون حکومتی [[عیلام]] بوده‌است. در وحدت جغرافیائی کردستان و گیلان و مازندران شک نیست. الحاق و پیوستگی آنها فقط گسترش بنیه اقتصادی و سیاسی آنها را می‌رساند با حفظ استقلال داخلی هر واحد.<ref name="ودیعی">{{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = ودیعی| نام =کاظم| پیوند نویسنده = | عنوان =واحدهای جغرافیائی و نخستین کانون‌های حکومتی ایران | ژورنال = [[بررسی‌های تاریخی]] |صفحات= | شماره = ۲۵ | مکان = | ناشر = | تاریخ = فروردین و اردیبهشت ۱۳۴۹ | پیوند= | پی‌نوشت =}}</ref>
 
کادوسیان قبیله‌ای ایرانی بودند که بنا بر استفان بیزانتی<ref group="یادداشت">[//en.wikipedia.org/wiki/Stephanus_of_Byzantium Stephanus of Byzantium] جغرافی دان [[بیزانس|بیزانسی]] قرن ششم میلادی.</ref> بین دریاهای خزر و سیاه و بنا بر [[استرابو]] در کرانه جنوب غرب دریای خزر و جنوب ارس بین [[آلبانیای قفقاز|آلبانی]] در شمال و [[مردم آمارد|ماردی]] در شرق یعنی در بخش کوهستانی مادیه پیرامون پاراچوآتراس<ref>{{cite web |url=http://pleiades.stoa.org/places/884905 |title=Places: 884905 (Parachoatras/Choatras M. /Padishxvargar) |author=Kroll, S. , R. Talbert, T. Elliott, S. Gillies |accessdate=October 16, 2012 |publisher=Pleiades| archiveurl = http://www.webcitation.org/6DJhAkMqb | archivedate = 31 December 2012}}</ref><ref group="یادداشت">Parachoatras در جغرافیای یونانیان، به سرزمینی گفته می‌شده که شاید همان پذشخوارگر باشد.</ref> می‌زیستند. گفته شده [[نی‌نوس]] شاه [[آشور|آشوری]] آنان را شکست داد. در دوره [[مادها]] آنان آشکارا قادر به حفظ استقلالشان بوده‌اند و حتی گفته شده در دوره آرتئس وقتی یک پارسی به نام پارسد که از مادها گریخته بود (برادر زن رهبرشان)، مجبور شان کرد با مادها بجنگند. شاه مادها را شکست داده‌اند؛ بنابراین کادوسیان هرگز تابع [[شاهان ماد]] نبوده‌اند و فقط این کوروش بود که گفته شده داوطلبانه فرمانبردارش شدند. بنابر گفته [[گزنفون]]، او هنگام مرگ پسرش را ساتراپ مادها ارمنیان و کادوسیان کرد.<ref name="EIr cadussii">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی=Schmitt|نام=Rüdiger |پیوند نویسنده=رودیگر اشمیت|مقاله={{unicode|CADUSII}} |نشانی=http://www.iranicaonline.org/articles/cadusii-lat|دانشنامه=[[دانشنامه ایرانیکا|Encyclopædia Iranica]] |ویرایش=|ویراستاران=|ناشر=|سال=۲۰۱۲ |زبان=en| پیوند بایگانی = http://www.webcitation.org/6DJgbAEpg | تاریخ بایگانی = 31 December 2012}}</ref><ref name="اق" />
 
تا قرن هفتم میلادی٬ گیلان در منطقه نفوذ هخامنشیان٬ سلوکیان٬ اشکانیان و ساسانیان قرار داشت که بر ایران تا قرن هفتم میلادی حکمفرمایی می‌کردند. فتح ایران بدست اعراب باعث ظهور تعداد زیادی سلسله‌های محلی در گیلان شد.<ref name="Brit">{{یادکرد دانشنامه |نام خانوادگی= |نام= |پیوند نویسنده=|مقاله= Gilan |نشانی= |دانشنامه= [[دانشنامه بریتانیکا|Encyclopaedia Britannica]] |ویرایش= ۱۵ |صفحه= ۲۶۲ |ویراستاران= |ناشر= Encyclopaedia Britannica, inc |سال= ۱۹۹۳ |زبان=en}}</ref>