آرشیدوک فرانتس فردیناند: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
ارژنگ (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶:
| اندازه تصویر = 200px
| زیرنویس تصویر =
| دوران = از [[۱۸۹۶ (میلادی)|۱۸۹۶]] تا [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴]]
| تاجگذاری =
| تفویض =
خط ۳۵:
}}
 
''' فرانتس فردیناند کارل لودویگ یوزف ماریا فون آرشیدوک اتریش''' {{آلمانی|Franz Ferdinand Carl Ludwig Joseph Maria von Österreich-Este}} و دارای لقب '''استه''' (زادهٔ [[۱۸ دسامبر]] [[۱۸۶۳ (میلادی)|۱۸۶۳]] - درگذشتهٔ [[۲۸ ژوئن]] [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴]]) از مقام‌های سلطنتی [[اتریش]] بود و از [[۱۸۹۶ (میلادی)|۱۸۹۶]] تا روز مرگش وارث تاج و تخت پادشاهی [[اتریش-مجارستان]] بود. قتل او در [[سارایوو]] جرقه‌ای بود که اتریش بر اساس آن با [[صربستان]] اعلام جنگ کرد و [[جنگ جهانی اول]] به این ترتیب آغاز شد.
 
== تولد و سال‌های ابتدایی زندگی ==
خط ۴۱:
فرانتس فردیناند در [[گراتس]]، [[اتریش]] به دنیا آمد. او بزرگ‌ترین پسر پدر و مادرش بود. پدر او [[آرشیدوک کارل لودویگ اتریش]] (برادر کوچک‌تر [[امپراتور فرانتس ژوزف]]) بود و مادرش شاهزاده [[ماریا آنونسیاتا]] [[سیسیل]]ی. او تنها ۱۲ سال داشت که یکی از اقوامش، [[دوک فرانسیس پنجم مودنا]] درگذشت. او فرانتس فردیناند را با شرط این‌که واژهٔ «استه» را به عنوان مقام اضافه کند وارث خود کرده بود. بدین ترتیب فرانتس فردیناند یکی از ثروتمندترین مردان اروپا گشت.
 
در هنگام تولد کسی فکرش را هم نمی‌کرد که او روزی ولیعهد پادشاهی اتریش-مجارستان خواهد بود. به او تحصیلات معمولی که به یک آرشیدوک داده می‌شود داده شد (به ویژه تحصیل تاریخ و اخلاق). [[اونو کلوپ]]، تاریخ‌دان معروف، از [[۱۸۷۶ (میلادی)|۱۸۷۶]] تا [[۱۸۸۵ (میلادی)|۱۸۸۵]] معلم او بود. در [[۱۸۷۷ (میلادی)|۱۸۷۷]] فرانتس فردیناند با درجهٔ ستوان دوم وارد ارتش شد.
 
فرانتس فردیناند به عنوان یک جوان دو علاقهٔ ویژه داشت: شکار و سفر. می‌گویند که او در طول زندگی‌اش بیش از ۵۰۰۰ گوزن کشته‌است. در [[۱۸۸۳ (میلادی)|۱۸۸۳]] او برای اولین بار به [[ایتالیا]] رفت تا املاکی که از دوک فرانسیس پنجم مودنا برایش به جا مانده بود را بازدید کند. در [[۱۸۸۵ (میلادی)|۱۸۸۵]] او به [[مصر]]، [[فلسطین]]، [[سوریه]] و [[ترکیه]] رفت. در [[۱۸۸۹ (میلادی)|۱۸۸۹]] او به [[آلمان]] رفت.
 
در سال [[۱۸۸۹ (میلادی)|۱۸۸۹]] زندگی فرانتس فردیناند دستخوش تغییراتی جدی شد. در این سال [[ولیعهد رادولف]] (از اقوام فرانتس) درگذشت و پدر فرانتس فردیناند یعنی آرشیدوک کارل لودویگ به مقام ولیعهدی رسید.
 
== ازدواج و خانواده ==
 
در [[۱۸۹۵ (میلادی)|۱۸۹۵]] فرانتس فردیناند در مجلس رقصی در پراگ با [[سوفی خوتک|کنتس سوفی خُتِک]] آشنا شد. گرچه سوفی از خانواده‌ای اشرافی از [[بوهمیا|بوهِم]] می‌آمد او عضو هیچ یک از خانواده‌های حاکم کنونی یا حاکم پیشین اروپا (که شرایط ازدواج با کسی از [[خاندان هابسبورگ]] را داشتند) نبود.
 
