مالک بن عامر اشعری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مالک بن عامر اشعری''' از خاندان اشعری و از نامداران‌نامداران صدر اسلام‌اسلام بود و در پیکار مسلمانان‌مسلمانان با ایرانیان‌ایرانیان شرکت‌شرکت کرد و نخستین‌نخستین کسی‌کسی است‌است که‌که در فتح‌فتح مداین ‌ با اسب ‌ از فرات ‌ گذشت‌گذشت.<ref>قمی‌،قمی، حسن‌حسن بن‌بن محمد، ج۱، ص۲۶۹، تاریخ‌تاریخ قم‌،قم، ترجمه حسن‌حسن بن‌بن علی‌علی قمی‌،قمی، به‌به کوشش‌کوشش جلال‌جلال الدین‌الدین طهرانی‌،طهرانی، تهران‌،تهران، ۱۳۶۱ش‌۱۳۶۱ش.</ref> او از فرماندهان و مشاوران لشکر [[سعد بن ابی وقاص]] بود که [[عمر|خلیفه دوم]]، اورا برای [[حمله اعراب به ایران|فتح ایران]] فرستاده بود. او یکی از سرداران سپاهیان اعراب بود که پس از شکست سپاه ایران به دستور سعد بن ابی وقاص به سوی نواحی مرکزی ایران که بعدها [[عراق عجم]] خوانده شد حرکت کرد و نواحی گبرش ([[تفرش]]) و آتشدان ([[آشتیان]]) امروزی را تصرف کرد و مردم آن نواحی که [[زرتشتی]] بودند را مجبور به قبول [[اسلام]] نمود.<ref>کتاب مختصرالبلدان (بخش مربوط به فتح ایران)، ابو بکر احمد بن محمد بن اسحاق همدانی ابن الفقیه (م ۳۶۵)</ref> و تمام معابد زرتشتیان را به عنوان مظاهر شرک تخریب نمود. در زمان هارون الرشید (۱۷۰ـ۱۹۳۱۷۰–۱۹۳) [[سلمة بن سلمه همدانی]] رستاق [[تفرش]] و مزارع آن را به مهاجران [[عرب اشعری]] واگذار کرد .<ref>کتاب تاریخ قم ص ۲۶۳ حسن بن محمد قمی</ref> .

== نسب ==

روایت دیگری دربارهدربارهٔ علت کوچ اشعریان به ایران وجود دارد و آن بدرفتاری احوص اشعری با روستاییان ایرانی است که در زمین‌های او کار می‌کردند. بر اساس این روایت حجاج، احوص را در سال 93۹۳ به این دلیل به زندان انداخت و بعد او را به وساطت برادرش عبدالله از زندان آزاد کرد. عبدالله که از خشم گرفتن دوباره حجاج بر برادر می‌ترسید مهاجرت از کوفه را چاره کار دانست.

بدین‌ترتیب فرزندان سائب از کوفه کوچ نمودند، فرزندان سعد بن مالک نیز به آنان پیوستند، اولاد سعد به سوی قم آمده و در آنجا منزل گزیدند، <ref>تاریخ قم، ص ۲۶۰</ref> بدین ترتیب تمام فرزندان مالک بن عامر به سوی ایران سفر کردند، آنان و جمعی از خدمتگزاران، حرکت نموده و در راس آنان عبدالله و احوص پسران سعد اشعری بودند،<ref>تاریخ قم، ص ۲۶۲</ref> پس از مدتی اقوام و خویشان اشعریان به قم مهاجرت کردند.<ref>تقویم البلدان، ص۴۰۹</ref><ref>تاریخ قم، ص۲۵۷–۲۶۳</ref>

اشعریان در توسعه و آبادانی قم نقش مهمی داشتند و قم را که ‌متشکلمتشکل از روستاهای پراکنده بود به شهری اسلامی تبدیل کردند.<ref>خضری، ج2، ص 169</ref> از همین روست که برخی منابع بنای شهر قم را به اینان نسبت می‌‌دهندمی‌دهند.<ref>سمعانی، ج۱۰ص۴۸۵-۴۸۴ج۱۰ص۴۸۵–۴۸۴</ref><ref>یاقوت، ج۴ص ۱۷۵</ref> اما مسلم است که اشعریان قم را به سرعت توسعه دادند، و آن را از اصفهان جدا نموده و به صورت شهری مستقل در آوردنددرآوردند و بر اهمیت آنان افزودند، <ref>حسینی،۱۷۲حسینی، ۱۷۲</ref> ورود اشعریان به قم باعث نفوذ و گسترش اسلام و عقاید شیعی شد.

