فیروز میرزا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱:
{{اشتباه نشود|فیروز فیروز}}
 
'''فیروز میرزا''' نصرت‌الدوله (اول)، فرمانفرما، فرزند ولیعهد [[قاجار]] عباس میرزا نایب‌السلطنه (۱۲۰۳- ۱۲۴۹ ق) و نوه فتحعلی شاه قاجار بود که زندگانی او با فرمانروایی سه پادشاه هم‌زمان است:
۱) دوره کودکی و نوجوانی که هم‌زمان سلطنت فتحعلی شاه قاجار (۱۲۱۲- ۱۲۵۰ ق) است.
۲) جوانی، هم‌زمان با پادشاهی محمد شاه قاجار (۱۲۵۰- ۱۲۶۴ ق).
۳) میانسالی و سالمندی که با دوره پادشاهی ناصرالدین شاه (۱۲۶۴- ۱۳۱۳ ق) هم‌زمان دارد.
وی یکی از بزرگان بانفوذ دوره قاجاریه بوده و مناصب فراوانی را برعهده داشت.
 
فیروز میرزا دو برادر و یک خواهر تنی داشت و مادرش دختر حاجی میرزا علی‎‌نقی کلانتر بود. در کتاب تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز آمده است:
با مرگ [[فتحعلی‌شاه]] در ۱۲۱۳ قمری، یکی از پسران بزرگ‌تر او، [[حسین‌علی‌میرزا فرمانفرما]] که فرمانروای فارس بود، ادعای پادشاهی نمود. با تصمیم شاه جدید، [[محمدشاه]]، برادر کهترش فیروز میرزا به مقابله با نیروهای عموی ناتنی فرستاده شد که در این نبرد، نیروهای حسین‌علی میرزا فرمانفرما شکست خورد و پایه‌های پادشهای [[محمدشاه]] تحکیم گردید. فیروز میرزا در محاصره شهر [[هرات]] در عهد محمدشاه حضور داشت و در دوران [[ناصرالدین شاه]] به ماموریت‌های مهم و فرمانروایی ایالات بزرگ مانند [[کرمان]] و [[بلوچستان]] <ref name="ettehdie">اتحادیه، منصوره، ص۲۴-۲۵</ref><ref>http://wikifeqh.ir/سفرنامه_کرمان_و_بلوچستان‌_%28کتاب%29</ref>و دیگر مناطقی چون: فارس، اراک، بروجرد، ملایر و تویسرکان، تهران، قزوین، همدان، خوانسار و نهاوند فرستاده می‌شد. وی همچنین عضو شورای دولتی ناصرالدین شاه بوده و در مقاطعی نیز پیشکاری آذربایجان، ریاست قورخانه و وزارت جنگ را برعهده داشت. افزون بر آن، ناصرالدین شاه را در سفر به اروپا همراهی نموده است.
{{نقل قول|«حاجی کلانتر که حاجی میرزا مهدی نام دارد و آن رادمرد فرزند حاجی میرزا علی‌نقی است، کلانتری [[باغمیشه|کوی باغمیشه]] را به ارث داشت... و این دودمان را با دوده قاجار وصلت است، چه [[عباس میرزا|نایب‌السلطنه]] عمه او را به سرای داشت و آن زن احترامی شایسته داشت، سه پسر و یک دختر بزاد، یکی دیر نماند از پسران، دیگر جعفرقلی میرزا نام داشت، امیرزاده ساده دل و مهماندوست بود. او نیز سپری شد. اکنون یک پسر به جای است، نام آن امیرزاده بافرهنگ [[فیروز میرزا]]...عمه دیگر از کلانتر مادر وزیر نیک نهاد شخص نخست ایران [[میرزا یوسف آشتیانی|میرزا یوسف]] است که پدر بر پدر از نجبا و وزرای این ملک است. پس از پدر بزرگوار به راه او مستوفی‌الممالک بود.»<ref>نادر میرزا، ص۶۰.</ref>}}
 
با مرگ [[فتحعلی‌شاه]] در ۱۲۱۳ قمری،خورشیدی، یکی از پسران بزرگ‌تر او، [[حسین‌علی‌میرزا فرمانفرما]] که فرمانروای فارس بود، ادعای پادشاهی نمود. با تصمیم شاه جدید، [[محمدشاه]]، برادر کهترش فیروز میرزا به مقابله با نیروهای عموی ناتنی فرستاده شد که در این نبرد، نیروهای حسین‌علی میرزا فرمانفرما شکست خورد و پایه‌های پادشهای [[محمدشاه]] تحکیم گردید. فیروز میرزا در محاصره شهر [[هرات]] در عهد محمدشاه حضور داشت و در دوران [[ناصرالدین شاه]] به ماموریت‌های مهم و فرمانروایی ایالات بزرگ مانند [[کرمان]] و [[بلوچستان]] <ref name="ettehdie">اتحادیه، منصوره، ص۲۴-۲۵</ref><ref>http://wikifeqh.ir/سفرنامه_کرمان_و_بلوچستان‌_%28کتاب%29</ref>و دیگر مناطقی چون: فارس، اراک، بروجرد، ملایر و تویسرکان، تهران، قزوین، همدان، خوانسار و نهاوند فرستاده می‌شد. وی همچنین عضو شورای دولتی ناصرالدین شاه بوده و در مقاطعی نیز پیشکاری آذربایجان، ریاست قورخانه و وزارت جنگ را برعهده داشت. افزون بر آن، ناصرالدین شاه را در سفر به اروپا همراهی نموده است.
 
فیروز میرزا علاوه براینکه مردی جنگی بود، فردی ادیب و هنرمند نیز به شمار می‌رفت. او [[کمانچه]] می‌نواخت و خطاطی می‌کرد. در سفر اول ناصرالدین شاه به [[اروپا]] جزو همراهان او بود و پس از بازگشت دو کتاب منتشر کرد. ''فرهنگ لغت فارسی به انگلیسی'' و ''جغرافیای دنیا''.<ref> فرمانفرمائیان، منوچهر</ref> سفرنامه‌هایی هم از او در دست است. <ref>اتحادیه، منصوره،سفرنامه کرمان و بلوچستان فیروز میرزا فرمانفرما، شرکت کتاب‌های ایران، ۱۳۴۲</ref>
سطر ۴۵ ⟵ ۴۴:
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =فرمانفرمائیان | نام =منوچهر | پیوند نویسنده =منوچهر فرمانفرمائیان | نام خانوادگی۲ =فرمانفرمائیان | نام۲ =رخسان | عنوان = [[خون و نفت]] | ترجمه = مهدی حقیقت خواه | سال =۱۳۷۷ | ناشر = ققنوس | مکان = تهران | شابک = ISBN 964-311-149-0}}
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =اتحادیه | نام =منصوره | پیوند نویسنده =منصوره اتحادیه | عنوان = زنانی که زیر مقنعه کلاه‌داری کردند، زندگانی ملک تاج خانم نجم‌السلطنه| سال =۱۳۸۸ | ناشر = نشر تاریخ ایران | مکان = تهران | شابک = ISBN 978-964-6082-61-8}}
* نادر میرزا. ''تاریخ و جغرافی دارالسلطنه تبریز''. نشر اقبال: ۱۳۶۰.
 
{{شاهزادگان قاجار}}