فلسطین: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
Inshushinak (بحث | مشارکتها) جز ←قرن نوزدهم و قرن بیستم: ابرابزار |
ابرابزار |
||
خط ۱:
{{درباره|تاریخ منطقهٔ فلسطین|فلسطین کنونی|کشور فلسطین| و |سرزمینهای فلسطین|کاربردهای دیگر|فلسطین (ابهامزدایی)}}
{{
{{بهبود منبع}}
خط ۱۰:
[[پرونده:Stamp palestine 10 mils.jpg|بندانگشتی|تمبر ۱۰ [[پاوند فلسطین|میل]] فلسطینی]]
[[پرونده:British Mandate Palestinian passport.jpg|بندانگشتی|پاسپورت فلسطینی در زمان [[قیومیت بریتانیا بر فلسطین|قیومیت بریتانیا]]]]
فلسطین در دورانهای حتی قدیمی تر به ناحیهای محدود تر در کنار مرز دریای مدیترانه اطلاق میشد. در معنی جغرافیایی گستردهتر آن فلسطین میتواند به منطقهای اشاره کند که شامل مناطق اسرائیلی و فلسطینی، بخشهایی از [[اردن]]، [[لبنان]] و [[سوریه]] باشد.<ref name=PEF>{{cite web|title=The Palestine Exploration Fund|publisher=The [[Palestine Exploration Fund]]|url=http://www.pef.org.uk/oldsite/Paldef.htm|accessdate=4 April 2008}}</ref><!-- تکمیل یادکرد توسط ربات از ویکی انگلیسی --><ref name=George>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش=
* {{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش=
== مرزها و نامهای منطقه ==
در متون [[مصر باستان]] تمامی منطقهٔ ساحلی [[خاورنزدیک]] که در امتداد ساحل مدیترانه بین مصر جدید و ترکیه بودهاست ''[[رتنیو]] (R-t-n-u)'' نامیده شدهاست.
این منطقه به سه ناحیه تقسیم میشد. ناحیهٔ جنوبی ''رتنیو'' (که ''[
در عصر آهن، [[پادشاهی اسرائیل]] بر منطقهای شامل [[اورشلیم]] تا منطقهای در نزدیکی اسرائیل جدید و قلمروی فلسطینی حاکمیت داشت و در غرب و شمال بخش عمدهای و نه تمام [[سرزمین اسرائیل]] را شامل میشد. پس از تقسیم شدن این حکومت، بخش جنوبی به [[پادشاهی یهود]] و بخش شمالی به [[پادشاهی اسرائیل]] تبدیل شد.
خط ۳۱:
== دورهٔ رومی ==
در نتیجهٔ [[اولین جنگ یهودیان-رومیان]] (
== دوره بیزانس (امپراتوری روم شرقی) ==
در حدود سال ۳۹۰، فلسطین به سه ناحیه تقسیم شد: ''پلستینا پریما''، ''سکوندا'' و ''تریتا'' (''فلسطین اول''، ''دوم'' و ''سوم''). ''فلسطین اول'' شامل یهود، سامره، ساحل و [[پری (سرزمین مقدس)|پری]] بود که حاکم آن در [[کاساری پلستاین|کاساری]] زندگی میکرد. ''فلسطین دوم'' شامل ایالت جلیل، درجزریل پایینی، نواحی شرق ایالت جلیل و بخش غربی دکاپلیس سابق بود و حکومت آن در سایتوپلیس قرار داشت. '' فلسطین سوم'' شامل نگو، اردن جنوبی که زمانی بخشی از ناحیه عرب بود و پیشتر ناحیهٔ [[شبه جزیره سینا|سینا]] بود و پترا مقر حکومت آن بود. نام دیگر فلسطین سوم پلستینا سالوتاریس بود. این
== دورهٔ خلافت ==
خط ۴۳:
== دورهٔ مملوک ==
پس از کنترل دوبارهٔ مسلمانان بر فلسطین در قرن ۱۲ و ۱۳،
در اواخر قرن ۱۳، فلسطین در واقع شامل قسمتهای بسیاری از نواحی شیخنشین سوریه یعنی ''پادشاهی غزه'' (شامل آسکالن (عسقلان) و هبران (حیرون))، ''کراک'' (شامل جافا و لجیو)، ''سفاد'' (شامل سفاد، ایکر، سیدون و تایر (صور)) و بخشهایی از پادشاهی ''دمشق'' (در برخی دورهها از جنوب تا اورشلیم) بود.
