روزه در اسلام: تفاوت میان نسخه‌ها

'''[[روزه]] در اسلام''' یا '''صیام''' عملی است که انسان از اذان صبح تا اذان مغرب از چیزهایی که روزه را باطل می‌کند خودداری نماید.<ref>رساله حسینی شیرازی صفحهٔ ۳۲۲.</ref> روزه از آداب مذهبی است که برای معتقدین به عنوان وسیله‌ای برای تقرب به خداوند، آمادگی برای مراسم مذهبی، پالایش بدن در راستای درک امور معنوی، کفّاره تخطی از مقررات مذهبی، و عزاداری برای انسان‌های درگذشته کاربرد دارد. زیربنای همه این کاربردهای روزه، تمایل انسان به پدید آوردنپدیدآوردن شرایط جسمی- -و روانی (اغلب از نوع زاهدانه) است که وسیله‌ای برای ارتباط میان بنده با خدای خود ایجاد می‌کنند و در نتیجه جایگاه نیازهای معنوی را اعتلاء بخشیده و خواسته‌های مادی را کوتاه می‌نمایند. افزایش اراده و کف نفس و نیز ایجاد حسّ شفقت نسبت به نیازمندان از ارزش‌های روزه به شمار می‌آیند. روزه ماه رمضان از ستون‌های [[دین اسلام]] شمرده می‌شود و بر همه مسلمانان بالغ، عاقل و سالم واجب است در این ماه روزه بگیرند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/fasting Fasting: Encyclopedia Iranica]</ref> این باور گسترده که روزه گرفتن مخصوصاً در ماه رمضان مناسب‌ترین راه برای پاک کردن گناهان است، باعث شده قوانین روزه هنوز به شکل محکمی رعایت شود.<ref>{{پک|Berg|۱۹۹۷|ک=EI|ف=Ṣawm|ص=۹۴|زبان=en}}</ref>

روزه در چندین آیه از قرآن ذکر شده است. دستور روزه گرفتن در ماه رمضان و بسیاری از احکام مربوط به آن در [[سوره بقره]] آیات ۱۸۳–۱۸۵ و آیه ۱۸۷ آمده است. به علاوه، آیات دیگری نیز هستند که روزه گرفتن را به عنوان کفّاره برخی گناهان (سوره نسا آیه ۹۲، [[سوره مائده]] آیات ۸۹ و ۹۵ و [[سوره مجادله]] آیه ۴) و یا جایگزین بعضی از آداب مراسم حج (سوره بقره آیه ۱۹۶) بیان می‌کنند. این آیات به همراه احادیث (به عنوان مثال بخاری و یا حرّ عاملی) شاکله قواعد فقهی روزه را تشکیل می‌دهند. کلمات «صائمون» و «صائمات» (روزه‌داران مرد و روزه‌داران زن) در قرآن در [[سوره احزاب]] آیه ۳۵ به عنوان دو گروه از انسان‌ها که در زمره گروه‌های مورد بخشش و بخشایش خداوند هستند آمده‌اند. در [[سوره مریم]] آیه ۲۶، مریم با خود عهد سکوتی بست که قرآن از آن به روزه یاد می‌کند. به گفته برگ در [[دانشنامه اسلام]] این آیه یادآور رسم رعایت سکوت در نزد مسیحیان به هنگام روزه است.<ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/fasting Fasting: Encyclopedia Iranica]</ref><ref>مقالهٔ [[دانشنامهٔ اسلام]] به اشتباه به چند آیه قبل ‌وو بعدتر اشاره کرده‌است: Kur'an II, 192; IV, 94; V, 91, 96; LVIII, 5.</ref><ref>{{پک|Berg|۱۹۹۷|ک=EI|ف=Ṣawm|ص=۹۴|زبان=en}}</ref> آیهٔ ۱۸۳ بقره که امر به روزه می‌کند ظاهراً در [[رمضان]] سال [[۲ (قمری)|دوم]] پس از هجرت فرو فرستاده‌شده است.<ref>دانشنامه جهان اسلام، «بقره»</ref> در پی نزول این آیات و وجوب روزه گرفتن، وجوب ''روزهٔ عاشورا'' از میان رفت.<ref>Concise Encyclopedia of Islam By Cyril Glassé, p. 152</ref>

