برخورددهنده هادرونی بزرگ: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
←آزمایش‌ها: پرانتز/ |
/جزیی/ |
||
خط ۷:
'''برخورددهندهٔ هادرونی بزرگ''' {{انگلیسی|Large Hadron Collider}} یا به طور مختصر '''ال‌اچ‌سی (LHC)''' یک [[شتاب‌دهنده ذره‌ای|شتاب‌دهندهٔ ذرّه‌ای]] و [[برخورددهنده]] مستقر در سازمان تحقیقاتی [[سرن]] در نزدیکی [[ژنو]] [[سوئیس]] است. این پروژه در ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۸ میلادی (۲۰ شهریور ۱۳۸۷ هجری شمسی) پس از ۲۰ سال آماده‌سازی، آغاز به کار کرد. هدف از ساختن آن شناخت اجرام مادّه در حدّ فاصل {{چر}}<math>10^{-23}</math> سانتی‌متر، آزمون [[مدل استاندارد (ذرات بنیادی)|مدل استاندارد ذرّات]]، کشف اجزای یافت نشدهٔ مدل استاندارد، آزمون [[ابرتقارن|نظریّهٔ ابرتقارن]] و [[نظریه وحدت بزرگ]] است. از دیگر اهداف مهمّ این پروژه کشف ذرّه بنیادی [[بوزون هیگز|هیگز]] است که فیزیکدانان ذرات بنیادی وجود آن را پیشگویی کرده‌اند. ذرهٔ هیگز یا بوزون هیگز دخیل در ایجاد جرم در ذرّات بنیادی است.
در این آزمایشگاه، [[پروتون]]ها، در یک تونل ۲۷ کیلومتری شتاب گرفته و به اندازه ۱۴ تریلیون [[الکترون ولت]] انرژی می‌گیرند و
این شتاب‌دهنده در تاریخ ۱۰ سپتامبر ۲۰۰۸ راه‌اندازی شد ولی نه روز بعد به علت نقص فنی و بالا رفتن دمای آهنرباهای ابر رسانا که باید در دماهای پایین کار کنند متوقف شد. این شتاب‌دهنده بعد از ۱۴ ماه وقفه در تاریخ ۲۱ نوامبر ۲۰۰۹ مجدّداً راه‌اندازی شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/science/2009/11/091120_wmj-hadron-cern.shtml فعالیت «برخورد دهنده بزرگ هادرون» از سر گرفته شد.]</ref>
مرکز کنترل سرن هرگونه کنترل و سازماندهی اساسی را بر روی این شتاب‌دهنده انجام می‌دهد.
در برخورد دهندهٔ بزرگ هادرونی تونل‌ها طوری طراحی و برنامه‌ریزی شده‌اند که در سراسر مسیر حلقه‌ای شکل چهار برخورد برای پروتون‌ها صورت می‌گیرد، که این نقاط محل قرارگیری
== آزمایش‌ها ==
خط ۲۶:
- {{به انگلیسی|ALICE experiment}}
هر یک از
''ال‌اچ‌سی‌بی'' و ''آلیس'' برای کاوش پدیده‌های خاص فیزیکی، و ''اطلس'' و ''سی‌ام‌اس'' آشکارسازهایی برای اهداف عمومی هستند.
| |||