لاستیک طبیعی: تفاوت میان نسخهها
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
جز تمیزکاری و اصلاح خطا با استفاده از AWB |
|||
خط ۱:
امروزه'''لاستیک''' به ماده مهم اقتصادی و راهبردی تبدیل شده است. در [[ایالات متحده]]، مصرف سرانه لاستیک تقریباً
در ابتدای [[جنگ جهانی دوم]] وقتی تولید لاستیک طبیعی ([[کائوچو]])
== تاریخچه ==
[[کریستف کلمب]] دریافت که [[بومیان آمریکا]] با توپهای لاستیکی بازی میکنند. اشیای لاستیکی نیز از چاه مقدس [[مایا]] در یوکاتان بدست آمده بود. لاستیک، تا جایی که میدانیم محصول سرزمین آمریکا است ولی تنها از طریق انتقال آن به خاور دور و کشت در آنجا به این حد توسعه یافته است. نام Rubber به معنی پاک کن را پریستلی کاشف اکسیژن عنوان کرد. وی اولین کسی بود که قابلیت لاستیک در پاک کردن اثر مواد را مشاهده کرد. مواد لاستیکی تنها نتیجه تلاش در جهت تفلیحی و حفظ موادی چون [[افتیون]]، [[بوتادیان]] و [[ایزوپرن]] بودند که از[[تقطیر]] تخریبی لاستیک طبیعی بدست میآمدند، بدین ترتیب راه تولید لاستیک سنتزی گشوده شد.
با آغاز [[جنگ جهانی اول]]، انواع نامرغوب لاستیک از [[دی متیل بوتادیان]] در [[آلمان]] و [[روسیه]] تولید شد. گودییر با کشف [[پخت]] لاستیک توسط [[گوگرد]] در سال
== منابع لاستیک طبیعی (کائوچو) ==
گیاهان بیشماری از جمله [[قاصدک]]، [[گوایل]]، [[گل روبینه]] و [[توت]] آمریکایی به عنوان منبع لاستیک پیشنهاد شده
▲گیاهان بیشماری از جمله [[قاصدک]]، [[گوایل]]، [[گل روبینه]] و [[توت]] آمریکایی به عنوان منبع لاستیک پیشنهاد شده بودند. ولی هیچ یک توفیق درخت شیرابه ساز [[هوآبرزیلینسیس]] و همچنین صمغ درخت [[ساپوریلا]] و درخت [[بالاتا]] را نداشته است. لاستیک طبیعی عمدتاً در کشتزارهای [[مالزی]]، [[اندونزی]]، [[لیبریا]] و همساگیانثی تولید شد، احتمالاً به این علت که آنها مشکل بیماریهای قارچی و حشرات را که کشتزاهای بومی در آمریکا را تهدید میکرد نداشتند. حدود 7 سال زمان لازم است تا این درختان به سن باروری برسند و پس از آن به مدت چند سال بار میدهند. بهره باردهی در طول جنگ دوم افزایش یافت و در حال حاضر از کشف انواع اصلاح شده درخت، بهرهای بیش از 3000 کیلوگرم در هکتار (در سال) بدست میآید.
== ساختار لاستیک طبیعی ==
لاستیک طبیعی یا کائوچو، [[سیس-
▲لاستیک طبیعی یا کائوچو، [[سیس-1،4- پلی ایزوپرن]] است و مولکولهای آن بر اثر کشش، بلوری میشوند، بدین ترتیب شکل مطلوبی از تقویت حاصل میشود. به عنوان پیش نیاز ساختاری، مولکولهای لاستیکهای طبیعی و سنتزی باید طویل باشند. خاصیت مشخصه کشیدگی برگشتپذیر به دلیل ترتیب اتفاقی و کلافی زنجیرهای بلند بسپاری است. بر اثر کشش، زنجیرها بهم میخورند ولی مثل یک فلز، پس از رها کردن تنش به شکل کلافی خود بر میگردند. لاستیک طبیعی 6 تا 8 درصد مواد غیر پلاستیکی دارد و در برابر گرما اندوزی مقاومت زیادی نشان میدهد.
