سکته مغزی: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
بدون خلاصۀ ویرایش
به نسخهٔ 19102208 ویرایش Sharaky واگردانده شد. (تل)
خط ۱۴:
}}
[[پرونده:MCA-Stroke-Brain-Human-2.JPG|250px|farme|بندانگشتی|چپ|برشی از مغز کسی که سکته مغزی حاد داشته‌است]]
'''سکته مغزی''' نوعیآسیب اختلالعصبی ناگهانیحاد نورولوژیکناشی استاز کهاختلال خونرسانی به عللقسمتی عروقیاز قابلبافت انتساب[[مغز]] است وکه ناشی از انسداد [[رگ]] مغزی به وسیله یک لخته خونی و یا پارگی یکی از عروق تغذیه کننده آن قسمت بافت مغز می‌باشد.{{سخ}}
به بیان دیگر اگر خونرسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد٬این قسمت از مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. این وضعیت را اصطلاحاً سکته مغزی می‌نامند. سکته مغزی می‌تواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون رسان مغز ایجاد شود.
به نظر برخی پزشکان و متخصصان، خطر بروز سکته مغزی در زنان به علت بیماری‌های ژنتیک، موارد هورمونی، مصرف برخی داروها و پیامدهای ناشی از زایمان بیشتر از مردان است.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81771089/ خطر بروز سکته مغزی در زنان بیشتر از مردان است] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی(ایرنا) http://www.irna.ir]</ref>
خط ۲۶:
 
== انواع سکته مغزی ==
حدود85٪حدود نیمی از تمام موارد سکته‌های مغزی بر اثر بسته شدن یک شریان مغزی با یک [[لخته خون]](ترومبوز که اصلی ترین عامل تشکیلبه آن آزاراصطلاحاً آندوتلیوم عروق خونی است. ) که به آن سکتهترومبوز مغزی ایسکمیک گفته میمی‌شود شودایجاد می‌گردد. دیگر عوامل عمده سکته مغزی را آمبولی مغزی و خونریزی مغزی تشکیل می‌دهند.{{سخ}}
آمبولی مغزی وقتی رخ می‌دهد که تکه‌ای از یک لخته خون که در جای دیگر بدن مثل منبع شریانی پروگزیمالقلب یا منطقهرگ ای دور دست مانند قلب یااصلی کاروتیدگردن ساخته شده، خود را از طریق جریان خون به یکی از شریان‌های خون‌رسان مغز برساند و در آنجا گیر کند. حدود یک چهارم از سکته‌های مغزی بر اثر آمبولی مغزی بروز می‌کنند. [[خونریزی مغزی]](هموراژیک) باعث حدود 15٪۲۰٪ سکته‌های مغزی می‌باشد بر اثر پاره شدن یکی از شریان‌های مغز ایجاد می‌شود. در این موارد خون بر روی بافت‌های اطراف آن ریخته می‌شود.{{سخ}}
لخته‌های خونی که باعث [[ترومبوز]] و آمبولی مغزی می‌شوند احتمال زیادی دارند که در یک شریانی که بر اثر [[آترواسکلروسیس]] آسیب دیده‌است ساخته شده باشند. تصلب شراین وضعیتی است که در آن دیواره رگ‌ها بر اثر رسوب چربی سفت می‌شود. عواملی که باعث افزایش احتمال ایجاد تصلب شراین می‌شود عبارتند از سیگار کشیدن، مصرف زیاد چربی در [[رژیم غذایی]]، [[دیابت]] و وجود مقدار زیادی چربی در خون.
 