خط ۶۲:
بر اساس [[موافقتنامه سایکس-پیکو]] در ۱۹۱۶ پیشبینی شده بود که بیشتر فلسطین، پس از رهایی از کنترل عثمانی، تبدیل به منطقهای بینالمللی خواهد شد که تحت کنترل مستقیم فرانسه یا انگلیس قرار نخواهد داشت. بلافاصله پس از آن، [[آرتور بالفور]] وزیر امور خارجه انگلیس با صدور [[بیانیه بالفور]] در سال ۱۹۱۷، سرانجام طرح تأسیس وطن یهودیان در فلسطین را مطرح کرد.
نیروی اعزامی مصر به رهبری انگلیس که تحت فرماندهی ادموند آلن بای، وایکانت اول آلن بای، در تاریخ ۹ دسامبر، ۱۹۱۷ بیت المقدس را تصرف کرده و به دنبال شکست نیروهای ترکیه در فلسطین در نبرد مگیدو در سپتامبر ۱۹۱۸ تمامی مشرق را اشغال کرد.<ref>هیوز، ۱۹۹۹، صفحه ۱۷؛
== فلسطین تحت [[قیمومت]] انگلیس (
{{اصلی|قیومیت بریتانیا بر فلسطین}}
استفاده رسمی از واژهٔ انگلیسی ''فلسطین'' با اعطای حکم [[قیمومت]] فلسطین به انگلیس بار دیگر رایج شد. در آغاز این دوره، نام ''ارتز ییسریل'' (''سرزمین اسرائیل'' به زبان عبری) از طریق یک تمبر پستی در سال ۱۹۲۰، توسط [[هربرت ساموئل]] نخستین نماینده انگلیس در فلسطین که بین سالهای
در آوریل ۱۹۲۰ شورای عالی متحدین (ایالات متحده آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و ژاپن) در کنفرانس سانرمو تصمیماتی رسمی در مورد سرزمینهای [[تحت قیمومت]] اتخاذ کرد. بر این اساس بریتانیا قیمومت فلسطین را پذیرفت، اما تصمیمی در مورد مرزهای سرزمینهای تحت قیمومت و شرایطی که این سرزمینها میبایست به موجب آن اداره میشد اتخاذ نشد. چیم ویزمن، نماینده سازمان صهیونیستی در سانرمو، متعاقباً گزارشی در این مورد به همکاران خود در لندن ارائه کرد.
: «هنوز در مورد مسائل مهمی همچون شرایط حقیقی قیمومت و مسئله مرزهای فلسطین تصمیمی گرفته نشدهاست. تعیین حدود مرزهای فلسطین و آن بخش از سوریه که تحت کنترل فرانسه قرار دارد انجام شدهاست، که به این ترتیب مرز شمالی و خط شرقی سرحد را که در همسایگی سوریه عرب نشین قرار دارد مشخص میکند. تعیین خط شرقی مرز تا زمانی که امیر فیصل در کنفرانس صلح که احتمالاً در پاریس برگزار میشود شرکت نکند قطعی نخواهد شد».
در ژوئیه ۱۹۲۰، نیروهای فرانسه فیصل اول از عراق (فیصل بن حسین) را از دمشق بیرون راندند و به فرمانروایی
اعطای حق قیمومت به دلیل نگرانیهای [[ایالات متحده آمریکا]] در ارتباط با جاهطلبیهای استعمارگرانه انگلیس و نیز نگرانیهای ایتالیا در مورد اهداف فرانسه به
: «اعتراضات آمریکائیان به صدور حکم قیمومت به همراه مثلث اختلافات بین ایتالیا، فرانسه و انگلیس به خوبی نشان میدهد چرا احکام قیمومت الف تا چهار سال پس از امضای معاهده کنفرانس صلح پاریس در سال ۱۹۱۹ محقق
حتی پیش از آنکه حکم قیمومت در سال ۱۹۲۳ به صورت قانونی اجرا شود (متن ۱۹۲۲: حکم قیمومت جامعه ملل برای فلسطین)، انگلیسیها از واژهٔ ''فلسطین'' برای نامیدن بخش غربی رود اردن و از ''اردن'' برای نامیدن بخش شرقی این رود استفاده میکردند. اما، ''فلسطین'' در معنای سرزمین ملی یهودیان اغلب شامل سرزمینهای هر دو سوی رو اردن است.
