واحد نجومی: تفاوت میان نسخه‌ها

| name = یکای کیهانی یا واحد نجومی

| caption= '''خط قرمز''' دوری سیارهٔ '''زمین تا خورشید''' را در نقطهٔ [[اوج (نجوم)|اوج]] نشان می‌دهد که '''۱ یکای کیهانی''' / '''واحد نجومی''' در نظر گرفته شده‌است

'''واحد نجومی'''<ref>''واحد نجومی'' برابر مصوب [[فرهنگستان زبان و ادب فارسی]] به جای ''astronomical unit'' در [[زبان انگلیسی|انگلیسی]] و در حوزهٔ [[نجوم]] است. {{یادکرد وب|عنوان=فرهنگ واژه‌های مصوّب فرهنگستان: ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۵، بخش لاتین|نشانی=http://www.persianacademy.ir/UserFiles/File/Mosavvab/01_Latin_(A_Z).rar|ناشر=فرهنگستان زبان و ادب فارسی|تاریخ بازبینی=۵ مارس ۲۰۱۲}}</ref> یا '''یکای کیهانی''' که {{به فرانسوی| unit astronomical}} با نماد '''UA''' یا '''ua'''،<ref>[[ISO 80000-3]], Quantities and units - Space and time</ref>) و {{انگلیسی|astronomical unit}} با نماد '''AU''' یا '''au''' نمایش داده می‌شود<ref name="IAUresB2">{{citation |contribution=RESOLUTION B2 on the re-definition of the astronomical unit of length |title=RESOLUTION B2 | editor-last = International Astronomical Union |publisher=[[اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی|International Astronomical Union]] |place=Beijing, China |date=31 August 2012 | contribution-url = http://www.iau.org/static/resolutions/IAU2012_English.pdf |quote=The XXVIII General Assembly of International Astronomical Union … recommends … 5. that the unique symbol "au" be used for the astronomical unit.}}</ref><ref name="mnras_style">{{cite web | url=http://www.oxfordjournals.org/our_journals/mnras/for_authors/#6.4%20Miscellaneous%20journal%20style | title=Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Instructions for Authors | work=Oxford Journals | accessdate=2015-03-20 | quote="The units of length/distance are Å, nm, µm, mm, cm, m, km, au, light-year, pc.}}</ref><ref name="AAS_style" /> یکی از [[یکا]]های [[طول]] است. بیشترین فاصلهٔ [[زمین]] تا [[خورشید]]؛ که حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر یا ۹۳ میلیون مایل است، برابر با یک ''یکایواحد کیهانینجومی'' در نظر گرفته شده‌است.

هرچند که گردش زمین به دور خورشید در یک [[مدار بیضوی]] صورت می‌گیرد ولی سالانه در یک دور کامل [[اوج و حضیض خورشیدی]] میانگین فاصلهٔ این [[سیاره]] تا خورشید رقم تقریباً ثابتی به دست می‌دهد، که در آغاز مبنای اندازهٔ مقداری ''یکایواحد کیهانینجومی'' قرار گرفت ولی اکنون در سطح بین‌المللی توافق شده که بیشترین فاصله که همان [[اوج (نجوم)|اوج]] است مبنا قرار گیرد. این فاصله دقیقاً برابر با '''۱۴۹٬۵۹۷٬۸۷۰٬۷۰۰ [[متر]]''' (۹۲٬۹۵۵٬۸۰۷٫۲۷ [[مایل]]) پذیرفته شده‌است؛ (بسیار نزدیک به ۱۵۰ میلیون کیلومتر یا ۹۳ میلیون مایل).<ref>{{citation |contribution=RESOLUTION B2 on the re-definition of the astronomical unit of length |title=RESOLUTION B2 | editor-last = International Astronomical Union |publisher=[[اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی|International Astronomical Union]] |place=Beijing, Kina |date=31 August 2012 | contribution-url = http://www.iau.org/static/resolutions/IAU2012_English.pdf |quote=The XXVIII General Assembly of International Astronomical Union recommends [adopted] that the astronomical unit be re-defined to be a conventional unit of length equal to exactly {{val|149597870700}} metres, in agreement with the value adopted in IAU 2009 Resolution B2}}</ref>

== پیشینهنماد ==

نماد '''ua''' از طرف [[اداره بین‌المللی اوزان و مقیاس‌ها]] و [[استاندارد بین‌المللی]] ISO/IEC ۸۰۰۰۰ پیشنهاد شد؛ درحالی که [[اتحادیه بین‌المللی اخترشناسی|International Astronomical Union]] '''au''' را پیشنهاد کرد،{{مدرک}} و درحال حاضر '''au''' در کشورهای انگلیسی زبان معمول‌تر است. در حالت عمومی حروف بزرگ زمانی به عنوان نماد استفاده می‌شوند که پس از یک دانشمند که به صورت فردی کار می‌کرده‌است انتخاب شده باشند؛ نمادهای '''au''' یا '''a.u''' می‌توانند به معنی [[یکاهای اتمی]]<ref>[[:en:Atomic unit|Atomic unit]]</ref> یا حتی [[یکاهای قراردادی]]<ref>[[:en:Arbitrary unit|Arbitrary unit]]</ref> باشند، اما با این حال نماد '''AU''' برای اشاره به یکایواحد کیهانینجومی امروزه به طور گسترده استفاده می‌شود. [[ثابت کیهانی]] که مقدارش برابر با یک واحد کیهانی است با نام '''یکای فاصله''' خوانده می‌شود و نماد آن ''A'' است.

نماد AU در اصل به عنوان طول [[نیم‌قطر بزرگ]] مدار [[بیضی]] شکل گردش زمین به دور خورشید در نظر گرفته شده بود.{{مدرک}} در سال ۱۹۷۶ اتحادیه بین المللی اخترشناسی بازگشتی به تعریف AU داشت و خواست که آن را به صورت دقیق‌تر بیان دارد. تعریف شد که AU طولی است که در آن ثابت گرانشی گاوس (''k'') مقداری برابر با ۰٫۰۱۷۲۰۲۰۹۸۹۵ دارد درحالی که تمام یکاهای اندازه‌گیری، یکاهای کیهانی طول، جرم و زمان‌ هستند.
تعریف معادل دیگری که ارائه شده‌است عبارت است از: شعاع یک مدار دایره‌ای نیوتنی غیر آشفته حول خورشید که ذره‌ای با جرم بینهایت کوچک با بسامد زاویه‌ای ۰٫۰۱۷۲۰۲۰۹۸۹۵ رادیان در روز روی آن حرکت می‌کند. یا طولی که [[ثابت گرانشی خورشیدمرکز]] آن برابر است با ۰٫۰۱۷۲۰۲۰۹۸۹۵^۲AU^۳/d^۲. حدودا برابر است با فاصله زمین تا خورشید.