شمال ایران: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
به نسخهٔ 17301135 ویرایش HaDi واگردانده شد: تبلیغ. (توینکل) برچسب: واگردانی‌شده |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۷:
راه‌های اصلی ورود به شمال جاده‌های [[جاده هراز|هراز]]، [[جاده چالوس|چالوس]]، [[جاده فیروزکوه|فیروزکوه]]، قزوین-رشت، [[حیران (آستارا)|گردنه حیران]] و جاده مشهد-گرگان هستند.
'''آنچه در ذیل آمده، توصیفی است که استرابو جغرافی دان قرن اول میلادی و عهد اشکانیان، از مردمان حاشیه جنوبی دریای هیرکانی یا کاسپین (دریای مازندران/خزر) بیان نموده است:'''<ref>{{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =طهماسب پور کوتنائی| نام =علی| پیوند نویسنده = | عنوان = راز دیوان مازندران. جلد اول: گفتار اندر پادشاهی کیکاووس و رفتن او به مازندران | سال = ۱۳۹۵| ناشر =اشجع |مکان =[[تهران]] | شابک=۲-۹۲-۲۶۱۳-۹۶۴-۹۷۸| صفحه = 87| تاریخ بازبینی =}}</ref>
بخش دوم از آسیای شمالی با دریای کاسپین آغاز می‌شود که به دریای هیرکانی هم معروف است. ما در اینجا از این دریا و ملتهایی که بر ساحل آن زندگی می کنند، صحبت می‌کنیم. این دریا از اقیانوس به سمت جنوب آغاز می‌شود و در ابتدا بسیار باریک است. و کم کم تا 500 استادیوم وسیع می شود.
اراستوسن می‌گوید که ناوبری در این دریا برای یونانیان شناخته شده بود. بخشی از سفر در امتداد سواحل آلبانی و کادوسی حدود 5400 استادیا می گردید. و سپس بخشی که متعلق بود به سرزمین اناریاکی ، مَردی و هیرکانی . و تا آنجا که دهانه رودخانه جیحون حدود 4800 استادیا و به لگسارتس حدود 2400 استادیا. البته این اطلاعات، بخصوص فاصله ها ممکن است چندان دقیق نباشد.
قبائل نزدیک دریا، همچنین عشایر و قبائل اروپایی، اسکیتیان و سرمتی‌ها هستند. یونانیان باستان تمام قبائل شمالی را با نام مشترک از اسکیت‌ها ، و کِلتو (سِلتو)- اسکیت‌ها می نامیدند. همچنین قبائل ساکائی و ماساژت‌ها که در طرف شرقی دریای هیرکانی ساکن بوده اند.
عشایر و یا قبائل سرگردان، که در سمت شرقی دریای کاسپین زندگی می‌کردند، داهه و یا پرنی نامیده می‌شدند. پس از آنجا با کویری روبرو می‌شویم و سپس به هیرکانیا می‌رسیم. در سرزمین هیرکانیا دریای کاسپین عمیق و گسترده می‌شود و این تا سرزمین ماد و کوههای ارمنستان ادامه دارد. دریا، تپه‌ها و کوهستان در اینجا شکلی «هلالی» می‌گیرد.
با فاصله گرفتن از دریا و نزدیک شدن به دامنه کوه‌ها تا رسیدن به ارتفاعات، در بخش کوچکی از این سرزمین برخی قبائل آلبانی و ارمنی و بخش بزرگتری توسط گلائی‌ها، کادوسیان ، آمردی‌ها ، ویتی ها، و اناریاکائی– که برخی قبائل پرهسی(محتملا پارسی؟) نیز با آنها هستند- ساکن‌اند.
در سرزمین ویتی‌ها، شهری با دیوار در اطرافش توسط آئینیانس ساخته شده است، که اکنون آن را آئینا (آئینیانا) می‌نامند. در این شهر زره‌پوش یونانی، کشتی‌های جنگی(بی باک)، و مقبره هایی مشاهده شده است. همچنین نیز در شهر اناریا، یک اوراکل وجود دارد که مشاوره درباره خوابها می‌دهد. و همچنین بقایایی از مهاجرنشین‌های یونانی مشاهده شده است.
اما این قبائل به خاطر طبیعت خشن و ناهموار منطقه، بیشتر به شکارگری و غارتگری می‌پردازند و بیشتر استعداد در جنگیدن دارند تا دامداری و کشاورزی. بخش بزرگتر ساحل در پای منطقه کوهستانی که به 5000 استادیا می‌رسد، در تصرف کادوسیان است، اما این سرزمینها، کم حاصل است.
هیرکانیا سرزمینی بسیار حاصلخیز و گسترده است و دربرگیرنده دشتها و شهرستانهای قابل توجهی است. مانند تالابروس ، سمریان و کارتا و محل اقامت خانواده سلطنتی، تِیْپْ (یا تپه)، که گفته می شود کمی بالاتر از سطح دریا واقع شده است و به فاصله 1400 استادیوم از کاسپین گیت واقع است. تاک‌های فراوان و درخت‌های انجیر پرمحصول دارد. زنبورهای عسل در میان درختان کندو دارند و قطرات عسل از برگها می‌چکد. در ماتیانه و ماد و سکاسنه و ارکسنه و ارمنیه نیز تقریبا چنین است.
اما نه به این دریا و نه به این سرزمین توجه خاصی نشده است. و این به دلیل حاکمان آن بوده است. اولین فرمانداران هیرکانیا بربرها بودند، سپس مادها، هخامنشیان و در نهایت پارتیان بودند. باید افزود که تمام سرزمین های مجاور آن دریا نیز یا بیابان بی آب و علف است و یا پناهگاه های راهزنان و بیابانگردان که بر بیابانها می افزایند. در دوره کوتاه تسلط مقدونیان هم توجه چندانی بدان نشد، چرا که هم دور بودند و هم دائما در حال جنگ با دیگران.
بنا به گفته آریستوبولوس هیرکانیا، سرزمینی جنگلی است و در آن به تولید و کاشت درختان بلوط می پردازند، اما کاج و سرو که در هندوستان فراوان است، ندارد. منطقه نسا را نیز متعلق به هیرکانیا می‌دانند، البته برخی نویسندگان، نظر متفاوت دارند.
{{ایران-خرد}}
| |||