دبیرکل سازمان ملل متحد: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
تعویض اسم و تاریخ برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
|||
خط ۱:
{{پست سیاسی
|post =دبیرکل
|body =سازمان ملل متحد
|insignia = Emblem of the United Nations.svg
خط ۶:
|insigniacaption = نشان سازمان ملل متحد
|imagesize = 165px
|image =
|alt =
|incumbent = [[آنتونیو گوترس]]
|incumbentsince = ۱
|style =
|residence = ساتن پِلیس [[منهتن]]، [[نیویورک]]، [[ایالات متحده آمریکا]]
|termlength = ۵ سال، قابل تجدید بدون محدودیت
|inaugural =
|formation = [[منشور ملل متحد]]{{سخ}}۲۶ ژوئن ۱۹۴۵
|website = [http://www.un.org/sg UN Secretary-General webpage]
خط ۲۰:
== نحوه انتخاب دبیرکل ==
دبیرکل بنا بر توصیه شورای امنیت توسط [[مجمع عمومی سازمان ملل متحد|مجمع عمومی]] انتخاب می‌شود.<ref>حجت دولتشاه،''منشور ملل متحد''، م. ۹۷.</ref> در انتخاب دبیر کل توافق پنج عضو دائمی شورای امنیت و رأی هم‌سوی در رکن اصلی [[سازمان ملل متحد]] ضرورت دارد. در [[منشور ملل متحد]] هیچ اشاره‌ای به مدت خدمت دبیرکل نشده‌است ولی در عمل ۵ سال می‌باشد که برای یک‌بار قابل تجدید است. سازمان ملل بر خلاف [[جامعه ملل|جامعهٔ ملل]] تا کنون کسی از اتباع کشورهای قدرتمند به خصوص از اعضای دائم شورای امنیت را برای دبیرکلی انتخاب نکرده‌است.<ref name=international>محمدرضا ضیائی بیگدلی، ''حقوق بین‌الملل عمومی''، ص. ۲۴۹.</ref><ref>{{یادکرد ویکی|عنوان =Secretary-General of the United Nations |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Secretary-General_of_the_United_Nations&oldid=460274471 |زبان =انگلیسی | بازیابی =۱۲ نوامبر {{چر}}۲۰۱۱}}</ref>
== وظایف دبیرکل ==
خط ۲۸:
=== وظایف اداری دبیرکل ===
# انجام وظیفه به عنوان عالی‌ترین مقام اداری سازمان ملل متحد و بالاترین مقام مسئول در [[سلسله مراتب]] اداری دبیرخانه؛
# انجام وظایف دیگری که به وسیلهٔ شورای امنیت، [[شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد|شورای اقتصادی و اجتماعی]] سایر ارگان‌ها به او تفویض می‌شود و اجرای تصمیمات ارکان مختلف سازمان.{{سخ}}
دبیرکل وظیفهٔ دبیرکلی ارکان اصلی سازمان به استثنای [[دیوان بین‌المللی دادگستری]] را نیز بر عهده دارد. دبیرکل به انتخاب خود دارای تعدادی معاون می‌باشد. هر معاون مسئولیت یک بخش از فعالیت‌های سازمان (مثل حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، مسائل سیاسی شورای امنیت و غیره) و مسئولیت یک رکن فرعی یا [[مقر اروپایی سازمان ملل]] را بر عهده دارد.<ref>حجت دولتشاه،''منشور ملل متحد''.</ref>
=== وظایف سیاسی دبیرکل ===
# اجرای تصمیمات سیاسی سازمان (در این خصوص از امتیازات وسیعی در تفسیر تصمیمات برخوردار است)؛
# ایفای نقش مهم در شورای امنیت به خصوص زمانیکه گزارش خود را در خصوص مسائل جاری ارائه می‌دهد؛
# اداره کردن انجام [[عملیات حفظ صلح]]؛
# ترتیب دادن [[کنفرانس بین‌المللی|کنفرانس‌های بین‌المللی]]؛
# [[میانجیگری]] در حل اختلافات بین‌المللی؛<ref>{{یادکرد ویکی|عنوان =United Nations Secretariat |پیوند = http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=United_Nations_Secretariat&oldid=461053336 |زبان =انگلیسی | بازیابی =۱۷ نوامبر ۲۰۱۱}}</ref>
# طبق منشور متوجه ساختن شورای امنیت و مجمع عمومی در زمانیکه به عقیدهٔ وی صلح و امنیت بین‌المللی در خطر است؛
# دعوت به تشکیل شورای امنیت در مواقع لزوم؛
# حق حضور در جلسات