سلول بنیادی: تفاوت میان نسخه‌ها

| Code = [[Terminologia Histologica|TH]] H2.00.01.0.00001

}}

'''یاخته بنیادی''' یا '''بن‌یاخته'''، [[یاخته|یاخته‌ای]] با توانایی تقسیم بالا است که هنوز تقسیم نشده‌اند. یاخته‌های حاصل از تقسیم بُن‌یاخته‌ها (از راه [[رشتمان]]) یاخته بنیادی بیشتری می‌سازند و می‌توانند به انواع مختلف یاخته‌های دیگر [[دگرگونی یاخته|دگرگونی]] و [[تمایز]] یابند و ممکن است در مسیر تمایز، برخی مانند [[نورون|یاخته‌های عصبی]]، قابلیت [[تقسیم یاخته|تقسیم شدن]] را از دست بدهند. ''یاخته‌های بنیادی'' در [[جاندار|جانداران]] چند یاخته‌ای یافت می‌شوند. در [[پستانداران]] دو نوع گسترده از ''یاخته‌های بنیادی'' وجود دارد: [[یاخته بنیادی جنینی|یاخته‌های بنیادی جنینی]]، که از تودهٔ یاخته‌ای داخلی [[بلاستوسیست]] جدا هستند، و [[یاخته بنیادی بالغ|یاخته‌های بنیادی بالغ]]، که در بافت‌های مختلف یافت می‌شوند. در موجودات بالغ، یاخته‌های بنیادی و [[نیایاخته]]‌ها به عنوان یک سیستم تعمیر برای بدن و بازسازی بافت‌های بالغ عمل می‌کنند. از بُن‌یاخته‌ها می‌توان در تولید یاخته‌ها و نهایتاً بافت‌های مختلف نیز استفاده کرد. امروزه استفاده از این یاخته‌ها جهت ترمیم بافت‌های آسیب‌دیده در حال گسترش است. یاخته‌های بنیادی را بر اساس میزان توانایی آن‌ها در تولید بافت‌های مختلف، به «تمام توان» (totipotent)، «پر توان» (pluripotent)، «چند توان» (multipotent) و «تک توان» (unipotent) تقسیم می‌کنند. تکنولوژی یاخته‌های بنیادی علاوه بر استفاده از این یاخته‌ها جهت درمان بیماری‌ها و ترمیم و نو سازی بافت‌ها، اخیراً روی تولید این یاخته‌ها نیز متمرکز شده است. نوبل پزشکی سال ۲۰۱۲ به خاطر کشف روشی برای بازسازی یاخته‌های بنیادی از یاخته‌های تمایز یافته، مشترکاً به دکتر جان بی. گوردون (John B. Gurdon) و شینیا یاماناکا (Shinya Yamanaka) اعطا شد. منابع اصلی یاخته‌های بنیادی شامل: [[مغز استخوان]]، [[بند ناف]]، [[دهان و دندان|پالپ دندان]]، [[بافت چربی|بعضی بافت‌های چربی]] و جفت هستند.

 

* Lippincott’s Illustrated Reviews: Cell and Molecular Biology (2010). ISBN 978-0-7817-9210-3.

{{پایان چپ‌چین}}

[[رده:تاگ‌سازی]]

[[رده:زیست‌شناسی رشد]]

[[رده:زیست‌فناوری]]

[[رده:مهندسی پزشکی]]