هلنیسم: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز اصلاح نویسه نادرست با استفاده از AWB |
برچسب تمیزکاری، برچسب ویکی‌سازی، برچسب منبع، ابرابزار |
||
خط ۱:
{{بدون منبع}}
{{ویکی‌سازی}}
{{تمیزکاری}}
دوران هلنی از لشکرکشی‌های [[اسکندر]] به شرق آغاز می‌شود و از فتوحات او تا استقرار سلطه روم تا آسیای صغیر و [[مصر]] به طول می‌انجامد (از قرن سوم قبل از میلاد تا اول میلادی). با درآمیختگی تمدن شرق و غرب (یونان و خاورمیانه) این دوران هر روز شکوفاتر می‌گردد.
برای نخستین بار یک تاریخدان آلمانی در سال ۱۸۳۶ میلادی واژه «هلنیسم» را بکار برد، و پس از آن این نام به دوره‌ای از تاریخ سیاسی و فرهنگی و هنری [[یونان]] که مشخصه آن پدید آمدن دولتها در مناطق [[امپراتوری یونان]] پس از مرگ اسکندر بود، اطلاق گردید. این دوره از سال ۳۳۰ ق م تا ۲۷ ق م تداوم یافت. محدودهٔ جغرافیایی [[هنر هلنی]] از شمال تا جنوب [[روسیه]]، از شرق تا [[هند]] و از جنوب مصر و شمال آفریقا و از طرف غرب کناره‌های مدیترانه، [[فرانسه]] و [[اسپانیا]] بوده است.
شهر [[تاکسیلا]]در[[پاکستان]] جزو آثار دوره هلنی است.
پیروزی اسکندر مقدونی موجب گسترش تمدن و هنر یونان به سایر نقاط گردید. تا آنجا که نیمی از جهان آن روز را زیر سلطه خود قرار داده بود.
این گسترش روزافزون موجب گردید که هنر اصیل یونان، تعمیم و اعتبار خود را از دست بدهد و در اغلب موارد منحصراً برای عظمت مادی و شکوه و جلال کاخهای حاکمان مقتدر بکار رود و از طرفی این دوره از نظر هنری و فرهنگی تحت نفوذ عناصر فرهنگی و هنری مشرق زمین قرارگرفت و به این ترتیب هنری متبلور گردید که آنرا «یونانی مآبی» (هلنیسم) نام نهاده‌اند. البته برخی از پژوهندگان معتقدند که هنر دوره هلنی یا یونانی مآبی دنباله مستقیم تحولاتی است که نه در زمان اسکندر بلکه پنجاه سال پیش از آن روی
داد.
اسکندر مقدونی که خود اهل علم و دانش بود موانع سیاسی را که از تقابل فرهنگی جلوگیری می‌کرد از میان برداشت. او به هر سرزمینی
که پا می‌گذاشت پس از فتح آن آنجا را مرکز آداب و رسوم و فرهنگ یونانی‌ها قرار می‌داد. زبان و ادبیات – معماری – ورزش و سایر دستاوردها و رسوم یونانی را با خود به آنجا می‌برد و در جهت بسط و گسترش آن می‌کوشید.
او برای اولین بار حکومت یونان را که قبلاً به صورت ایالتی اداره می‌شد به شکل مستقل و واحدی درآورد،
در این دوره فرد گرائی در تمام زمینه‌ها ظاهرمی شود . سنتهای کهنه و دست و پاگیر که مانع رقابت آزاد می‌شود – منسوخ می‌گردد و انجمنهای تحقیقاتی – کتابخانه‌ها و موزه‌ها تشکیل و گرد آوری آثار هنری به شکل منظم و طبق برنامه آغاز می‌گردد. هنرمندان با رهاییاز قید و بند موطن خویش درمراکزفرهنگی بزرگ و بین‌المللی گرد می‌آیند. درفرهنگ وهنر این عصرهمبستگیجهانی بین دانشمندانو هنرمندان صورت می‌گیرد.
