کلده: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز ربات ردهٔ همسنگ (۳۰) +مرتب (۱۴.۶ core): + رده:ایالتها و قلمروهای منحلشده در سده ۶ (پیش از میلاد)+[[رده:ایالتها و قلمروهای ب... |
BarzanHayati (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۲:
'''کلده''' یا '''کلدان''' (به [[اکدی]]: '''māt Kaldu''') نام یکی از بخشهای [[تمدن بابل]] است که در هزاره اول قبل از میلاد مهمترین حکومت [[میانرودان]] را تشکیل میدادند.
پایتخت (یا بزرگترین شهر) کلدانیان [[بیت یاکین]] نام داشت و در کرانه سمت چپ [[فرات]]، میانِ [[بصره]] و [[ناصریه]] کنونی قرار داشت. حاکم کلدانیان نیز پادشاه بیت یاکین نامیده میشد.
کلدانیها از نژاد اصیل [[سامی]] بودند. خاستگاه آنان احتمالاً [[عربستان]] بوده است. زبان کلدانیان از زبانهای سامی بابلی بود و شباهتهایی به زبان آسوری داشت، در دورههای بعدی [[زبان بابلی]] و سپس زبان [[آرامی]] جای آن را گرفت. آنها بخشی از تمدن بابلی به شمار میآمدند و در خواندن و نوشتن استاد بودند و زبردستی شگفتی در [[سحر]] و [[جادو]] و [[علوم غریبه]] داشتند. به طوری که در دوران حکومت ایرانیان کلمه کلدانی به معنای [[ستارهشناسی|ستارهشناس]] و جادوگر به کار میرفت (از جمله در کتاب [[دانیال نبی]] و در نوشتههای [[استرابو]]).<ref>[http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=336&letter=C Chaldeans Article at Jewish encyclopedia, 2002 edition]</ref>
یکی از مشهورترین پادشاهان آنان به نام [[بخت نصر|بُختُ نَصَّر]] (نَبوکَدنَصَر) بود که ۴۰ سال پادشاهی نمود و مصریان را شکست داد و پایتخت یهودیان ([[اورشلیم]]) را تسخیر و ویران کرد و هزاران یهودی را به اسارت گرفت و به [[بابل (دولتشهر)|بابل]] آورد. در دوران این پادشاه دانش ریاضیات و اخترشناسی پیشرفت فراوانی کرد و تقسیم شبانهروز به ۲۴ ساعت و هر ساعت به ۶۰ دقیقه و هر دقیقه به ۶۰ ثانیه، و تعیین ماههای خورشیدی و قمری و پیشبینی [[خورشیدگرفتگی]] و [[ماهگرفتگی]] و جز اینها، از اکتشافات این دوره است.<ref name="ReferenceA">قمی، محمدرضا: اماکن زیارتی و سیاحتی عراق. ویراستار علی ورسهای: [تهران]: نشر مشعر، ۱۳۷۹. ص: ۱۳.</ref>
== پیشینه ==
پس از ضعف امپراتوری آشور، در نتیجه شورش مردمان تحت فرمان آنها در ایالات دوردست و اختلافات داخلی، یکی از قبایل سامی به نام «کلدو» که در جنوب [[عراق]] به دامداری مشغول بود، سر به شورش برداشته و با سربازان آشوری به نبرد برخاست. وسرتاسر جنوب عراق را اشغال نمود و سپس شهر بابل را به تصرف درآورد و آنگاه به همراه پادشاه ماد، پایتخت آشوریان را مورد حمله قرار داد و پس از اشغال آن، سرزمینهایشان را میان قوم خود تقسیم کرد. کلدانیها در سال ۶۰۶ ق.
کلدانیان دشمنی دیرینهای با [[آشور]]یان داشتند و متحد سنتی [[عیلام]]یان و [[ماد]]ها در نبرد با فرمانروایان آشوری بودند.<ref>[http://www.iranicaonline.org/newsite/articles/v5f4/v5f4a006.htm Chaldeans at Encyclopædia Iranica, Muhammad Dandamayev]</ref>
== اشغال سرزمین یهودیه ==
[[پرونده:Median Empire.jpg|راست|بندانگشتی|300px|فرمانروایی کلدانیان بر بابل نوین در ۶۰۰ پ. م]]
در قرن هفتم ق. م شهر بابل تحت فرمانروایی کلدانیان به رهبری [[بخت نصر]] در قالب امپراتوری جدید بابل مجدداً عظمت خود را
بخت نصر بسیاری از مردمان [[یهودیه]] که توان کار کردن را داشتند به اسارت به بابل برد که در آن هنگام پایتخت [[کلدانی]] محسوب میشد. سرزمین [[یهودیه]] به صورت یکی از ایالات امپراتوری بابل درآمد. یهودیان تا سال ۵۳۸ ق. م یعنی زمانی که ایرانیان به بابل حمله و آخرین امپراتوری [[میانرودان]] را نابود کردند همچنان در اسارت بودند.
سرانجام امپراتوری قدرتمند بابل به دست [[کوروش بزرگ]] در سال ۵۳۸ ق. م فتح شد و [[ساتراپ]] (شهرب) بابل بخشی از شاهنشاهی [[هخامنشی]] گردید.
== جستارهای وابسته ==
خط ۲۵:
== منابع ==
{{پانویس}}
* [http://www.crystalinks.com/chaldea.html Chaldea]
|