ارکان سازمان ملل متحد و دادن [[اعلامیه شفاهی|اعلامیه‌های شفاهی]] و [[اعلامیه کتبی|اعلامیه‌های کتبی]] به آن‌ها؛<ref name=international />
# قرار دادن هر مسئله‌ای که به نظر وی ضروری است در دستور کار مجمع عمومی (طبق مادهٔ ۱۳ مقررات مجمع عمومی)؛
# شرکت در جلسات نهادهای سازمان، مشورت با رهبران جهان، مقام‌های دولتی نمایندگان گروه‌های جامعهٔ مدنی، بخش خصوصی و افراد؛
# سفر به سراسر جهان به منظور حفظ تماس با مردم کشورهای عضو؛
# در صورت تمایل، می‌تواند به ابتکار و به عنوان شخص خود و نه از طرف سازمان ملل، سخنگوی منافع مردم جهان در صحنهٔ بین‌المللی باشد. (به همین دلیل تئوری دیپلماسی آرام دبیرکل مطرح شده)<ref name=teh>{{یادکرد وب |نشانی = http://www.unic-ir.org/publication/farsi/UNToday/chapter1.pdf |تاریخ بازدید =۶ نوامبر}}</ref>
=== وظیفه اطلاعاتی دبیرکل ===
# تسلیم گزارش سالانه دربارهٔ کار سازمان، ارزیابی فعالیت‌ها و اقدامات سازمان و مشخص کردن اولویت‌های آینده به مجمع عمومی عادی؛
# [[ثبت معاهدات بین‌المللی|ثبت]] و [[انتشار معاهدات بین‌المللی|انشار]] [[معاهده بین‌المللی|معاهدات بین‌المللی]]؛<ref name=bigdeli />
== دبیران کل سازمان ملل متحد از آغاز تا کنون ==
خط ۵۸:
تا زمان انتخاب تریگوه لی دبیرکل موقت سازمان ملل بود.
||
|-
|colspan="5"|
پس از جنگ جهانی دوم، دبیر اجرایی کمیسیون آمادگی سازمان ملل در {{dts|1945|aug}} بود و تا زمان انتخاب اولین دبیرکل (بین {{dts| 1945 | oct |}} تا {{dts| 1946 | feb |}})، دبیرکل موقت بود.<ref>{{cite news | url=http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9403E2D61E30F935A15753C1A960958260 |title=Lord Gladwyn Is Dead at 96; Briton Helped Found the U.N.
|-
|rowspan="2"|۱||rowspan="2"|[[پرونده:Trygve Lie.jpg|80px]]||'''[[تریگوه لی]]'''||{{dts| 1946 | feb | 1}} –{{سخ}}{{dts| 1952 | nov | 10}}||{{flag|Norway}}||
استعفا
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/Overview/SG/sg1bio.html ''Trygve Haldvan Lie (Norway)''].
|-
|colspan="5"|
تریگوه لی، [[وزیر امور خارجه]] نروژ و یک رهبر کارگری سابق، از سوی شوروی برای تصدی این سمت پیشنهاد شده بود. پس از مداخله سازمان ملل در [[جنگ کره]]، در سال ۱۹۵۱، شوروی انتصاب مجدد وی را وتو کرد. آمریکا توانست وتوی شوروی را دور زده و تریگوه لی را مستقیم به مجمع عمومی معرفی کند. وی با ۴۶ رای موافق، ۵ رای مخالف و ۸ رای ممتنع به کار خود ادامه داد. شوروی به خصومت خود با تریگوه لی ادامه داد و وی در ۱۹۵۲ از سمت خود استعفا کرد.<ref name="una-usa-fact">{{cite web | url=http://www.unausa.org/atf/cf/%7B49C555AC-20C8-4B43-8483-A2D4C1808E4E%7D/SG%20Reform%20Fact%20Sheet-fina-logol.pdf |title=An Historical Overview on the Selection of United Nations Secretaries-General | publisher=UNA-USA | accessdate=30 September 2007 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20071025014319/http://www.unausa.org/atf/cf/%7B49C555AC-20C8-4B43-8483-A2D4C1808E4E%7D/SG+Reform+Fact+Sheet-fina-logol.pdf <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 25 October 2007}}</ref>
|-
|rowspan="2"|۲||rowspan="2"|||'''[[داگ هامرشولد]]'''||{{dts| 1953 | apr | 10}} –{{سخ}}{{dts| 1961 | sep | 18}}|| {{flag|Sweden}}||
ضمن عملیات صلحبانی در [[کنگو]]، در سقوط هواپیما بر فراز [[رودزیای شمالی]] ([[زامبیا|زامبیای]] کنونی) درگذشت.
