جنگ ایران و عثمانی (۱۷۴۶–۱۷۴۳): تفاوت میان نسخه‌ها

{{جعبه جنگ|جنگ=جنگ ایران و عثمانی ۱۷۴۳-۱۷۴۶۱۷۴۳–۱۷۴۶|قسمتی‌از=[[جنگ‌های ایران و عثمانی]]|تصویر=|زیرنویس=|زمان=۱۷۴۳-۱۷۴۶۱۷۴۳–۱۷۴۶|مکان=[[غرب ایران]]|علت=نپذیرفتن مذهب شیعه جعفری به عنوان مذهب پنجم اسلام توسط علما و مفتیان دولت عثمانی|قلمرو=|نتیجه=شکست عثمانی و پذیرفتن پیمان صلح|جنگنده۱=[[File:Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg|36px]] [[ایران]]|جنگنده۲=[[پرونده:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[امپراتوری عثمانی]]|فرمانده۱=[[File:Afsharid Imperial Standard (3 Stripes).svg|36px]] [[نادرشاه]]|فرمانده۲=[[پرونده:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[سلطان محمود یکم]] {{سخ}} [[پرونده:Flag of the Ottoman Empire (1453-1844).svg|22px|border]] [[محمد یکن پاشا]]|قوای۱=|قوای۲=|خسارات۱=|خسارات۲=|خسارات۳=|یادداشت=}}

رجال عثمانی پس از اطّلاع بر شرایط نادر چهار مادّه آن را پذیرفتند ولی از قبول مذهب جعفری به عنوان خامس مذاهب سنّت استنکاف کردند و آن را بدعت در دین دانستند نادر در نامه مؤدّبانه‌ای که به سلطان عثمانی نوشت به او فهماند که اگر بیش از این در پذیرفتن شرایط او تعلّل رود به خاک [[عثمانی]] حمله خواهد کرد و شرایط خویش را به زور خواهد قبولاند. نادر در اوایل سال ۱۱۵۶ به صحرای مغان آمد و از آنجا برای حمله به خاک عثمانی توپخانه خود را به [[کرمانشاه]] فرستاد. [[احمد پاشا]] والی بغداد از در صلح خواهی درآمد ولی نادر که خیالش تحمیل شرایط خود بر باب عالی بود به تصرّف [[عتبات عالیات|عتبات]] و [[کرکوک]] و [[موصل]] پرداخت دولت عثمانی در اواخر سال ۱۱۵۶ از نادر تقاضا کرد که دست از جنگ بردارد تا طرفین بار دیگر در باب مسائل مذهبی به مذاکرات بپردازند نادر به [[وان]] برگشت و قرار شد که از طریق سیاسی حلّ اختلاف به عمل آید. در اوایل ۱۱۵۸ بنادر خبر رسید که محمّد یکن پاشا با چندین سرعسگر لشکر فراوانی از سمت [[ارزروم]] و [[قارص]] و [[دیاربکر|دیار بکر]] و [[موصل]] عازم حمله به ایران است. یکن پاشا با ۰۰۰، ۱۵۰ سوار و ۰۰۰، ۴۰ پیاده به [[مراد تپه]] رسید و جنگ در یازدهم رجب ۱۱۵۸ شروع شد. نادر یکن پاشا و سپاهیان او را محاصره کرد و راه آذوقه را بر ایشان بست و در این هنگام به او خبر رسید که نصر اللّه میرزا هم در نزدیکی [[موصل]] به فتح بزرگی نایل آمده. یکن پاشا در محاصره مرد و رشته نظم لشکریانش از هم گسیخت و ۰۰۰، ۱۲ تن از ایشان در معرکه کشته شدند و توپخانه و ۰۰۰، ۵ اسیر از آن لشکر به دست سپاه نادری افتاد. از جانب خود [[میرزا مهدی خان منشی الممالک استرآبادی]] و مصطفی خان شاملو را به [[استانبول]] فرستاد و ایشان در دهم محرّم ۱۱۶۰ بین دولتین ایران و عثمانی به شرایط ذیل عهدنامه‌ای بستند: ۱- حدود مملکتین همان حدودی باشد که در ۱۰۴۹ بین [[مراد چهارم|سلطان مراد چهارم]] و [[شاه صفی]] مقرّر شده. ۲- طرفین از این به بعد از دشمنی و اقدام به امور منافی صلح خود داری نمایند. ۳- پاشایان عثمانی حجّاج ایرانی را سالم از محلّی به محلّ دیگر برسانند. ۴- طرفین سفرایی بمدّت سه سال به خرج طرف مقابل به پای‌تخت یکدیگر بفرستند. ۵- حکّام سرحدّی از حرکات منافی دوستی دست بردارند، اهالی ایران از سبّ [[خلفای راشدین|خلفا]] خودداری کنند و مأمورین دو طرف از تجّار یکدیگر باج و خراج خلاف قاعده مطالبه ننمایند .<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجاریه|نام خانوادگی=پیرنیا و اقبال آشتیانی|نام=حسن و عباس|ناشر=خیام|سال=۱۳۸۰|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص ۷۳۰-۷۳۳۷۳۰–۷۳۳}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=ايرانایران در زمان نادرشاه‏|نام خانوادگی=مينورسكىمینورسکی|نام=|ناشر=دنياىدنیای كتاب‏کتاب‏|سال=۱۳۷۸|شابک=|مکان=تهران|صفحات=ص ۴۲|ترجمه=رشيدرشید ياسمى‏یاسمی‏}}</ref>

# پیرنیا و اقبال آشتیانی، حسن و عباس. ''تاریخ ایران از آغاز تا انقراض سلسله قاجاریه''. تهران: خیام، ۱۳۸۰

# مينورسكىمینورسکی. ''ايرانایران در زمان نادرشاه‏''. ترجمهٔ رشيدرشید ياسمى‏یاسمی‏. تهران: دنياىدنیای كتاب‏،کتاب‏، ۱۳۷۸.

[[رده:جنگ هایجنگ‌های عثمانی و ایران]]