ظهور «محمدعلی کبیر» و تشکیل سلسله خدیوی مصر تقریباً هم‌زمان با تشکیل [[قاجاریان|سلسله قاجاریهقاجار]] در ایران است. محمدعلی کبیر بنیانگذار «سلسله خدیوی مصر» با [[عباس میرزا]] نایب‌السلطنه رابطه و مکاتبه داشتند.<ref>میرزایی، محسن: [http://www.magiran.com/npview.asp?ID=1281039 تاریخچه روابط سیاسی ایران و مصر]. در: روزنامه ایران، شماره ۳۵۱۴ به تاریخ ۱۳/۹/۸۵، صفحه ۱۵ (رویدادهای خاورمیانه).</ref>
== پیشینه ==
پس از تسخیر مصر بتوسطتوسط سلطان سلیم خان اول در سال ۹۲۲ هَ.ق. ۱۴۱۷/ م. این مملکت یکی از پاشانشینان عثمانی محسوب شد و تا سه قرن این حال دوام داشت تا آن که قدرت پاشایانی که از قسطنطنیه می‌آمدند، تحت نفوذ [[مجمع‌بیک]]های ممالیک قرار گرفت و ورود ناپلئون به مصر در سال ۱۷۹۸ م. این حال اختلاف را از میان برد؛ ولی در پی فتوحات انگلیسی‌ها در [[ابوقیر]] و اسکندریه و عقب‌نشینی قشون فرانسه در ۱۲۱۶ هَ.ق. ۱۸۰۵/م. اوضاع ازنو بحال اول برگشت. در سال ۱۲۲۰ هَ.ق. ۱۸۰۵/ م. محمدعلی فرماندهٔ سربازان آلبانی که از جانب سلطان عثمانی مقیم مصر بودند؛ پس از کشتار، [[ممالیک]] مصر را تحت امر خود آورد و بعد از کشتار دیگری در سال ۱۲۲۶ هَ.ق. ۱۸۱۱/م. در راه استیلای بر مصر استوارتر شد و حاکم واقعی آن سرزمین گردید. او و سلسلهٔ فرزندانش از این تاریخ، مصر را اسماً بنام سلطان عثمانی ولی رسماً بنام خود در دست گرفتند. چهارمین جانشین محمدعلی پاشا، اسماعیل پاشا در سال ۱۲۴۷ هَ.ق. ۱۸۳۱/م. جهت خود لقب خدیو اختیار نمود. محمدعلی پاشا شام را هم در سال ۱۲۴۷هَ. ق. ۱۸۳۱/م. ضمیمهٔ مصر نمود، ولی بر اثر فشار دولت انگلیس آنرا در سال ۱۲۵۷هَ. ق. ۱۸۴۱/م. به سلطان عثمانی برگرداند. [[سودان]] نیز بدست سپاهیان محمدعلی پاشا و فرزندان او تا عهد اسماعیل پاشا فتح شد و تا مرگ گوردون پاشا، یعنی تا سال ۱۳۰۲ هَ.ق. / ۱۸۸۵م. جزو مصر بود.<ref>لغتنامه دهخدا: خدیو.</ref>
در ابتدای جنگ بین‌المللی اول عباس دوم (یعنی عباس حلمی پاشا) خدیو مصر بود چون تمایل زیادی به عثمانیها داشت، دولت انگلیس او را خلع و برادرش حسین کامل پاشا را خدیو مصر کرد، حسین کامل پاشا پس از استقرار به مقام خدیو، واژه خدیو را از نام خود برداشت و بجای آن عنوان سلطان برای خود و خاندان خود انتخاب کرد. بعد از او نیز حکام مصری بنام سلطان خطاب شدند.<ref>همان منبع.</ref>