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/Overview/SG/sg2bio.html ''Dag Hammarskjöld (Sweden)''].
پس از وتو شدن چند نامزد، هامرشولد به عنوان نامزد مورد
|-
▲|colspan="5"|
▲پس از وتو شدن چند نامزد، هامرشولد به عنوان نامزد مورد تایید شورای امنیت مطرح شد. در سال ۱۹۵۷ با اکثریت قاطع آرا برای بار دوم انتخاب شد. [[اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی|اتحاد جماهیر شوروی]] از رهبری وی بر سازمان ملل در جریان [[بحران کنگو]] خشمگین بود و پیشنهاد کرد که سمت دبیرکل سازمان ملل متحد با یک ترویکا (هیات اجرایی سه نفره) جایگزین شود. در پی مخالفت شدید [[کشورهای غربی]]، شوروی از این پیشنهاد صرف نظر کرد. همارشولد در سقوط هواپیما در ۱۹۶۱ در گذشت.<ref name="una-usa-fact"/> [[جان اف. کندی]] رییس جمهور آمریکا وی را بزرگترین سیاستمدار قرن خواند.<ref>''Linnér, S. (2007). ''[http://www.dhf.uu.se/pdffiler/Dh_lecture_2007.pdf Dag Hammarskjöld and the Congo crisis, 1960–61]''. Page 28. Uppsala University. (22 July 2008).</ref>
▲|-
|rowspan="2"|۳||rowspan="2"|[[پرونده:U-Thant-10617.jpg|80px]]||'''[[او تانت]]'''{{سخ}}||{{dts| 1961 | nov | 30}} –{{سخ}}{{dts| 1971 | dec | 31}}||{{flag|Burma|1948}}||
از پذیرش نامزدی برای یک دوره دیگر اجتناب کرد.
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/Overview/SG/sg3bio.html ''U Thant (Myanmar)''].
|-
|colspan="5"|
<!--In the process of replacing Hammarskjöld, the developing world insisted on a non-European and non-American. U Thant was nominated. However, due to opposition from the French (Thant had chaired a committee on Algerian independence) and the Arabs (Burma was supporting Israel), Thant was only appointed for the remainder of Hammarskjöld's term. Thant was the first Asian Secretary General. The following year, Thant was unanimously re-elected to a full five-year term. He was similarly re-elected in 1966. Thant did not seek a third term. --><ref name="una-usa-fact" />
|-
|rowspan="2"|۴||rowspan="2"|[[پرونده:Bundesarchiv Bild 183-M0921-014, Beglaubigungsschreiben DDR-Vertreter in UNO new.png|80px]]||'''[[کورت والدهایم]]'''||{{dts| 1972 | jan | 1}} –{{سخ}}{{dts| 1981 | 12 | 31}}||{{flag|Austria}}||
[[چین]] ادامه کارش برای دوره سوم را [[وتو]] کرد.
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/Overview/SG/sg4bio.html ''Kurt Waldheim (Austria)''].
|-
|colspan="5"|
<!--Waldheim launched a discreet but effective campaign to become the Secretary-General. Despite initial vetoes from China and the United Kingdom, in the third round Waldheim was selected to become the new Secretary-General. In 1976, China initially blocked Waldheim's re-election, but it relented on the second ballot. In 1981, Waldheim's re-election for a third term was blocked by China, which vetoed his selection through 15 rounds. In the mid 1980s, it was revealed that a post-World War II [[United Nations War Crimes Commission|UN War Crimes Commission]] had labelled Waldheim as a suspected [[war criminal]] – based on his involvement with the Nazi German army. The files had been stored in the UN archive. --><ref name="una-usa-fact" />
|-
|rowspan="2"|۵||rowspan="2"|[[پرونده:Javier Pérez de Cuéllar.JPG|80px]]||'''[[خاویر پرز دکوئیار]]'''||{{dts| 1982 | jan | 1}} –{{سخ}}{{dts| 1991 | dec | 31}}||{{flag|Peru}}||
از پذیرش نامزدی برای دوره سوم اجتناب کرد.