محققان آلمانی نوعی پروتیین در عروق مغزی را کشف کردند که بر خطر ابتلا به سکته مغزی تأثیر می‌گذارد. دیواره مویرگ‌های خونی مغز نسبت به دیگر مویرگ‌های بدن، تفاوت دارد.
سلول‌های عصبی مغز، به جای آنکه مانند دیگر سلول‌های بدن، از طریق نشت غیرفعال مواد غذایی از مویرگ‌ها، تغذیه شوند به طور فعالانه، توسط مولکول‌هایی که از عروق خونی جابه‌جا شده‌اند، تغذیه می‌کنند.( البته تغذیه نورونها به وسیله آستروسیت نیز صورت میگیرد که نورونها گلوکز دریافت شده از مویرگ های مغزی توسط آستروسیت ها را به صورت لاکتات مصرف می کنند)
 
سد مویرگی خونی در مغز، بسیار مهم است زیرا نقشی محافظتی دارد و در صورتی که این سد دچار اختلال شود، خطر بروز سکته مغزی و دیگر مشکلات مغزی افزایش می‌یابد. برای رشد و نمو مویرگ‌های خونی، سلول‌های ویژه‌ای به نام [[پری سیت‌ها]] (pericytes) نیاز است که این سلول‌ها در مغز، پروتیینی ویژه به نام [[FoxF2]] دارند. این پروتیین فقط در پری سیت‌های مغزی یافت می‌شود. محققان [[دانشگاه گوتنبرگ آلمان]] متوجه شدند که وجود این پروتئین، به کاهش خطر بروز سکته مغزی کمک می‌کند.<ref>[http://www.irna.ir/fa/News/81661146/ پروتیین عامل سکته مغزی شناسایی شد] . [خبرگزاری جمهوری اسلامی http://www.irna.ir]</ref>
 
آمبولی مغزی ممکن است بر اثر آریتمیاختلال قلبیدر وریتم [[ضربان قلب]]، اختلالات دریچه‌ای قلب (مانندو فیبریلاسیون دهلیزی ) ویا [[سکته قلبی]] و یا آرترو اسکلروز کاروتید که به تازگی رخ داده‌است، ایجاد شود که تمام این موارد می‌توانند باعث ساخته شدن [[لخته]] خون در قلب شوند. خطر بروز آمبولی مغزی، [[ترومبوز]] مغزی و خونریزی مغزی با بالا رفتن [[فشار خون]] افزایش می‌یابد. در بیماری [[سلول داسی شکل]] (سیکل سل) که یک ناهنجاری [[گلوبول قرمز|گلوبول‌های قرمز]] خون می‌باشد، بخاطر شکل گلبول‌های قرمز که به صورت داس در می‌آیند و احتمال چسبیدن به هم و [[گیر کردن]] در [[عروق خونی]] را دارند، خطر [[ترومبوز]] مغزی افزایش می‌یابد. گاهی [[ترومبوز]] ممکن است بر اثر تنگ و باریک شدن شریان‌های خون رساننده به مغز بخاطر [[التهاب رگ|التهاب]] ایجاد گردد. التهاب شریان ممکن است به علت وجود یک بیماری خود ایمن مثل [[پلی آر تریت ندوزا]] ایجاد شود. در این بیماری [[سیستم ایمنی بدن]] به بافت‌های سالم بدن حمله می‌کند.
 
