ستاره: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش علیمحمد حاجیلاری (بحث) به آخرین تغییری که Sharaky انجام داده بود واگر... |
Ehsan aslani (بحث | مشارکتها) افزودن بخش جدید |
||
خط ۱:
[[پرونده:Starsinthesky.jpg|left|thumb|250px|یک ناحیه تولید ستارگان در [[ابر ماژلانی بزرگ]]، تصویر از [[اسا]] و [[ناسا]]]]
{{کاربردهای دیگر}}
'''سِتاره''' گوی پرنور و بسیار داغی از [[پلاسما (فیزیک)|پلاسما]]ست که انسجام خود را توسط [[نیروی گرانش]] خود حفظ می‌کند. نزدیکترین ستاره به زمین خورشید است.سایر ستارگان که در شب از روی زمین قابل دیدن هستند، به دلیل فاصله بسیار دورشان به شکل نقاطی ثابت(گاهی چشمک زن) و روشن دیده می‌شوند. در طول تاریخ، ستاره‌های برجسته‌تر، تحت گروههایی به نام [[صورت فلکی|صورت‌ها]] و [[صورتواره|صورت‌واره‌های]] فلکی، گروه‌بندی شده و روشن‌ترین ستارگان نیز نامگذاری شده‌اند. [[کاتالوگ ستاره‌ای|
[[پرونده:The Sun by the Atmospheric Imaging Assembly of NASA's Solar Dynamics Observatory - 20100819.jpg|بندانگشتی|تصویربرداری رنگ کاذب از [[خورشید]]، یه [[ستاره نوع جی رشته اصلی]] و نزدیکترین ستاره به زمین است.]]
یک ستاره حداقل در بخشی از عمر خود، به دلیل [[همجوشی گرما‌هسته‌ای]] [[هیدروژن]] به [[هلیم]] در مرکز آن، می‌درخشد. انرژی ایجاد شده از بخش درونی ستاره می‌گذرد و به [[فضای بیرونی]] اطراف تابیده می‌شود. وقتی ذخیره هیدروژن در هسته یک ستاره رو به اتمام می‌رود، تقریبا تمام عناصر طبیعی سنگینتر از هلیم از طریق [[سنتز هسته‌ای]] , یا در برخی از ستارگان از طریق [[سنتز هسته‌ای ابرنواختری]] در هنگام انفجار آنها پدید می‌آیند. ستاره در اواخر دوران عمر خود ممکن است شامل [[ماده تباهیده]] نیز باشد. [[اخترشناسان]] با بررسی حرکت ستاره‌ها در فضا، [[فروزندگی|درخشندگی]] آنها و [[طیف‌سنجی نجومی]] می‌توانند [[جرم (فیزیک)|جرم]]، سن، [[فلزیگی]] (ترکیب شیمیایی ستاره) و سایر ویژگیهای ستاره‌ها را به‌دست‌آورند. جرم کلی یک ستاره تعیین‌کننده مراحل تکامل و سرنوشت نهایی آن است. سایر مشخصات یک ستاره مانند قطر و دما در طول عمر ستاره متغیر هستند. با استفاده از نموداری به نام نمودار هرتسپرونگ-راسل دمای بسیاری از ستارگان را نسبت به روشنایی آنها نمایش می‌دهد که از طریق آن می‌توان وضعیت تکامل و سن ستاره را تعیین نمود.
زندگی یک ستاره از [[رمبش گرانشی]] یک [[سحابی]] گازی [[زایش ستارگان|آغاز می‌شود]] که عمدتا شامل هیدروژن به همراه هلیم و کمی از عناصر دیگر است. وقتی که چگالی هسته ستاره به اندازه کافی می‌رسد، هیدروژن در فرایندی پایدار توسط همجوشی هسته‌ای به هلیم تبدیل شده و انرژی فراوانی آزاد می‌شود.<ref name="sunshine">{{cite web
| last = Bahcall | first = John N.
| date = June 29, 2000
سطر ۱۲ ⟵ ۱۱:
| title = How the Sun Shines | publisher = Nobel Foundation
| accessdate = 2006-08-30 }}</ref>
سایر قسمتهای داخلی ستاره این انرژی را از طریق فرایندهای تابش و [[همرفت]] به بیرون انتقال می‌دهند. فشار داخلی ستاره از فروریختن آن براثر نیروی گرانشی خودش جلوگیری می‌کند. وقتی که سوخت هیدروژن ستاره به پایان می‌رسد، اگر جرم ستاره حداقل ۰.۴ بار از خورشید بزرگتر باشد، منبسط شده و تبدیل به [[غول سرخ]] می‌گردد.<ref name="late stages">{{cite web
| last = Richmond | first = Michael
| url = http://spiff.rit.edu/classes/phys230/lectures/planneb/planneb.html
سطر ۱۹ ⟵ ۱۷:
| publisher = Rochester Institute of Technology
| accessdate = 2006-08-04 }}</ref>
پس از آن ستاره به مرحله تباهیدگی رسیده و بخشی از جرم خود را در فضا دفع می‌کند که بعدها در تشکیل ستارگان نسل جدیدتر با عناصر سنگینتر به کار می‌رود<ref>{{cite web
| url = http://observe.arc.nasa.gov/nasa/space/stellardeath/stellardeath_intro.html
| archiveurl = http://web.archive.org/web/20080210154901/http://observe.arc.nasa.gov/nasa/space/stellardeath/stellardeath_intro.html
سطر ۲۶ ⟵ ۲۳:
| title = Stellar Evolution & Death
| publisher = NASA Observatorium
| accessdate = 2006-06-08 }}</ref>و هسته ستاره هم به بقایای ستاره‌ای تبدیل می‌شود که ممکن است [[کوتوله سفید]]، [[ستاره نوترونی]] و یا در صورت کافی بودن جرم [[سیاهچاله]] باشد.▼
▲و هسته ستاره هم به بقایای ستاره‌ای تبدیل می‌شود که ممکن است [[کوتوله سفید]]، [[ستاره نوترونی]] و یا در صورت کافی بودن جرم [[سیاهچاله]] باشد.