سوفی دستیار [[آرشیدوشس ایزابلا]] (همسر آرشیدوک فردریش، دوک تشن) بود. فرانتس فردیناند شروع به بازدید از ویلای آرشیدوک فردریش در [[براتیسلاوا]] کرد. پس ازاین‌که فرانتس فردیناند برای گذراندن دورهٔ نقاهت بیماری سل به جزیرهٔ [[لوسینژ]] در [[دریای آدریاتیک]] رفت، سوفی به نوشتن برای او پرداخت. آن دو بیش از دو سال با هم رابطه‌ای مخفی داشتند.
 
آرشیدوشس ایزابلا پنداشت که فرانتس فردیناند عاشق یکی از دخترانش است. اما در [[۱۸۹۸ (میلادی)|۱۸۹۸]] فرانتس هنگام بازی تنیس ساعتش را در خانهٔ آرشیدوشس جا گذاشت. آرشیدوشس ایزابلا سراغ ساعت رفت و انتظار داشت که عکس یکی از دخترانش را در آن بیابد اما عکس سوفی را یافت. سوفی بلافاصله اخراج شد.
 
فرانتس فردیناند از ازدواج با کسی به غیر از سوفی سرباز زد. [[پاپ لئوی سیزدهم]]، [[تزار]] [[روسیه]] [[نیکلای دوم]] و امپراتور آلمان [[ویلهلم دوم]] همه به دیدار امپراتور اتریش فرانتس ژوزف رفتند تا به او بگویند که اختلاف بین فرانتس ژوزف و فرانتس فردیناند پایه‌های پادشاهی را متزلزل خواهد کرد.
 
[[پرونده: franzferdinand.jpg|بندانگشتی|220px|چپ|آرشیدوک فرانتس فردیناند (چپ) همراه خانواده‌اش]]
بالاخره در [[۱۸۹۹ (میلادی)|۱۸۹۹]] امپراور فرانتس ژوزف قبول کرد که به فرانتس فردیناند اجازهٔ ازدواج با سوفی را بدهد به شرطی که ازدواجی [[مورگانتیک]] باشد و فرزندان آن‌ها حقی برای تاج و تخت نداشته باشند. سوفی هیچ‌یک از مقام‌ها یا امتیازات شوهرش را کسب نمی‌کرد و در عموم در کنار او ظاهر نمی‌شد.
 
مراسم ازدواج در [[۱ ژوئیه]] [[۱۹۰۰ (میلادی)|۱۹۰۰]] در [[رایش‌اشتات]] (اکنون:[[زاکوپی]] کنونی) در بوهمیا برگزار شد. فرانتس ژوزف در مراسم شرکت نکرد. همچنین هیچ‌یک از برادرهای فرانتس فردیناند و اصلاً هیچ آرشیدوک در مراسم شرکت نداشتند. تنها اعضای خانوادهٔ سلطنتی که در مراسم حضور داشتند شامل می‌شد بر نامادری فرانتس فردیناند، [[ماریا ترزیا]] و دو دختر او. پس از ازدواج سوفی مقام [[شاهدخت هُهنبرگ]] را دریافت کرد. در [[۱۹۰۹ (میلادی)|۱۹۰۹]] او مقام والاتر [[دوشس هُهنبرگ]] را دریافت کرد. این باعث ارتقای مقام او شد ولی این مقام هنوز از تمام آرشیدوشس‌ها پایین‌تر بود.
 
فرزندان فرانتس فردیناند عبارت بودند از:
 
۱- [[شاهدخت سوفی فون هُهنبرگ]] (زاده [[۱۹۰۱ (میلادی)|۱۹۰۱]] - درگذشته [[۱۹۹۰ (میلادی)|۱۹۹۰]]) که با [[کنت فردریش ون نوستیتز-رینک]] (زادهٔ ۱۸۹۱-درگذشته ۱۹۷۳) ازدواج کرد
 
۲- [[ماکسیمیلیان، دوک هُهنبرگ]] (زادهٔ [[۱۹۰۲ (میلادی)|۱۹۰۲]] - درگذشته [[۱۹۶۲ (میلادی)|۱۹۶۲]]) که با [[کنتس الیزابت فون والدبرگ زو ولفک اوند والدسی]] (زادهٔ [[۱۹۰۴ (میلادی)|۱۹۰۴]] - درگذشته [[۱۹۹۳ (میلادی)|۱۹۹۳]]) ازدواج کرد.
 