خط ۱۰۶:
از دهه ۱۹۶۰ به بعد، اصطلاح «فلسطین» مرتباً در بافتهای سیاسی به کار گرفته میشد. اعلامیههای مختلف، همچون اعلام تشکیل [[کشور مستقل]] فلسطین در سال ۱۹۸۸ توسط [[سازمان آزادیبخش فلسطین]] به کشوری که فلسطین نامیده میشد اشاره میکرد، و مرزهای آن را با درجات مختلف وضوح تعریف کرده، و از جمله خواستار ضمیمه شدن کل کشور اسرائیل به فلسطین شد. اخیراً، [[پیشنویس قانون اساسی]] فلسطین بر اساس [[کرانه باختری]] و باریکه غزه پیش از ۱۹۶۷ (جنگ شش روزه) مرزهای فلسطین را تعیین کردهاست. این خط سبز (اسرائیل) بر اساس موافقتنامه [[آتشبس موقت در برابر مرزهای دائمی|خط آتشبس موقت۱۹۴۹]] تعیین شده؛ و مذاکرات مربوط به تعیین مرزهای دائمی هنوز انجام نشدهاست. علاوه بر این، از سال ۱۹۹۴، [[تشکیلات خودگردان فلسطین]] کنترل بخشهای مختلف فلسطین باستانی را در اختیار گرفتهاست.
== خاستگاه و سیر تحول مسئله فلسطین:
مسئله فلسطین اندکی پس از پایان جنگ جهانی دوم در سازمان ملل متحد مطرح شد.
خط ۱۱۹:
دانشمندان علوم ژنتیک توافق دارند که در افراد خاورمیانه در زمانهای پیش از تاریخ تداخل ژنتیکی بودهاست. نبل در سال ۲۰۰۰ با انجام بررسی کروموزوم-[[haplotype Y]] برای بررسی نژادی یهودیان و مسلمانان فلسطینی عنوان کرد «ژن مشترک برای قسمت عمدهای از کروموزومهای Y وجود دارد که نشاندهندهٔ اجداد مشترک میباشد». دو مدل هاپلوتایپ که تشکیل دهندهٔ [[کلاید]] مسلمانان فلسطینی بود در میان یهودیان نیز وجود داشت که «نشاندهندهٔ انحراف و یا تداخل از سایر افراد» میباشد. نبل عنوان کرد که این یافته هماهنگ با شواهد تاریخیای است که عنوان میکند که «بخشی و یا کل عربهای مسلمان در این کشور از نوادگان ساکنین محلی، عمدتاً مسیحی و یهودی، هستند که پس از پیروزی اسلام در قرن هفت [[بعد از میلاد]] به اسلام روی آوردند. این ساکنین محلی در واقع از نسل جمعیت اصلیای که چندین قرن و حتی در دورههای پیش از تاریخ در این منطقه میزیستهاند هستند».<ref>[http://www.springerlink.com/content/4b9fltx6cnc9l18q/ Journal Abstract:] Almut Nebel, Dvora Filon, Deborah A. Weiss, Michael Weale, Marina Faerman, Ariella Oppenheim,
مارک جی. توماس (۲۰۰۰) عنوان میکند «هاپلوتایپهای کروموزومهای Y عربهای فلسطینی و اسرائیلی نشاندهندهٔ ساختهای فرعی جغرافیایی و تداخل عمده با هاپلوتایپهای یهودیان است». ''Human Genetics'' ۱۰۷(۶):