در سکته‌های مغزی خونریزی دهنده که ناشی از پاره شدن یک رگ خونی در داخل یا سطح مغز می‌باشند وقتی که یک رگ خونی پاره می‌شود، دیگر حس به سلول‌های مغزی نمی‌رسد، به علاوه نشت خون از رگ پاره شده، می‌تواند به بافت مغزی آسیب جدی وارد نماید.<ref>{{یادکرد وب|عنوان=سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی خونریزی دهنده|وب‌گاه=vista.ir|تاریخ=2014-10-20|سال=2014|پیوند=http://vista.ir/article/320712/سکته-مغزی-ایسکمیک-و-سکته-مغزی-خونریزی-دهنده|کد زبان=fa|تاریخ بازبینی=2014-10-23}}‌</ref>
خط ۶۰:
[[پرونده:Intracerebral hemorrhage 2.jpg|200px|farme|بندانگشتی|چپ|سی تی اسکن یک خونریزی مغزی را نشان می‌دهد.]]
درمان اولیه پس از وقوع یک سکته مغزی شامل تحت نظر گرفتن دقیق فرد و انجام اقدامات پرستاری برای محافظت راه تنفسی او می‌باشد. اگر در [[سی تی اسکن]] دیده شد که یک لخته خون در شریان وجود دارد، باید فوراً با استفاده از داروهای ترومبولیتیک اقدام به حل کردن آن نمود. این درمان ممکن است باعث بهبود عواقب سکته مغزی بشود اما در هر موردی نباید آن را بکار برد، زیرا باعث افزایش خطر بروز خونریزی در مغز می‌شود.{{سخ}}{{مغز}}
انجام درمان طولانی مدت برای کاهش خطر وقوع سکته‌های مغزی بعدی بستگی به این دارد که علت ایجاد این سکته مغزی چه بوده‌است. یکی از راه‌های درمان سکته مغزی ناشی از انسداد عروق، حل کردن لخته مسدود کننده رگ است. این کار با استفاده از دارویی به نام Alteplase یا به اختصار tPA انجام می‌شود. ( البته tPA خطراتی هم دارد برای مثال: وقتی که این دارو عمل ترومبولیز خود را انجام می دهد درون مغز تراوش می کند و به دلیل ترکیبات پروتئازی روی پروتئین سازنده عروق خونی PDGF_CC اثر می گذارد و سپس روی گیرنده ی آن اثر می گذارد و بدین ترتیب سازوکاری که از مغز در برابر سموم محافظت می کرد ( سد خونی مغزی یاBBB) مختل می شود بدین ترتیب ادم وازوژنیک به وجود می آید و عروق خونی در آن ناحیه با کوچک ترین افزایش فشار خون پاره می شوند و در نتیجه فرد دچار سکته مغزی هموراژیک سپس شوک هموراژیک و در نهایت مرگ می شود. نقص و تهدید دیگر این دارو این است که پلاسمینوژن در زمان سکته مغزی_قلبی یا تولید نمی شود یا بسیار کم تولید می شود در نتیجه زمان درمان را کاهش می دهد. البته پژوهشگران نوجوان و جوان ایرانی در سدد ساخت دارویی با قابلیت بهتر و با حداقل عوارض و افزایش زمان درمان هستند که برایشان موفقیت را از خدای عزوجل طلب می کنیم.) هر قدر این درمان سریعتر انجام شود نتیجه بهتری دارد و حداکثر ظرف چهار ساعت و نیم از شروع سکته مغزی قابلیت تزریق وجود دارد. هر قدر تزریق از شروع سکته به تأخیر بیفتد احتمال بروز خونریزی مغزی بدنبال این درمان بیشتر می‌شود. این دارو از طریق ورید بازویی یا داخل شریانی تزریق می‌شود. اگر زمان فوق از دست برود و علت سکته آمبولی یا ترومبوز عروق مغزی بوده‌باشد، داروهایی مثل [[آسپیرین]] یا [[وارفارین]] تجویز می‌شود تا با رقیق کردن خون از وقوع لخته‌های خون جلوگیری کند. اگر مشخص شد که یک شریان دچار تنگی شده‌است ممکن است با جراحی بتوان آن را باز نمود. بعد از بروز یک سکته مغزی که علتش خونریزی و پاره شدن یک شریان بوده‌است، درمان بر روی زمینهٔ ایجاد کننده آن متمرکز می‌شود. درمان طولانی مدت آن ممکن است شامل تجویز داروهای ضد فشار خون باشد تا فشار خون را پایین آورده و از احتمال خونریزی‌های بعدی جلوگیری کند. اگر سکته مغزی بر اثر التهاب شریان باشد ٬داروی [[کورتون]] دار تجویز می‌شود.
[[پرونده:Merci L5.jpg|200px|farme|بندانگشتی|چپ|وسیله‌ای که با آن لخته‌های خون را در رگ از بین می‌برند.]]