اشاره‌گر (ابزار): تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:Sundial Taganrog.jpg|thumbبندانگشتی|چپ|چپ|در این [[ساعت آفتابی]] '''اشاره‌گر''' تیغهٔ مثلثی‌شکل آن‌است]]

'''اشاره‌گر''' یا '''شاخص'''، {{به یونانی|γνώμων}} به معنی آگاه یا بررسی‌کننده، {{به انگلیسی|Gnomon}} (با تلفظ نُومُون)، در اصل نام بخشی از یک [[ساعت آفتابی]] است که حرکت تدریجی سایهٔ آن بر روی صفحه نشان‌گر مکان [[خورشید]] در آسمان و درنتیجه امکان سنجش دقیق‌تر زمان است. در [[اخترشناسی]]<ref>{{LSJ|gnw/mwn|γνώμων|ref}}.</ref><ref>{{cite web|title=gnomon|publisher=[[واژه‌نامه برخط ریشه‌شناسی|Online Etymology Dictionary]]|url=http://www.etymonline.com/index.php?term=gnomon&allowed_in_frame=0}}</ref>. از این اصطلاح همچنین برای هدف‌های گوناگون ریاضی و زمینه‌های دیگر استفاده می‌شود.

[[Fileپرونده:gnomon.svg|thumbبندانگشتی|چپ|یک '''اشاره‌گر''' آنگونه که در کتاب دوم [[اقلیدس]] آمده‌است]]

یک چوب رنگ شده متعلق به ۲۳۰۰ سال پیش از میلاد در چین قدیمی‌ترین ''شاخصی‌شاخصی''است که تاکنون شناخته شده‌است.<ref>http://adsabs.harvard.edu/abs/2015hae..book.2095L</ref> [[آناکسیماندروس]] (۶۱۰ تا ۵۴۶ قبل از میلاد) دانشمندی‌است که معرفی این ابزار [[تمدن بابل|بابلی]] به [[یونانی‌ها|یونانیان]] به او نسبت داده‌شده‌است.<ref>The 2nd-century Chinese book ''[[Nine Chapters on the Mathematical Art]]'' claims gnomons were used by the [[Duke of Zhou]] (11th century BC).

[[اوینوپیدس]] از عبارت «شاخص‌وار کشیده‌شده» برای توصیف یک خط که عمود بر خط دیگری کشیده شده استفاده‌کرده‌است.<ref name="Heath_78-79">Heath (1981) pp. 78-79</ref> پس از آن، این اصطلاح برای اشاره به ابزاری به شکل (L) مانند یک [[گونیای استیلی]] استفاده شد که به منظور ترسیم انواع زاویه‌های ۹۰ درجه استفاده می‌شد. این شکل می‌تواند مورد استفاده از آن را برای توصیف شکلی که توسط برش مربع کوچکتری از یک مربع بزرگتر تشکیل شده را توضیح دهد. [[اقلیدس]] استفاده از این اصطلاح را به [[صفحه|سطوح مستوی]] که توسط برداشتن یک [[متوازی‌الاضلاعمتوازی‌الأضلاع]] [[تشابه (هندسه)|متشابه]] از یک گوشهٔ یک متوازی‌الاضلاعمتوازی‌الأضلاع بزرگتر تشکیل شده‌اند گسترش داد. در واقع، ''شاخص'' اشاره‌گرِ افزایش پی‌درپی (متوالی) بین دو [[اعداد مصور|عدد مُصور]]، از جمله شمارهای [[مربع کامل|مربع]] و [[عدد مثلثی|مثلثی]] است.

=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Gnomon&oldid=772890321|عنوان = Gnomon|زبان =انگلیسی|بازیابی =‏ ‏۹۹ ژوئن ۲۰۱۷}}