یک بررسی دیگر توسط همین گروه با هدف مشخص کردن ارتباط ژنی میان سه جامعهٔ یهودی (اشکنازی، سفاردی و کردی) دو گروه هاپلوتایپ کروموزوم YEu۹ و Eu۱۰ را به عنوان نشاندهندهٔ قسمت عمدهٔ نژاد خاورمیانه شرح داد. چنین به نظر میرسد که Eu۹ مربوط به شمال [[ترکیه]] وEu۱۰ مربوط به جنوب آن میباشد. در کردهای مسلمان و یهود Eu۹ زیاد است، اما Eu۱۰ که در مسلمانان فلسطینی زیاد است در بین این افراد کم است. این بررسی نشان داد که کروموزومهای Y در عربهای مسلمان و عرب بادیه نشین نشاندهندهٔ ارتباطات نژادی با ساکنان جدید منطقه و ارتباطات نژادی دیگر با سایر افراد میباشد. ارتباطات نژادی اولیه در واقع بخشی از کروموزوم مشترک با یهودیها میباشد. طبق طرح ما، مهاجرتهای اخیر همانطوری که از کروموزوم Eu ۱۰ ویژهٔ عربها که شامل مدلهای هاپلوتایپ مشاهده شده در فلسطینیها و عربهای بادیهنشین مشهود است، اغلب از شبهجزیرهٔ عرب بودهاست. این بررسی نشان میدهد که کروموزومهای Y یهودیها بخش مهمی از عوامل ژنتیکی منطقه را شامل میشود و خصوصاً یهودیها ارتباط ژنتیکی زیادی با افراد ساکن در شمال ترکیه داشتهاند
در سال ۱۹۰۲، [[سیر جمز فریزر]] در کتابش بنام [[شاخه طلایی|شاخهٔ طلایی]] که
<blockquote> «ساکنان عرب زبان فلسطین از نژاد قبیلههایی هستند که پیش از حملهٔ اسرائیل در منطقه سکنا گزیدند. آنها هنوز به این سرزمین پایبند هستند. آنها هرگز این سرزمین را ترک نکرده و از آن دل نکندند».</blockquote>
برخی ژنتیکدانان با فریزر موافق هستند. آرنایز-ویلنا و سایرین (۲۰۰۱) فایل ژنتیکی فلسطینیها را با سایر افراد مدیترانهای مقایسه کردند و عنوان کردند که «ریشهٔ فلسطییها و ارتباط ژنتیکی آنها با سایر جمعیتهای مدیترانهای، نشان میدهد که هم یهودیها و هم فلسطینیها از نژاد کنعان باستان که در دورههای کهن با مصریها، ساکنان [[آنتالیا]] و [[بینالنهرین]] آمیخته شده میباشند».
با این وجود نتایج این بررسی نشان میدهد که فلسطینیها از لحاظ ژنتیکی با [[مصریها]]، [[لبنانیها]]، [[مردم ایران|ایرانیها]]، [[کرتان]]، [[مقدونیهایها]]، [[ساردنیها]]، [[مردمان ترک|ترکها]]، [[ارمنیها]] و همچنین [[الجزایریها]]، [[اسپانیاییها]]، [[افراد فرانسوی|فرانسوی]]، [[افراد ایتالیایی|ایتالیایی]] و [[بایسکیها]] ارتباطاتی
آرنایز-ویلنا بعدها از هیئت سردبیری مجله اخراج شد و این مقاله نیز برداشته شد.<ref>[http://www.guardian.co.uk/Archive/Article/0,4273,4307083,00.html Guardian Unlimited | Archive Search<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> مقامات این مجله عنوان کردند که این مقاله سیاسی بوده و در آن اظهاراتی نامناسب در مورد اختلافات فلسطین و اسرائیل به کار رفتهاست.
خط ۱۳۴:
در مورد این مسئله که آیا مهاجرت عربها به فلسطین بعد از سکونت یهودیها در آنجا در اواخر قرن ۱۹ اتفاق افتاده بحثها و اختلافات بسیاری وجود دارد.