برخی فقها نوشیدن آب به خاطر ضرر یا حرج را مجاز دانسته‌اند و البته قضا را واجب دانسته‌اند؛ اما برخی هم نظر دیگری دارند.<ref name=r124>[http://www.jamaran.ir/fa/NewsContent-id_28750.aspx حکم روزه داری و آشامیدن ناچاری آب؛ سیدضیاء مرتضوی؛ پایگاه اطلاع‌رسانی و خبری جماران - تهران؛ ۲۷ تیر ۱۳۹۲]</ref>

[[اسدالله بیات زنجانی]] از مراجع شیعه با استناد به روایاتی از امام صادق که در باب ۱۶ [[وسائل‌الشیعه]] از ابواب "«من یصح منه الصوم"»<ref>[http://lib.eshia.ir/11025/10/214 من یصح منه الصوم؛ وسایل الشیعه؛ باب ۱۶؛ حدیث‌های ۱۳۲۵۲ و ۱۳۲۵۳]</ref> آمده است، فتوا داده که کسانی که روزه می‌گیرند ولی تاب و تحمل تشنگی را ندارند، فقط به اندازه‌ای که جلوی تشنگی‌شان را بگیرد می‌توانند آب بنوشند و در این حالت روزه‌شان باطل نبوده و قضا هم ندارد.<ref>[http://aftabnews.ir/fa/news/201100/فتوای-جدید-بیات-زنجانی-درباره-حفظ-روزه-با-وجود-نوشیدن-آب فتوای جدید بیات زنجانی دربارهٔ حفظ روزه با وجود نوشیدن آب؛ پایگاه خبری آفتاب؛ ۲۲ تیر ۱۳۹۲]</ref>

* [[روزه سکوت]]:<ref>[http://www.porseman.org/q/show.aspx?id=87295 روزه سکوت حرام است]</ref>: به این معنا که سکوت نیز بر اموری که باعث بطلان روزه می شود،می‌شود، اضافه گردد؛ به طوری که اگر روزه دار کلامی بگوید، روزه اش باطل شود.<ref>[http://www.mehrnews.com/news/2095556/%D8%B5%D9%88%D9%85صوم-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D9%85%D8%AAالصمت-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AAچیست-%D8%A7%D9%85%D8%B1امر-%D9%BE%D8%B1%D9%88%D8%B1%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D8%B1پروردگار-%D8%A8%D8%B1بر-%D9%85%D8%B1%DB%8C%D9%85مریم-%D8%B3س-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8Cبرای-%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87روزه-%D8%B3%DA%A9%D9%88%D8%AAسکوت صوم الصمت چیست؟/ امر پروردگار بر مریم(س) برای روزه سکوت]</ref>

به اعتقاد محققان کم خوری ناشی از روزه داری تأثیر مثبتی بر سلامتی افراد و به ویژه دستگاه گوارش بدن دارد<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81652813/ روزه طول عمر را افزایش می دهدمی‌دهد]</ref> زیرا برای یک دوره فرصت استراحت نسبی را به بدن می‌دهد؛ کم شدن چربی‌های ذخیره، کاهش میزان چربی و کلسترول خون، فعال شدن سیستم ایمنی بدن، کاهش انواع آلرژی‌ها و بیماری‌های التهابی همچون آرتروز و روماتیسم، تنظیم فشار خون و به ویژه اصلاح الگوی غذایی از جمله فواید روزه داری عنوان شده است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81228449/%D8%A8%D9%87%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AAبهداشت/%D9%81%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AF_%D8%B4%DA%AF%D9%81%D8%AA_%D8%A7%D9%86%DA%AF%DB%8C%D8%B2_%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87_%D8%AF%D8%A7%D8%B1%DB%8Cفواید_شگفت_انگیز_روزه_داری فواید شگفت‌انگیز روزه داری] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>

با این حال متخصصان تغذیه می‌گویند روزه‌داری اگر با عادت هایعادت‌های غذایی نادرست همراه شود، می‌تواند سلامت افراد را در معرض خطر قرار دهد. رعایت نکات بهداشتی برای تأمین مواد مغذی موردنیاز بدن سبب افزایش طاقت روزه داران می‌شود بنابراین بهتر است روزه داران در این زمینه به شرایط جسمی و موارد بهداشتی و تغذیه‌ای خود در وعده‌های سحری و افطار توجه داشته باشند.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81648086/ بایدها و نبایدهای تغذیه در سحر و افطار] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>