== روش تهیه لاستیک طبیعی ==
برای بدست آوردن
روش جدیدتر این است که با استفاده تیغههای دوار یا اعمال برش بین دو غلتکی که با سرعت متفاوت
▲برای بدست آوردن شیرابه، پوست درخت را طوری برمیدارند که مایع در فنجانهای کوچکی جمع شود، فنجانها باید مرتبا جمعآوری شوند تا از گندیدگی یا آلودگی شیرابه جلوگیری شود. پس از آن شیرابه به محل جمع آوری برده میشود و در آنجا پس از صاف شدن با افزودن آمونیاک محافظت میشود. لاستیک از طریق فرآیندی موسوم به انعقاد جدا میشود. این کار با افزودن اسیدها یا نمکهای مختلف انجام میگیرد. در طی این عمل، لاستیک به شکل یک توده سفید خمیری از مایع جدا میشود، و سپس از آن با استفاده از غلتک ورقهای و در نهایت خشک میگردد.
کائوچو (rubber
▲روش جدیدتر این است که با استفاده تیغههای دوار یا اعمال برش بین دو غلتکی که با سرعت متفاوت می چرخند، شیرابه منعقد شده را به دانه تبدیل میکنند. دانهها سپس به مدت چند ساعت در خشک کنهای مکانیکی خشک میشوند، این عمل در روش قدیمی که از هوا یا دود چوب برای خشک کردن استفاده میشد چندین روز به طول میانجامید. به هر صورت ورقه یا دانه خشک شده متراکم و از آن مدلهایی به وزن 33 کیلوگرم می سازند.
▲کائوچو (rubber ) بهمراه گوگرد (عامل ولکانیزاسیون ) ، دوده (ماده پرکننده )،روغن (ماده نرم کننده )و مواد تاخیر دهنده و سایر مواد در مخلوط کن خاصی بنام بنبوری (ابداع کننده آن )ریخته میشود .پس از امتزاج کامل (حدود 6 یا 7 دقیقه )مخلود حاصل از مخلوط کن خارج میشود و برای خنک شدن توسط نورد بصورت ورقه درمی آید . در مراحل بعدی حسب محصول مورد نیاز بر روی آن عملیات انجام میشود. در طی کلیه مراحل بعدی درجه حرارت نباید زیاد شود ،چه در غیر اینصورت مخلوط ولکانیزه شده و ادامه کار بر روی آن غیر ممکن می شود . در مرحله نهائی با شکل گرفتن لاستیک (تایر ،فرش ، توپ و غیره )به آن حرارت داده می شود (ولکانیزاسیون )و ملکولهای گوگرد با ملکولهای زنجیری کائوچوک اتصال برقرار کرده و لاستیک شکل کشسانی بخود میگیرد . لازم بذکر است کهفرایند ولکانیزاسیون برگشت ناپذیر است و تاکنون امکان بازیافت گوگرد و کائوچوک از لاستیکهای مستعمل فراهم نشده است .
مقداری از لاستیک طبیعی بصورت شیرابه به بازار عرضه میشود. پیش از آنکه لاستیک را بتوان با انواع افزودنیهای لازم آمیزه کاری مثل دوده (به عنوان پرکن) گوگرد یا ترکیبات گوگردی، تسریع کننده و ولکانش، ضد اکسنده محافظ و روغن بر روی همان غلتکها یا مخلوطکن ممکن است به ارتفاع یک ساختمان دو طبقه باشد و در عین حال تنها مقدار کمی لاستیک را در یک زمان میتوانند عمل آورند. یک نمونه مخلوطکن ممکن است به ارتفاع یک ساختمان دو طبقه باشد و در عین حال تنها بستههای 250 کیلوگرمی را جوابگو باشد. پس از اختلاط، لاستیک با روزن رانی یا قالب گیری به شکل محصول دلخواه در میآید و بعد پخت میشود. و ولکانشی به یک پلیمر سخت شبکهای میانجامد که با گرمادهی مجدد نرم و با ذوب نمیشود.▼
▲مقداری از لاستیک طبیعی بصورت
== منابع ==
[http://daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page=
[[رده:لاستیک]]
|