کارل پنجم: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ←‏جایگزینی با [[وپ:اشتباه|اشتباه‌یاب]]: هنچنین⟸همچنین، بکپارچه⟸یکپارچه، بودمحافظت⟸بود محافظت، تازه‌فتح‌شده⟸تازه فتح‌شده
ابرابزار
خط ۳۹:
قلمرو شارلکن مدام از سوی [[امپراتوری عثمانی|عثمانی‌ها]] مورد حمله و تهدید قرار داشت و حتی پایتخت امپراتوری مقدس روم، وین، در ۱۵۲۹ به محاصره درآمد. او در سال ۱۵۳۲ با ترکان عثمانی و در سال ۱۵۳۵ با [[تونس]] جنگید، در سال ۱۵۴۱ به [[الجزایر]] لشکر کشید و ناکام شد. در سال ۱۵۵۵ پادشاهی شارلکن چنان ضعیف شده بود که مجبور به قبول [[صلح آوگسبورگ|صلح آگسبورگ]] شد و به موجب آن آزادی مذهب را برای پیروان [[مارتین لوتر]] در آلمان به رسمیت شناخت.
 
در زمان شارلکن بین او و [[شاه اسماعیل صفوی]] در اتحادی علیه [[امپراتوری عثمانی]] شکل گرفت که به [[اتحاد ایران-هابسبورگ]] مشهور است.
 
او در اواخر عمر به اشتباهاتش پی برد. در سال ۱۵۵۵ از سلطنت کناره گرفت و باقی قلمرو خود را به پسرش [[فیلیپ دوم (اسپانیا)|فیلیپ دوم]] داد، در دیری در [[اسپانیا]] انزوا گزید و سه سال بعد در همان‌جا درگذشت.
خط ۸۳:
 
=== امپراتور مقدس روم ===
[[امپراتور مقدس روم]] توسط شورای هفت نفرهٔ [[امرای انتخابگر]] برگزیده می‌شد. کارل به راحتی توانست برادرش [[فردیناند یکم، امپراتور مقدس روم|فردیناند]] را از روند انتخابی حذف کند، سپس از راه دریایی به سمت آلمان رفت و در بین راه با شوهر خاله‌اش، پادشاه انگلیس [[هنری هشتم (انگلستان)|هنری هشتم]] ملاقات کرد تا او را از نامزد شدن برای عنوان [[امپراتوری مقدس روم]] منصرف کند و حمایتش را برای نامزی خودش بدست آورد.{{sfn |Luminarium| 2007}} با این همه خزانهٔ خالی هنری به این معنا بود که او شانسی برای انتخاب شدن ندارد.{{sfn| Maltby | 2002 | p=۱۹}} رقیب اصلی کارل برای کسب عنوان امپراتوری [[فرانسوای اول]] پادشاه فرانسه بود که حمایت پاپ [[لئون دهم]] را هم داشت.{{sfn |Luminarium| 2007}} فرانسوا و کارل هر دو قول رشوه‌های سنگینی به هفت انتخاب‌گر دادند ولی در نهایت کارل توانست با کمک خانوادهٔ بانکدار [[فوگر]] رشوهٔ بیشتری بدهد{{sfn |Encyclopedia Britannica}} و در {{میلادی|۱۵۱۹|۶|۲۸}} در [[آخن]] به امپراتوری مقدس روم برگزیده شد.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}} هزینه نهایی کمپین کارل {{عددفارسی|۸۳۵۰۰۰}} [[فلورین]] بود که {{عددفارسی|۳۳۲۰۰۰}} [[فلورین]] آن به صورت رشوهٔ مستقیم به [[امرای انتخابگر]] پرداخت شده بود.{{sfn| Maltby | 2002 | p=۱۹}} {{عددفارسی|۵۴۲۰۰۰}} [[فلورین]] از این مبلغ (۶۵٪ آن) را خانوادهٔ بانکدار [[فوگر]] تهیه کرده بود؛ این امر باعث آغاز رابطهٔ بلندمدت کارل با این خانواده شد که یعدهابعدها به یکی از بنیان‌های قدرت او مبدل گشت.{{sfn| Maltby | 2002 | p=۲۰}}
 
