سید محمد بهبهانی: تفاوت میان نسخه‌ها
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
پیوندها |
گسترش مقاله |
||
خط ۹:
== در زمان پهلوی ==
میر سید محمد بهبهانی از مرتبطان با دربار پهلوی دوم بود و از مخالفان [[محمد مصدق]] در جریان [[نهضت ملی شدن نفت ایران]] بود. او در [[توطئه ۹ اسفند]] ۱۳۳۱ نقش مؤثری در جمع کردن هواداران [[محمدرضا پهلوی|شاه]] داشت. دکتر مصدق از او و امثالش با عنوان «علمای ۹ اسفند» یاد می‌کند. بهبهانی در مدت کوتاهی که نهضت سال ۴۲ روح الله خمینی را درک کرد هوادار این نهضت شد. شاه به تندی به او پیغام داد که در صورت حمایت از جریان خمینی، می‌دهم تا ریشت را خشک خشک بتراشند. بهبهانی هم در جواب شاه گفت: بعد از ۲۸ مرداد (به علت تلاش برای بازگرداندن تو و به استقبال تو آمدن) آن قدر مردم به صورتم آب دهان انداخته‌اند که نمی‌شود ریش مرا خشک تراشید!<ref>هفته نامه حریم امام، شماره ۱۲۸.</ref>
== دلارهای بهبهانی ==
اصطلاح «دلارهای بهبهانی» را اولین بار یک مأمور سابق [[سیا|سازمان سیا]] بنام [[ریچارد کاتم]] در کتاب خود آورد. او استاد روابط بین الملل دانشگاه پیتسبورگ و نویسنده کتاب «ناسیونالیسم در ایران» و مردی بود که در جریان انقلاب سال ۱۳۵۷ به حلقه اتصال آمریکا و اطرافیان روح الله خمینی تبدیل شد و در [[نوفل‌لوشاتو|نوفل لوشاتو]] به دیدار رهبر انقلاب رفت. او چند سال بعد از ترک سیا و آغاز کار دانشگاهی در کتاب خود به اختصار نوشت که در جریان کودتا «دلارهای بهبهانی» بود که بین روحانیون و دسته‌های جنوب شهر تهران تقسیم می‌شد.
بنا بر اسناد فوق‌سری دولت آمریکا که پس از مدتها در آرشیو ملی ایالات متحده از حالت طبقه بندی بیرون آمده و در سال ۲۰۱۷ با نام سند «[[مرور بحران اخیر]]» منتشر شد منبع دست‌کم بخشی از «دلارهای بهبهانی» سفارت آمریکا در تهران بوده است. در این سند آمده: «بنا بر گزارش های موثق که در روز ۱۰ اوت (۱۹ مرداد) دریافت شد، سفارت آمریکا به طور پنهانی به اشخاص بانفوذ خاصی از جمله آیت الله بهبهانی، روحانی معروف، مبالغ کلانی پول پرداخت کرده بود».
سند همچنین می‌گوید که بهبهانی یکی از معدود افرادی بود که از طرح کودتای صبح ۲۸ مرداد با خبر بوده است - موضوعی که اعتماد کامل سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا به محمد بهبهانی را نشان می‌دهد. یک چنین اعتمادی درباره ابوالقاسم کاشانی که به شدت با بریتانیا خصومت داشت به احتمال زیاد وجود نداشته است. شاید به همین خاطر باشد که برخی کارشناسان معتقدند آمریکا برای تضعیف محمد مصدق، خط مشی تعامل با کاشانی را در پیش گرفت ولی او را وارد جزئیات نقشه کودتا نکرد.
بنا بر این سند، فقط چند نفر از نقشه کودتا خبر داشتند: فرماندهان چند یگان نظامی، رئیس شهربانی و «آیت الله بهبهانی که مسئول سازماندهی تظاهرات بود».
این اسناد همچنین حکایت از آن دارد که پس از سرنگونی مصدق، پرداخت پول به محمد بهبهانی ادامه یافته است. در یک گزارش سیا به نقل از منابع نزدیک به سرلشکر زاهدی - نخست وزیر جدید - نوشته شده که زاهدی در روز چهارم مهر ۱۰ هزار تومان (حدود یک هزار دلار) و یک هفته بعد پنج هزار تومان (حدود ۵۰۰ دلار) به بهبهانی داد «تا حسن‌نیت بهبهانی را حفظ کند و او را حامی دولت نگه دارد».
== درگذشت ==
| |||