حجاز (مقام موسیقی): تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ویرایش و تصحیح
تفکیک انواع موسیقی
خط ۱:
[[پرونده:Hejaz Pardeh.tif|بندانگشتی|298x298پیکسل|محل صداهای مقام حجاز بر روی پرده‌های ساز‌هایی مثل تار، سه‌تار و عود که با فاصلهٔ چهارم درست کوک شده‌اند.]]
'''حجاز''' یا '''حجازی''' یکی از ۱۲ [[مقام (موسیقی)|مقام]] اصلی‌های [[موسیقی]] است. حجاز در موسیقی قدیم ایران جزو دوازده مقام اصلی بوده‌است.<ref>{{پک|فخرالدینی|۱۳۹۲|ک=تحلیل ردیف موسیقی ایران|ص=۴۶}}</ref> البته در گذشته،[[موسیقی درترکی]] اینکههم حجاز جزو مقام‌های سیزده‌گانهٔ اصلی است.<ref وname="signell33" یاgroup=en>{{پک|Signell|2008|ک=Makam|ص=p. جزو33|زبان=en}}</ref> شعباتِو مقام‌هایِ اصلی، اختلاف نظر بوده است؛ اما پس از اینکهدر [[صفی‌الدینموسیقی ارمویعربی]] مقامهم حجاز را جزو مقام‌هاینه خانوادهٔ اصلی قرار داد، دیگران نیز از این روش ارمویمقام‌ها پیرویشمرده کردند و این سنت را ادامه دادندمی‌شود.<ref name="families" group="en">{{پکcite web|پورجوادیurl=http://www.maqamworld.com/maqamindex.html|۱۳۷۴title=Arabic Maqams|کpublisher =رسالهٔ محمدMaqam نیشابوریWorld|صaccessdate =۵۱ و ۵۲2016-12-31}}</ref>

نویسندهٔ رسالهٔ [[کنزالتحف]] در این رساله گفته که بهتر است این مقام را در مجلس عوام‌الناس نواخت. در همین رساله از قول [[ابن سینا]] گفته می‌شود که بهترین زمان برای نواختن این مقام، بین‌الصلوتین است، که البته [[امیرحسین پورجوادی|پورجوادی]] انتساب این جملات به ابن سینا را رد می‌کند.<ref>{{پک|پورجوادی|۱۳۷۴|ک=رسالهٔ محمد نیشابوری|ص=۳۵}}</ref> همچنین در کنزالتحف گفته شده که صفی‌الدین ارموی، این مقام را مقام فروتنی (شدّالتواضع) می‌دانسته است.<ref>{{پک|فخرالدینی|۱۳۹۲|ک=تحلیل ردیف موسیقی ایران|ص=۱۱۰ و ۱۱۱}}</ref>
== موسیقی ایران ==
در گذشته، در اینکه حجاز جزو مقام‌های اصلی است و یا جزو شعباتِ مقام‌هایِ اصلی، اختلاف نظر بوده است؛ اما پس از اینکه [[صفی‌الدین ارموی]] مقام حجاز را جزو مقام‌های اصلی قرار داد، دیگران نیز از این روش ارموی پیروی کردند و این سنت را ادامه دادند.<ref>{{پک|پورجوادی|۱۳۷۴|ک=رسالهٔ محمد نیشابوری|ص=۵۱ و ۵۲}}</ref> هم‌اکنون در [[ردیف (موسیقی)|موسیقی دستگاهی ایران]]، [[گوشه (موسیقی)|گوشه‌ای]] با نام حجاز در [[ابوعطا|آواز ابوعطا]] وجود دارد، که از مهم‌ترین گوشه‌های این آواز است، و می‌توان آن را اوج نیز نامید.<ref>{{پک|دورینگ|۱۳۸۹|ک=ردیف میرزا عبدالله|ص=۳۹}}</ref>
 
[[پرونده:Maqam-hejaz.svg|وسط|بندانگشتی|600x600پیکسل|درجات مقام حجاز بر اساس رسالهٔ شرفیهٔ صفی‌الدین ارموی.<ref name="page47">{{پک|فخرالدینی|۱۳۹۴|ک=تحلیل ردیف موسیقی ایران|ص=۴۷}}</ref>]]
 
== موسیقی ترکی ==
هم‌اکنون در [[ردیف (موسیقی)|موسیقی دستگاهی ایران]]، [[گوشه (موسیقی)|گوشه‌ای]] با نام حجاز در [[ابوعطا|آواز ابوعطا]] وجود دارد، که از مهم‌ترین گوشه‌های این آواز است، و می‌توان آن را اوج نیز نامید.<ref>{{پک|دورینگ|۱۳۸۹|ک=ردیف میرزا عبدالله|ص=۳۹}}</ref>
در موسیقی ترکی حجاز هم نام یک [[گام (موسیقی)|گام]] است و هم نام یک [[دانگ (موسیقی)|دانگ]]. گام حجاز، از ترکیب یک دانگ حجاز با یک دانگ [[راست (مقام موسیقی)#دانگ|راست]] به دست می‌آید.
 
== پانویس ==
{{پانویس}}
{{پانویس|گروه=en|چپ‌چین=بله}}
 
== منابع ==