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/Overview/SG/sg5bio.html ''Javier Pérez de Cuéllar (Peru)''].
پس از یک بن‌بست پنج
|-
▲|colspan="5"|
▲پس از یک بن‌بست پنج هفته ای که بر سر اختلاف بین انتخاب مجدد والدهایم و انتخاب نامزد چین [[سلیم احمد سلیم]] از [[تانزانیا]] بوجود آمده بود، پرز دکوئیار به عنوان یک نامزد مصالحه ای عنوان شده و انتخاب شد. وی اولین دبیرکل سازمان ملل متحد از [[آمریکای لاتین]] بود و در سال ۱۹۸۶ با اکثریت قاطع آرا برای یک دوره دیگر انتخاب شد.<ref name="una-usa-fact"/>
▲|-
|rowspan="2"|۶||rowspan="2"|[[پرونده:Boutros Boutros-Ghali in Davos.JPG|80px]]||'''[[پطرس غالی]]'''{{سخ}}||{{dts| 1992 | jan | 1}} –{{سخ}}{{dts| 1996 | dec | 31}}||{{flag|Egypt}}||
[[آمریکا]] ادامه کارش برای دوره دوم را وتو کرد.
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/Overview/SG/sg6bio.html ''Boutros Boutros-Ghali (Egypt)''].
|-
|colspan="5"|
یکصد و دو عضو [[جنبش غیرمتعهد
|-
|rowspan="2"|۷||rowspan="2"|[[پرونده:Kofi Annan.jpg|80px]]||'''[[کوفی عنان]]'''||{{dts| 1997 | jan | 1}} –{{سخ}}{{dts| 2006 | dec | 31}} ||{{flag|Ghana}}||
پس از دو دوره بازنشست شد.
||<ref>The United Nations: [http://www.un.org/News/ossg/sg/pages/sg_biography.html ''The Biography of Kofi A. Annan''].
|-
|colspan="5"|
در {{dts| 1996 | dec | 13}}، [[شورای امنیت]] عنان را به [[مجمع عمومی سازمان ملل متحد|مجمع عمومی]] توصیه کرد.<ref>{{cite press release |title=BIO/3051 - "Kofi Annan of Ghana recommended by Security Council for appointment as Secretary-General of United Nations" |publisher=[[سازمان ملل متحد]] |date=1996-12-13 |url=http://www.un.org/News/Press/docs/1996/19961213.bio3051.html |accessdate=2006-12-12}}</ref><ref name="traub book">{{Cite book|last=Traub |first=James | authorlink = James Traub |title=''The Best Intentions'' |publisher=[[Farrar, Straus and Giroux]] |year=2006 |location=New York |pages=66–67 |url=http://books.google.com/books?id=chP1YnYFTKYC |isbn=978-0-374-18220-5}}</ref>
چهار روز بعد مجمع عمومی سازمان ملل متحد
به وی رای داد.<ref>{{cite press release |title=GA/9208 -"General Assembly appoints Kofi Annan of Ghana as seventh Secretary-General" |publisher=[[سازمان ملل متحد]] |date=1996-12-17 |url=http://www.un.org/News/Press/docs/1996/19961217.ga9208.html |accessdate=2006-12-12}}</ref>
|-
|rowspan="2"|۸||rowspan="2"|[[پرونده:Ban Ki-moon by UNDP.jpg|80px]]||'''[[بان کی‌مون]]'''||{{dts| 2007 | jan | 1}}–{{سخ}}
||<ref>[http://www.un.org/apps/news/infocusRel.asp?infocusID=122&Body=Ban+Ki-moon Ban Ki-moon is sworn in as next Secretary-General of the United Nations]</ref>
|-
|colspan="5"|
بان کی‌مون دومین آسیای تبار است که به عنوان دبیرکل سازمان ملل انتخاب
|-
|rowspan="2"|۹||rowspan="2"|[[پرونده:António Guterres 2012.jpg|94x94px]]||'''[[آنتونیو گوترش]]'''||{{dts| 2017 | jan | 1}}
|<ref>http://www.bbc.com/persian/world-37577355</ref>
|-
|colspan="5"|
در
|}
| |||