در عصرهلنی–تئاترهاو ورزشگاه‌ها ازدوران کلاسیک بسیار بزرگتر بودند. تئاترهای اینعصر ده‌ها هزار تماشاچی را درون خود جای می‌داد. در بسیاری از شهرها بناهای عمومی تازهای برپا می‌گشت. این گسترش مدنیت هلنی با
تغییرات کیفی همراه بود و ضمناً میراث فرهنگیشرق را نیز دربرداشت. رشته‌هایی که درفرهنگ کلاسیک یونان از موقعیت پایین تریبرخوردار بودند اهمیت اساسی یافتند. مانند فنون– [[علوم دقیقه]] – [[علوم طبیعی]] – [[پزشکی|طب]] – [[جراحی]] وکشاورزی به سطح بی‌سابقه‌ای می‌رسند و درمقابل [[علوم اجتماعی]] – [[فلسفه]] – [[ادبیات]] و تااندازه‌ای هنر به انحطاط کشیده می‌شوند. اینانحطاط با کاهش فعالیتهای اجتماعی و سیاسیتوده‌ها قابل بیان است. پیدایش شهرها در گستره‌ای وسیع – رشدبازرگانی – دریایی و گسترش جنگها میان قدرت‌های دریایی و زمینی – تکمیل تکنیک را ایجابمی کند. تکنیک هلنی نمونه‌های شگفت انگیزیارائه داد. کشتی‌ها می‌توانستند هزاران نفر را با خود حمل کنند. در اتاقها و سالن‌های روی عرشه برای مسافران عالی رتبه وسایل راحتی و تفریح فراهم بود.
در عصر اسکندر مقدونی دگرگونی بسیار چشمگیری در موقعیت هنرمندان ایجاد گردید. با ورود اموزش‌های فلسفی و ادبی به محافل هنرمندان – مجزا ساختن آنان از صنعت گران معمولیآغاز شد. از این پس به آنان مانند صنعت گرانساده که از ارزش معنوی بی بهره بودند نگریستهنمی شد بلکه به عنوان هنرمند مقام والائی کسبکردند و مورد قدر شناسی مردم قرار گرفتند.
== هنر دوره هلنی ==
در دورهٔ هلنی یونانی‌ها در[[پیکره سازی]] تجسم آلام جسمی و اضطرابها وجنبش‌های نامنظم و تشویق آمیز روح و جسم راکه از مشرق زمین اقتباس کرده بودند، نشاندادند. مهمترین و بهترین آثار هنری در آسیای
صغیر یافت شده است، از نمونه‌های ارزشمند آنپیکره‌های نقش بر جسته‌های نمالی شمالیمعبدزئوسدر[[پرگامون]]است که به بهترین شیوهساخته و پرداخته شده است.
== معماری ==
پس از تسخیر مشرق زمین توسط اسکندرمقدونی، امتزاجی از اندیشه‌ها، دینها و هنرهای
غربی و شرقی پدیدار شد، که موجب تغییر ودگرگونی در معماری یونانی گردید. گوناگونیها، پیچیدگیها و پیشرفتهای چشمگیر فرهنگ هلنی به یک شیوه معماری با مقیاسی بزرگ و تنوعی پر
دامنه به مراتب فراتر از آنچه کشور – شهرکلاسیک می‌توانست بطلبد، نیازمند بود فعالیتهای ساختمانی از مراکز قدیمی واقع درسرزمین اصلی یونان به شهرهای پر رونق
پادشاهان هلنی در آسیای صغیر کهمرکزیت بیشتری برای دنیای هلنی داشتند، انتقالیافت. مقیاس بزرگ و گسترشاستادانه فضاهای درونی بناها که این یکی از ویژگیهای معماری‌هلنی بود، معماری خانگی را گسترش می دهندکه پولیس‌های سنتی این شرایط را ایجاد نمی‌کردند از بناهای مهم این دوره می‌توان به [[معبد آپولون]] در «دیدوما» نزدیکشهر[[میلتوس]] در آسیای صغیر و تئاتر سر گشاده [[اپیداوروس]] اشاره کرد.
سیر تکاملی هنر یونان را می‌توان چنین جمعبندی کرد: در قرن ششم پیش از میلاد استقلال
هنر کشف گردید و در قرن پنجم پیش از میلاد (عصر کلاسیک) به کار گرفته شد. در قرنچهارم قبل از میلاد هنر به زیبایی گرایی رویآورد و در قرن پیش از میلاد (عصر هلنی) واز آن به بعد (قرن دوم و اول قبل از میلاد) به اوج خود رسید و پیوندی جهانی یافت.
== جستارهای وابسته ==
* [[فلسفه هلنیستی]]
سطر ۲۹ ⟵ ۳۶:
* [[پادشاهی بتلمیوسیان]]
* [[پادشاهی باکتریا]]
== منابع ==
{{پانویس}}
| |||