کیهان‌شناسی فیزیکی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏top: حذف برچسب نالازم با استفاده از AWB
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: مظالعه⟸مطالعه، کیهانشناختی⟸کیهان‌شناختی، ، ازویژگیهای⟸از ویژگی‌های،
خط ۴:
'''کیهان‌شناسی'''{{انگلیسی|Cosmology}} مطالعه سرآغاز و سرانجام جهان است. '''کیهان‌شناسی فیزیکی''' شاخه‌ای از دانش [[فیزیک]] است که به مطالعه دانشگاهی و علمی سرآغاز، تکامل، ساختار، دینامیک و [[سرانجام کیهان|سرنوشت نهایی]] [[کیهان]] و همچنین قوانین طبیعی که بر آن حکمفرماست، می‌پردازد.<ref>[http://www.newscientist.com/article/dn9988-instant-expert-cosmology.html Introduction: Cosmology - space - 04 September 2006 - New Scientist<!-- Bot generated title -->]</ref> این دانش در تکاپوی آن است که با اعمال قوانین فیزیکی بر [[کیهان]] که به صورت یک منظومه بسته فیزیکی در نظر گرفته می‌شود، تحول آن به صورت روابط ریاضی استخراج شود. کیهان‌شناسی دانش بررسی ساختار کلان و تاریخ [[کیهان]] است. این دانش به ویژه به جستارهای مربوط به خاستگاه جهان می‌پردازد. [[کیهان‌شناسی مذهبی]] مجموعه‌ای از باورهاست که برپایه متون تاریخی، مذهبی و اساطیری و سنن مرتبط با خلقت و رستاخیز، بنا شده‌اند.
 
کیهان‌شناسی فیزیکی توسط رسته‌ای از دانشمندان همچون [[اخترشناسی|اخترشناسان]]، [[فیزیک نظری|فیزیکدانان نظری]]، و [[فلسفه|فیلسوفان]] دانشگاهی همچون [[مابعدالطبیعه|متافیزیک‌شناسان]]، [[فلسفه فیزیک|فلاسفه فیزیک]] و فلاسفه فضازمان، مورد مظالعهمطالعه قرارمی‌گیرد. کیهان‌شناسی نوین در تسخیر [[مهبانگ|نظریه مهبانگ]] که سعی دارد [[ستاره‌شناسی رصدی]] را با [[فیزیک ذرات]] بیامیزد.
 
اگرچه واژه کیهان‌شناسی نسبتاً جدید است(نخستین بار در سال ۱۷۳۰ توسط [[کریستیان ولف]] در کتاب Cosmologia Generalis به‌کاربرده شد)، اما مطالعه جهان تاریخی طولانی دارد و مورد توجه دانش، فلسفه و مذهب قرارگرفته است. از مطالعات مرتبط با کیهان‌شناسی می توان به [[کیهان‌زایی]] که بر روی خاستگاه کیهان تمرکز دارد و یا [[کیهان‌نگاری]] که نقشه‌ای ازویژگیهایاز ویژگی‌های کلی کیهان را رسم می کند، اشاره نمود. کیهان‌شناسی با اخترشناسی مرتبط است، اما کیهان‌شناسی با جهان به عنوان یک کل و اخترشناسی با اجرام آسمانی سر و کار دارند.
 
== اصول کیهان‌شناسی ==
خط ۱۷:
بنا به شرایط اولیه و جزییاتی که در نظر گرفته می‌شود الگوهای متفاوتی برای سرآغاز و [[سرانجام کیهان]] پیشنهاد شده است.
 
آن الگوی کیهانشناختیکیهان‌شناختی که امروزه مورد پذیرش اکثریت جامعه علمی است به [[مهبانگ|مدل مهبانگ]] مشهور است.طبق این نظریه که مقبولترین نظریه در پیدایش جهان است، همه ماده و انرژی که هم اکنون در جهان وجود دارد، زمانی در گوی کوچک بی‌نهایت سوزان ولی فوق‌العاده چگال متمرکز بوده است. این آتشگوی کوچک حدود 15 میلیارد سال قبل منفجر شد و همه مواد در فضا پخش شدند. با گذشت زمان این گسترش و پراکندگی ادامه یافت. تراکم توده‌هایی از این مواد در نواحی مختلف باعث بوجود آمدن ستارگان و کهکشانها در فضا شد، ولی گسترش همچنان ادامه دارد.
 
== جستارهای وابسته ==