[[ستاره دوتایی|ستارگان دوتایی]] یا چندتایی شامل دو یا چند ستاره می‌شود که در میدان گرانش یکدیگر اسیر هستند و معمولا در مدارهای پایداری به دور یکدیگر می‌گردند. وقتی دو ستاره خیلی به هم نزدیک باشند، برهمکنش گرانشی میان آنها بر تکامل آنها تاثیر می‌گذارد.<ref name="iben">{{cite journal
| last = Iben | first = Icko, Jr.
| title=Single and binary star evolution
سطر ۳۶ ⟵ ۳۱:
| date=1991 | volume=76 | pages=55–114
| bibcode=1991ApJS...76...55I
| doi=10.1086/191565 }}</ref>ستارگان می‌توانند بخشی از ساختارهای بزرگ مثل [[خوشه ستاره‌ای|خوشه‌های ستاره‌ای]] و یا [[کهکشان|کهکشانها]] باشند. ▼
▲ستارگان می‌توانند بخشی از ساختارهای بزرگ مثل [[خوشه ستاره‌ای|خوشه‌های ستاره‌ای]] و یا [[کهکشان|کهکشانها]] باشند.
== تاریخچه مشاهدات ==
[[پرونده:Dibuix de Leo.png|بندانگشتی|مردم از دوران باستان الگوهایی در ستارگان می‌دیدند.<ref name=":0">{{یادکرد کتاب|نشانی=https://books.google.com.my/books?id=hcLXcpUDqPgC&printsec=frontcover&redir_esc=y|عنوان=History of Astronomy|نام خانوادگی=Forbes|نام=George|ناشر=Plain Label Books|شابک=9781603031592|زبان=en}}</ref> این تصویر مربوط به سال ۱۶۹۰ از [[شیر (صورت فلکی)|صورت فلکی شیر]] است که توسط [[یوهانس هولیوس]] کشیده شده‌است.<ref>{{یادکرد کتاب|نشانی=https://books.google.com.my/books/about/Johannis_Hevelii_Firmamentum_Sobiescianu.html?id=e9QeSQAACAAJ&redir_esc=y|عنوان=Johannis Hevelii Firmamentum Sobiescianum sive Uranographia totum coelum stellatum ... exhibens|نام خانوادگی=Hevelius|نام=Johannes|تاریخ=1690-01-01|زبان=la}}</ref>]]
از نظر تاریخی ستارگان برای تمدنهای مختلاف در سراسر تاریخ اهمیت داشته‌اند. گاهی ستارگان بخشی از آیین‌های مذهبی بوده‌اند و برای [[ناوبری فلکی]] و جهت‌یابی از آنها استفاده می‌شده‌است. بسیاری از ستاره‌شناسان باستان بر این باور بودند که ستارگان به طور دائمی به کره آسمانی دوخته شده‌اند و هرگز تغییر نمی‌کنند. ستاره‌شناسان بر مبنای قراردادهایی ستارگان را در قالب [[صورت فلکی|صور فلکی]] دسته‌بندی می‌کردند و از آنها برای ردیابی مسیر حرکت سیارات و موقعیت خورشید استفاده می‌کردند.<ref name=":0" /> از حرکت خورشید نسبت به ستارگان پس زمینه و افق در ساختن [[گاه‌شمار]] استفاده شد که در قاعده‌مند کردن فعالیتهای کشاورزی به‌کار می‌رفت.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.webexhibits.org/calendars/calendar-ancient.html|عنوان=Other Ancient Calendars {{!}} Calendars|ناشر=www.webexhibits.org|بازبینی=2016-12-12}}</ref> [[گاه‌شماری میلادی|گاه‌شمار میلادی]] که امروزه در بسیاری از نقاط دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد، یک [[گاه‌شماری خورشیدی|گاه‌شمار خورشیدی]] بر اساس زاویه محور چرخشی زمین نسبت به ستاره محلی‌اش خورشید است
== نامگذاری ==
| |||