== مشکلات بنیادین ==
خط ۹۴:
استان‌های هلندی هر یک حکومت خاص خود را داشتند و بورگوندی‌ها از او انتظار داشتند صلح با فرانسه و انگلستان را—که برای منافع بازرگانی آن‌ها حیاتی بود—محافظت نماید. یکپارچه کردن همهٔ این انتظارها و منفعت‌ها در قالب یک سیاست جامع برای امپراتوری کاری ناممکن بود.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
در ۱۵۲۱ کارل خود را از مسئولیت اداره شهریارنشین‌های آلمانی رها کرد و ادارهٔ آنها به همراه دوک‌نشین ووتنبرگ به برادرش فردیناند سپرد.{{sfn |Luminarium| 2007}}
===مجلس ورمس===
 
=== مجلس ورمس ===
{{اصلی|مجلس ورمس}}
نخستین چالش کارل مقابله با اصلاح‌گر دینی [[مارتین لوتر]] بود. او به این منظور نخستین [[دیت امپراتوری]]ش را در {{میلادی|۱۵۲۱|۱|۲۵}} در شهر [[ورمس]] (که در آن زمان یک [[شهر آزاد امپراتوری]] بود) تشکیل داد و مارتین لوتر را احضار کرد تا از آرای خودش دفاع کند.{{sfn |Encyclopedia Britannica}}
 
پس از اینکه آنکه لوتر حاضر نشد نوشته‌های خود را پس بگیرد و مجلس را ترک کرد، کارل [[فرمان ورمس]] را صادر کرد و در آن تعالیم لوتر را رد کرد و عملاعملاً علیه [[اصلاحات پروتستانی]] اعلان جنگ کرد.{{sfn |Encyclopedia Britannica}} با این حال کارل پس از مجلس ورمس سیاست اعتدال‌گرایی و مدارا را با لوتر و پیروانش در پیش گرفت.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
== درگیری با فرانسه ==
پهناوری امپراتوری کارل، که گفته می‌شد [[امپراتوری‌ای که خورشید در آن هرگز غروب نمی‌کند|خورشید در آن هرگز غروب نمی‌کند]]، باعث شد که بیشتر دوران حکومت او به جنگ در گوشه‌های این امپراتوری بگذرد.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
ستیزه‌جوترین و خطرناک‌ترین دشمن کارل [[پادشاهی فرانسه]] تحت حکومت [[فرانسوای اول]] و بعدها [[هانری دوم]] بود. فرانسه از اواخر قرن پانزدهم سعی داشت که در شمال ایتالیا پایگاهی پیدا کند، امری که با فتح میلان از سوی فرانسوای اول در سال ۱۵۱۵ محقق شد. بعد از آن فرانسوا به [[آلزاس]] هم حمله کرد.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
مجموعه‌ای از جنگ‌های بین [[هابسبورگ]] و فرانسه (که از سلف کارل، [[ماکسیمیلیان یکم، امپراتور مقدس روم|ماکسیمیلیان یکم]] به او به ارث رسیده بود) در سال ۱۵۲۱ با حمله فرانسوا به [[لمباردی]] آغاز شد. این جنگ با پیروزی قاطعانه کارل همراه بود. فرانسوا در نزدیکی [[پاویا]] به اسارت درآمد و مجبور شد معاهدهٔ صلح مادرید که نفع کارل نوشته شده بود را امضا کند. کارل فرانسوا را آزاد کرد.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
با این حال سال بعد فرانسوا دوباره با حمایت پاپ و شهریاران ایتالیایی به کارل حمله کرد؛ ولی کارل باز هم پیروز شد. در سال ۱۵۲۷ ارتش او (که بیشتر از نیروهای [[پروتستان تشکیل شده بود]] رم را فتح کرد و در ۱۵۲۹ میلان را پس گرفتند. معاهده کامبرای در سال ۱۵۲۹ تسلط کارل بر ایتالیا را تضمین کرد.{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
=== زندگی شخصی ===
کارل در ۱۵۲۶ با ایزابلای پرتغال ازدواج کرد. در ۱۵۲۷ آنها صاحب پسری شدند که اسمش را فیلیپ (بعدها فیلیپ دوم اسپانیا) گذاشتند. پیش از ازدواج کارل صاحب دو فرزند غیرمشروع نیز شده بود. مارگارتا (بعدها دوشس پاویا) و جان (بعدها پیروز لپانتو).{{sfn | Encyclopedia.com articles about Charles V (Holy Roman Empire) | 2017}}
 
== درگیری با ترکان عثمانی ==
== ناآرامی در آلمان ==