عرب خمسه: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Aghilarjmand (بحث | مشارکت‌ها)
←‏تاریخچه: اصلاح پیوند(ها) به صفحهٔ ابهام‌زدایی (فارس) با استفاده از AWB
برچسب: ویرایش توسط ویرایشگر خودکار
خط ۸:
'''عرب خمسه''' یکی از ایلات تشکیل دهنده اتحادیه [[ایلات خمسه]] فارس است.<ref name="ReferenceA">{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی= نجفی|نام= علی محمد|کتاب=وقایع ایلات خمسه | ناشر= نشر همسایه|سال=}}</ref> عرب خمسه از دو ایل عرب جبَاره و شیبانی تشکیل شده است.<ref>{{یادکرد کتاب |نام خانوادگی=فسایی |نام=حسن |کتاب=فارسنامه ناصری | ناشر= |سال= |شابک=}}</ref> این قوم به گویشی از [[عربی خلیجی]] سخن می‌گویند که دارای مقدار زیادی واژگان دخیل فارسی می‌باشد.<ref name="ethnologue">[http://www.ethnologue.com/18/language/afb/ ethnologue]</ref> اعراب خمسه مسلمان و عمدتاً شیعه مذهب می‌باشند.<ref>[https://sonsofsunnah.com/2014/10/22/the-arabs-of-iran-sunnis-or-shias/ SONS OF SUNNAH]</ref>
== تاریخچه ==
زندگی [[عشایر]] عرب خمسه ازسال ۱۳۱۱ تا۱۳۷۳ خورشیدی در سال ۱۳۱۱ه. ش بدستور رضاخان [[عشایر]] خمسه را از حالت چادرنشینی و [[کوچ]] گردی خارج واز شمال شرقی تا جنوب شرقی [[استان فارس|فارس]] که محل [[ییلاق]] و [[قشلاق]] آنان بودبه طور پراکنده سکونت اجباری را در کنار [[شهر]]ها و [[روستا]]ها یا در نقطه‌های دور بدون هیچگونه وسیله رفاهی آغاز کردند. نه سال ایلات وعشایر زندگی نابه سامانی را میگذرانیدند. در سال۱۳۲۰ با سقوط [[رضاخان]] از اسکان خارج ودر سالهای اول فاقد هرگونه وسیله کوچ گردی بودند زیرا [[گوسفند]]، [[شتر]]، [[اسب]] و [[الاغ]] که سرمایه زندگی آنان بودبه حداقل رسیده و چادر سیاه که سرپناه آنان بود بوسیله مأمورین [[رضاخان]] پاره واگر چادری هم از دید مأموران دولتی مخفی مانده بود ظرف مدت نه سال اسکان اجباری پوسیده واز کار افتاده بود. به هر حال ایلات خمسه با ذوق وشوق سنت [[کوچ]] گردی خود را شروع و به ایاب وذهاب بین مناطق سردسیر وگرمسیر پرداختند وتا سال ۱۳۲۵ سروسامانی به وضع عشیره‌ای خود داداند و دوباره صاحب اغنام و احشام گردیدند. هر طایفه و تیره‌ای به یرد اصلی خود روی آورده وبه مراتع ییلاقی وقشلاقی خود رونقی دوباره دادند. زمانی که [[ایل]] عرب به طور اجبار مانند دیگر ایلات [[ایران]] اسکان گردید طبق آماری که بوسیله حکومت عرب و [[باصری]] به مرکز ارسال گردیده بود دوازده هزار خانوار و زمانی که از خانه‌های گلی خارج و به [[کوچ]] گردی پرداختند جمعیت جباره و شیبانی جمعاً در حدود سه هزار خانوار بودند چون در مدت اسکان اجباری اغنام خود را از دست داده و ثروت خود را باخته بودند. به ناچار هر کسی به جانبی روی آورده بود. گروهی به [[آبادان]] رفته و جذب شرکت نفت شدند. گروهی به شهرستانها پناه بردند و گروهی در روستاها به عنوان زارع توقف کردند. گروهی در اثر یکجا نشینی و بروز بیماریهای گوناگون تلف شدند. گروهی که در مناطق گرمسیری اسکان شده بودند در اثر گرمازدگی از بین رفتند و این عوامل باعث از بین رفتن جمعیت ایل عرب گردید.
 
پس از خروج از اسکان جمعیت آنها رو به فزونی گذاشت و تعداد [[گوسفند]] و [[شتر]] و [[اسب]] و [[الاغ]] آنان به بالاترین رقم رسید. به طوری که در بعضی طوایف برای بهره‌گیری از دامهای خود مردان دو سه و گاهی چهار زن به عقد خود درآورده و طبق آمار سرشماری سال ۱۳۴۲ با توجه به اینکه تعدادی حاضر به جوابگویی نشده و یا از دسترس مأمورین آمار خارج گردیدند جمعیت ایل عرب رقمی در حدود دوازده هزار خانوار و پنجاه هزار نفر را تشکیل می‌داد. از سال ۴۲ به بعد به علت حفر چاه‌های عمیق و نیمه عمیق و ایجاد کشتزارها و باغ‌های آبی و دیم در کوه‌ها و سیر حرکت [[ایل]] و درگیری بین افراد ایل نشین و مالکین آنها و کوتاه شدن دست کلانتران و سران ایل از طایفه که چون نخ تسبیح پیوند دهنده افراد ایل بودند تخریب مراتع و عوامل دیگر ایلات [[عشایر]] رو به پراکندگی گذارده و هر گروهی به سمتی پراکنده شدند. گروهی به [[شهر]]ها و [[روستا]]ها پناه بردند و به مشاغل مختلف مشغول گردیدند و عده کمی هم به حال سیار و نیمه سیار به زندگی ادامه می‌دهند. اکنون طبق آمار جهاد سازندگی [[عشایر]] حدود سه هزار خانوار از طوایف خمسه در حال [[کوچ]] گردی زندگی می‌نمایند و حدود سی هزار خانوار در شهرستانها و توابع آن از [[آباده]] تا [[لارستان]] به حالت اسکان می‌باشند. تعداد قلیل [[عشایر]] [[کوچ]] رو هم به تدریج از حالت کوچندگی خارج و به یکجا نشینی روی می‌آورند که باعث نابودی [[دامپروری]] سنتی که یکی از منابع درآمد مملکت است می‌شوند.