۳- [[شاهزاده ارنست فون هُهنبرگ]] (زاده [[۱۹۰۴ (میلادی)|۱۹۰۴]] - درگذشته [[۱۹۴۵ (میلادی)|۱۹۴۵]]) که با [[ماری ترز وود]] (زاده [[۱۹۱۰ (میلادی)|۱۹۱۰]] - درگذشته [[۱۹۸۵ (میلادی)|۱۹۸۵]]) ازدواج کرد
 
۴- پسری که مرده به دنیا آمد (زادهٔ [[۱۹۰۸ (میلادی)|۱۹۰۸]])
 
== سیاست ==
 
فرانتس فردیناند در بسیاری از امور سیاسی اتریش-مجارستان دخالت می‌کرد. ناسیونالیست‌های مجارستان مخالف طرفداری او از حق رای عمومی بودند زیرا نفوذ مجارها در امپراتوری مجارستان را زیر سوال می‌برد. بعضی از غیرکاتولیک‌ها و ضدروحانیون با او بر سر همکاری‌اش با [[انجمن مدارس کاتولیک]] و پذیرفتن قیمومیت آن در [[۲۲ آوریل]] [[۱۹۰۰ (میلادی)|۱۹۰۰]] مخالف بودند.
 
[[پرونده: FranzFerdinandCar.jpg|بندانگشتی|چپ|<small>اتومبیلی مدل [[۱۱۹۱ (میلادی)|۱۱۹۱]] بعضی می‌گویند که سفر او به [[سارایوو]] (که از امنیت کافی برخوردار نبود) توسط بعضی هسته‌ها در حکومت اتریش-مجارستان صورت گرفت تا در معرض خطر ترور قرار گیرد و از شر او خلاص شوند اما هیچ مدرکی برای اثبات این در دست نیست.
[[Gräf & Stift]] ''Bois de Boulogne'' tourer in که آرشیدوک فرانتس فردیناند و همسرش در هنگام ترور سوار آن بودند</small>]]
 
خط ۸۲:
مقالهٔ اصلی: «''[[ترور آرشیدوک فرانتس فردیناند|واقعهٔ ترور سارایوو]]''»
 
در [[۲۸ ژوئن]] [[۱۹۱۴ (میلادی)|۱۹۱۴]] حول و حوشحوالی ساعت ۱۱ صبح فردیناند و همسرش در سارایوو به دست [[گاوریلو پرینسیپ]] از اعضای گروه «[[دست سیاه]]» به قتل رسیدند. این واقعه که به واقعهٔ ترور سارایوو مشهور است از جرقه‌های آغاز جنگ جهانی اول بود و از همین رو از مهم‌ترین واقعه‌های تاریخ جهان است. فرانتس فردیناند در [[اشکولب آرتستتن]]، اتریش مدفون است.
 
== منابع ==
{{پانویس}}
{{ویکی‌انبار-رده|Archduke Franz Ferdinand of Austria}}
* {{یادکرد-ویکی|پیوند=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Archduke_Franz_Ferdinand_of_Austria&oldid=592043608
* {{یادکرد-ویکی
|عنوان=Archduke Franz Ferdinand of Austria|زبان=انگلیسی|بازیابی=۲۷ ژانویه ۲۰۱۴}}
|پیوند=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Archduke_Franz_Ferdinand_of_Austria&oldid=592043608
|عنوان=Archduke Franz Ferdinand of Austria
|زبان=انگلیسی
|بازیابی=۲۷ ژانویه ۲۰۱۴}}
* [http://www.britannica.com/EBchecked/topic/216762/Francis-Ferdinand-archduke-of-Austria-Este Francis Ferdinand, archduke of Austria-Este (Austrian ... - Britannica]
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:فرانتس، آرشیدوک}}
 
[[رده:امرای نیروی دریایی اتریش-مجارستان]]
[[رده:اهالی گراتس]]