==سرانجام اقدامات اشعریان در قم ==

تحقیقات نشان می دهدمی‌دهد از مجموع ۸۳ نفر و محدث اشعری، ۳۸ نفر در قرن دوم و ۳۳ نفر در قرن سوم و هفت نفر در قرن چهارم می زیسته اندمی‌زیسته‌اند که خود، گویای سیر شکوفایی و افول علمی این خاندان است.<ref>شجره یشجرهٔ علمی خاندان اشعری قم» فصلنامه یفصلنامهٔ علوم حدیث ،حدیث، ش ۵ ،۵، ص ۲۳۰</ref> در قرن چهارم و با شروع دوران غیبت کبری ،کبری، دوران عظمت و آوازه اشعریان رو به افول نهاد. مهم ترینمهم‌ترین عامل افول خاندان اشعری، حملات متوالی نظامی و شورشهای مکرر قمی هاقمی‌ها بر ضد حکومت مرکزی است. نویسنده تاریخ قم (کتاب)، عوامل زوال این خاندان را این گونه توصیف می کندمی‌کند:

لاجرم پایه یپایهٔ دولت ایشان بلغزید و دشمن بر ایشان ظفر یافت. بعضی هلاکت شدند و برخی جلای وطن کردند، مگر اندکی از ایشان که بماندند.

بعضی بر اندک معاشی که ایشان را بود، قناعت کردند و بعضی دیگر، قافله هاقافله‌ها رابدرقه می کردندمی‌کردند و حق السعی می گرفتندمی‌گرفتند.<ref>تاریخ قم ،قم، ص ۲۴۱</ref>

از خاندان اشعری در روز گار ما، تنها دو خانواده اشعری (طاهری و انصاری) باقی مانده اند.مانده‌اند؛ که اولی از سلاله یسلالهٔ زکریا بن آدم و دومی منسوب به سعد بن عبدالله بن ابی خلف اشعری اند. ملا محمدطاهر اشعری و فرزندش عبدالله اشعری و نواده ینوادهٔ او ملا محمدطاهر اشعری قمی، از روحانیون معروف قم و از اساتید امام خمینی (ره) درتاریخ معاصر بوده اندبوده‌اند.<ref name="ستارگان حرم،شماره۲۷-۲۶حرم، شماره۲۷–۲۶ ص ۲۷۳">ستارگان حرم،شماره۲۷-۲۶حرم، شماره۲۷–۲۶ ص ۲۷۳</ref> وی در جوار امامزاده پنج تن در زرند کهنه مدفون می باشدمی‌باشد. فرزند میرزا علی اصغر قمی اشعری نیز کسی است که امام خمینی دربارهدربارهٔ وی می فرمایدمی‌فرماید: من ۴۶سال با وی هم بحث بوده حتی مکروهی از وی ندیدم.<ref name="ستارگان حرم،شماره۲۷-۲۶حرم، شماره۲۷–۲۶ ص ۲۷۳" />

همچنین از این خاندان می توانمی‌توان از شیخ مرتضی انصاری نام برد که از شاگردان شیخ عبد الکریم حائری (مؤسس حوزه یحوزهٔ علمیه قم) و از خطبا و مبلغان بنام بود.بود؛ و بیش ازسی هزار حدیث از حفظ داشت و از مخالفان مشهور بهائیت و کمونیسم بود. گفته اندگفته‌اند نخستین یورش ارتش محمد رضا شاه پهلوی به مدرسه فیضیه در دوم فروردین ۱۳۴۲ به هنگام سخنرانی وی صورت گرفت.<ref>دائره المعارف تشیع ،تشیع، ج ۲ ،۲، ص ۱۹۹</ref>

{{پانویس|۲}}

== منابع ==