[[یوزیل شملز]] که یک جمعیتشناس است در بررسیهای خود از اسناد ثبتشدهٔ عثمانی در مورد جمعیت اورشلیم و حبرون در سال ۱۹۰۵ متوجه شد که اغلب شهروندان عثمانی ساکن در این مناطق، که تشکیل دهندهٔ یک سوم از [[جمعیت فلسطین]] بودند درهمان محل تولد خود زندگی میکردند. خصوصاً در مورد مسلمانان، ۱/۹۳٪ در همان محل تولد خود در فلسطین ساکن بودند و ۲/۵٪ از آنها که متولد بخشهای مختلف فلسطین بودند در سایر مناطق غیر از زادگاه خود در فلسطین ساکن بودند و محل تولد ۶/۱٪ خارج از فلسطین بودهاست. خصوصاً در مورد مسلمانان، ۱/۹۳٫۴٪ در همان محل تولد خود در فلسطین ساکن بودند و ۲/۵٪ از آنها که متولد بخشهای مختلف فلسطین بودند در سایر مناطق غیر از زادگاه خود در فلسطین ساکن بودند و محل تولد ۶/۱٪ خارج از فلسطین بودهاست. در مورد یهودیها (به استثنای افرادی که جزء شهروندان عثمانی نبودهاند) ۵۹٪ در همان محل تولد خود در فلسطین ساکن بودند و ۹/۱٪ از آنها که متولد بخشهای مختلف فلسطین بودند در سایر مناطق غیر از زادگاه خود در فلسطین ساکن بودند و محل تولد بیش از ۳۹٪ از آنها خارج از فلسطین بودهاست.<ref>Schmelz,
پروفسور [[جوزف کیکاسولا]] در امور بینالمللی در مورد جمعیت پراکندهٔ فلسطین پیش از مهاجرت صحبت میکند. یکی از دلایل این وضعیت میتواند کمبود نفت در این منطقه باشد. وی همچنین به وجود باتلاقهای زیاد در این ناحیه و [[مالاریا]] اشاره میکند. مورخان عنوان کردهاند که ساکنین [[صهیونیستی]] باتلاقها را خشک کرده و مالاریا را از منطقه دور کردهاند. [http://web.archive.org/web/20030811054215/http://www.jerrybowyer.com/docs/kickasola_4.doc]
خط ۱۴۵:
[[یهوشوئا پورات]] بر این باور است که نظریهٔ «مهاجرت عظیم عربها از کشورهای همسایه» افسانهای است که «نویسندگان صهیونیست» به وجود آوردهاند. وی مینویسد:
«
[[دانیل پایپس]] در پاسخ عنوان کرد که مسئلهٔ «مهاجرت عظیم عربها از کشورهای همسایه» در نیمهٔ اول [[قرن بیست]] مطرح شده و آمار و بررسیهای [[جمعیتشناسی|جمعیتشناختی]] که مورد قبول همگان شامل پروفسور پورات است، آن را تأیید میکند. [http://www.nybooks.com/articles/5172]
خط ۱۵۱:
== وضعیت جمعیتی فعلی ==
[[پرونده:1759 map Holy Land and 12 Tribes.jpg|300px|بندانگشتی|چپ| نقشهٔ سرزمین مقدس فلسطین که نه تنها پادشاهیهای کهن یهودیه و اسرائیل، بلکه محل سکونت ۱۲ قبیله جداگانه را نیز نشان میدهد؛ و مؤید تنوع محلهای استقرار آنها در گذشته است؛ همانگونه که در عهد عتیق اشاره شدهاست. «این نقشهٔ جغرافیایی از استودیوی تابی کونرادی [[لاتر]]، [[۱۷۵۹]] گرفته شدهاست».]]
بر اساس آمار ادارهٔ آمار مرکزی اسرائیل، درماه می سال ۲۰۰۶، جمعیت اسرائیل برابر با ۷ میلیون نفر بود که ۷۷٪ [[یهودی]]، ۵/۱۸٪ [[عرب]] و ۳/۴٪ از سایر ریشهها بودهاند
طبق آمار فلسطینیها بیش از ۴/۲ میلیون [[فلسطینی]] در [[ساحل غربی]] زندگی میکنند. طبق یک بررسی که در ششمین کنفرانس Herzliya دربارهٔ تراز امنیت ملی اسرائیل ارائه شد،<ref name=Herzliya>{{یادکرد|فصل=|کتاب=|ناشر= |چاپ= |شهر= |کوشش= |ویرایش=
طبق آمار فلسطینیها و اسرائیلیها، جمعیت فلسطین بین ۸/۹ تا ۸/۱۰ میلیون نفر است.
خط ۱۷۴:
== منابع ==
* [
== پیوند به بیرون ==
|