استادبزرگ شطرنج: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: شرکت‌گنندگان⟸شرکت‌کنندگان،
خط ۵:
 
== شرایط دریافت عنوان ==
امروزه به کسی استادبزرگ شطرنج گفته می‌شود که به ریتینگ دست‌کم ۲۵۰۰ رسیده و در دو تورنمنت بین‌المللی که از شرایط خاصی (حضور استاد بزرگان دیگر، تعداد مسابقات و میانگین ریتینگ شرکت‌کنندگان و...و…) برخوردارند، امتیاز مطلوبی را که به ''نُرم استادبزرگی'' معروف است، نیز به دست آورده باشد. این عنوان هم‌چنین به قهرمان جوانان جهان (زیر ۲۰ سال)، قهرمان شطرنج زنان جهان و قهرمان پیش‌کسوتان جهان و ۱۶ نفر اول [[جام جهانی]] شطرنج هم در صورتی که پیش از آن این درجه را کسب نکرده باشند، اعطا می‌شود.
 
== سابقه ==
در سال ۱۸۳۸ برای نخستین بار، عبارت استادبزرگ توسط یک خبرنگار به شطرنج‌باز درگذشته، ویلیام لوئیس اطلاق شد. در مسابقات جهانی سال ۱۹۰۷ در [[آلمان]]، عنوان استادبزرگ (به آلمانی Großmeister) به برندگان مسابقه داده شد. همچنین مسابقات ۱۹۱۲ [[اسپانیا]] نیز «رویداد تعیین استادبزرگ» نامیده شده بود. در سال ۱۹۱۴ بنابر برخی گزارش‌ها تزار [[نیکلای دوم]] به شرکت‌کنندگان در تورنمنت [[سن پترزبورگ]] درجه استادبزرگ را به طور رسمی اعطا کرد. هم‌چنین فدراسیون‌های گوناگون شطرنج در کشورهای مختلف، تا پیش از سال ۱۹۵۰ بارها از این عبارت به صورت غیررسمی استفاده می‌کردند.
 
در سال ۱۹۵۰ فدراسیون جهانی شطرنج برای نخستین بار، ۲۷ بازیکن را رسماً به عنوان استادبزرگ معرفی کرد. در سال‌های بعد، ارائه این عنوان به افراد، تحت اثر اغراض سیاسی کشورها قرار گرفت.گرفت؛ بنابراین در سال ۱۹۵۳ برای نخستین بار فدراسیون جهانی شطرنج شرایط و ضوابطی را تعریف کرد که بر آن اساس آن اعطای این عنوان به افراد صورت می‌گرفت. بعدها این شرایط و ضوابط در تغییرات سال‌های ۱۹۵۷، ۱۹۶۵ و ۱۹۷۰ دست‌خوش تغییراتی شد.
 
== وضعیت کنونی ==
در سال ۱۹۷۰ در سراسر جهان تنها ۸۸ نفر عنوان استادبزرگ شطرنج داشتند که از این تعداد ۳۳ نفر آنان اهل [[شوروی]] بودند. امروزه اما این تعداد به بیش از هزار نفر رسیده‌است. ساده‌تر و ارزان‌تر شدن سفرهای هوایی باعث شده‌است تا ترکیب قهرمانان نیز به شوروی و [[اروپای شرقی]] محدود نباشد.
 
از سوی دیگر درحالی که ریتینگ استادبزرگ سوم جهان در سال ۱۹۸۹ تنها ۲۶۵۰ بود، امروزه امتیاز نفرات برتر جهان به شکل چشم‌گیری افزایش یافته‌است. به گونه‌ای که همه نفرات اول تا سوم مسابقات جهانی در ژوئیه ۲۰۱۱، امتیازی بیش از ۲۸۰۰ داشته‌اند. افزایش بی‌سابقه شمار استادبزرگ‌های شطرنج بعد از سال ۲۰۰۸، برخی مقامات فیده را به این فکر انداخته که فدراسیون جهانی شطرنج باید عنوان جدیدی به نام «استادبزرگ نخبه» نیز معرفی نماید. هم‌اینک عنوان «سوپر استادبزرگ شطرنج» توسط بازیکنان این بازی و به طور غیر رسمیغیررسمی برای استادبزرگ‌های با امتیاز بیش از ۲۷۰۰ به کار می‌رود.
 
== در ایران ==
تاکنون ۱۲ شطرنج باز ایرانی موفق به کسب عنوان استاد بزرگ شطرنج شده اندشده‌اند.<ref>[http://ratings.fide.com/topfed.phtml?tops=0&ina=2&country=IRI رده بندیرده‌بندی و عنوان شطرنج بازان ایرانی در جهان]</ref>
 
تاکنون ۱۲ شطرنج باز ایرانی موفق به کسب عنوان استاد بزرگ شطرنج شده اند.<ref>[http://ratings.fide.com/topfed.phtml?tops=0&ina=2&country=IRI رده بندی و عنوان شطرنج بازان ایرانی در جهان]</ref>
 
نخستین نفر [[احسان قائم‌مقامی]] بود که در سال ۲۰۰۱ به این عنوان دست یافت و آخرین نفر [[امیررضا پوررمضانعلی]] بود که در سال ۲۰۱۶ موفق به کسب این عنوان شد.<ref>[https://ratings.fide.com/card.phtml?event=12539929]</ref>
ده نفر دیگر به ترتیب [[امیر باقری]]، [[الشن مرادی‌مرادی]]، [[مرتضی محجوب]]، [[شجاعت قانع]]، [[همایون توفیقی]]، [[اصغر گلی‌زاده]]، [[پوریا درینی]]، [[حسن عباسی‌فر]]، [[پویا ایدنی]] و [[پرهام مقصودلو]] بوده‌اند.
 
همچنین ۶ زن ایرانی نیز تاکنون موفق به کسب عنوان [[عنوان‌های فیده#استادبزرگ زنان|استاد بزرگ شطرنج زنان]] شده اند,شده‌اند، که عبارتند از: [[شادی پریدر]]، [[آتوسا پورکاشیان]]، [[سارا خادم‌خادم الشریعه]]، [[درسا درخشانی]]، [[غزل حکیمی‌فرد]] و [[میترا حجازی‌پور]]. که در این میان [[سارا خادم‌خادم الشریعه]] و [[درسا درخشانی]] به درجه [[عنوان‌های فیده#استاد بین‌المللی| استاد بین‌المللی شطرنج]] هم رسیده‌اند.
 
== منابع ==