یدالله سحابی: تفاوت میان نسخه‌ها

فعالیت‌های سیاسی وی بلافاصله پس از بازگشت به ایران و عضویت در [[انجمن اسلامی دانشجویان]] [[دانشگاه تهران]] آغاز شد. در جریان جنبش ملی شدن صنعت نفت ایران، نام سحابی به عنوان یکی از یاران نزدیک دکتر محمد مصدق مطرح شد. یدالله سحابی در سال ۱۳۳۳ به همراه یازده استاد [[دانشگاه تهران]] به علت اعتراض به قرارداد کنسرسیوم نفت، به رغم مخالفت دکتر سیاسی، رئیس وقت [[دانشگاه تهران]]، با حکم تحصیل وزارت فرهنگ، تا پایان صدارت [[زاهدی]]، از خدمت در دانشگاه محروم شدند. این افراد پس از برکناری، برای آنکه ارتباطی با دولت نداشته و در ضمن، قادر به تأمین معاش باشند، شرکتی تشکیل دادند و به اختصار نام آن را «یاد» (برگرفته از یازده استاد دانشگاه و با مدیریت [[مهدی بازرگان]]) نهادند.<ref name=ToolAutoGenRef4 />

 

 

سحابی خود دربارهٔ انگیزه تأسیس [[نهضت آزادی ایران]] می‌گوید: «[[جبهه ملی]] بیشتر فعالیت سیاسی لائیک داشت و مستقل از فکر دینی بود، ولی ما معتقد بودیم که اگر فعالیت سیاسی می‌کنیم از روی وظیفه دینی است و بنابراین، فعالیت سیاسی را وابسته به عقاید دینی می‌دانستیم.»<ref name=ToolAutoGenRef1 />

او در دوران چهار ساله اقامت خود در [[فرانسه]]، به تحصیل در رشته‌های [[گیاه‌شناسی]]، [[حیوان شناسی]] و آب‌های زیرزمینی در [[دانشگاه لیل]] پرداخت. موضوع رساله او، تحقیق در مورد «هاگ‌های زغال سنگ‌های فرانسه و ویژگی‌ها و انتشار چینه شناسی آنها» بود. وی در ادامه تحصیلاتش در شهر لیل، سفری نیز به «کراکوی» از شهرهای لهستان کرد و در آزمایشگاه دکتر زرن (zarndt) ـ که تکنیک مخصوصی برای جداسازی اسپرها» از داخل ذغال سنگ ابداع نموده بود ـ به مطالعه و تحقیق پرداخت. گنجاندن بازدیدهای محلی دانشجویان از معادن در برنامه آموزشی درس زمین‌شناسی و ارتباط و همکاری مستمر با اداره کل معادن در جهت تأمین نیازهای فنی آن اداره، از جمله اقداماتی بود که دکتر سحابی در ابتدای دوران دانشگاهی خود، انجام داد. تدریس دکتر سحابی در دانشگاه ـ ابتدا با سمت دانشیاری و پس از پنج سال با درجه استادی ـ به مدت ۲۵ سال ادامه یافت. البته فعالیت‌های آموزشی وی تنها به دانشگاه محدود نبود، او در سایر دانشکده‌ها یا دانشسراها نیز در رشته‌هایی نظیر معدن و نقشه‌بردار ی که به تناسب خود مبحثی را از [[زمین‌شناسی]] داشتند، تدریس می‌کرد.<ref name=ToolAutoGenRef4 /> سحابی هم چنین با حکم دکتر [[محمد مصدق]] از پایه گذاران بخش اکتشاف و استخراج شرکت نفت بود.<ref name=ToolAutoGenRef3 />

 

 

در طول ۹ دهه زندگی یدالله سحابی چندین کتاب و تعدادی مقاله از او منتشر شده‌است. یدالله سحابی بیشتر در حوزه‌های (طبیعت) چون [[فسیل‌شناسی]]، [[زمین‌شناسی]]، [[جانورشناسی]]، [[گیاه‌شناسی]]، آب‌های زیرزمینی، [[زیست‌شناسی]] و [[جنین‌شناسی]] به فعالیت پرداخت.<ref name="tarikhirani.ir">{{یادکرد وب|نویسنده = سعید حجاریان|نشانی = http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/640/یدالله. %D8%B3%D8%AD%D8%A7%D8%A8%DB%8C%D8%9B. %D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84. %DA%AF%D9%81%D8%AA%D9%85%D8%A7%D9%86. %D8%AA%DA%A9%D8%A7%D9%85%D9%84. %D8%AF%D8%B1. %D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86.. %D8%B3%D8%B9%DB%8C%D8%AF. %D8%AD%D8%AC%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%A7%D9%86.html|عنوان = یدالله سحابی؛ تکامل گفتمان تکامل در ایران- سعید حجاریان| ناشر = تاریخ ایران|تاریخ بازدید = ۲۷ سپتامبر ۲۰۱۱}}</ref> زمین‌شناسی عمومی، که در دهه ۱۳۳۰ از سوی دانشگاه تهران منتشر شد و کتاب شناخته شده او با نام خلقت انسان که در دهه ۱۳۴۰ چند بار به چاپ رسید، از مهم‌ترین کتاب‌های اوست. او مقاله‌هایی پیرامون زمین‌شناسی ایران در مجله‌های مناطق خشک و کویری دانشسرای عالی به چاپ رساند و نیز یاداشتی پیرامون اثر طوفان نوح از نظر زمین‌شناسی، که [[علامه طباطبایی]] در تفسیر سوره هود به آن اشاره کرده‌است. [[احسان نراقی]]، جامعه‌شناس دربارهٔ یدالله سحابی می‌گوید: یدالله سحابی جزو پیشکسوتانی بود که با جرات تلاش کرد مباحث دینی را با پیشرفت‌های علوم روز نزدیک کند تا بدینوسیله نسل جوان را به دین علاقه‌مند کند.<ref name="tarikhirani.ir" />

 

آیت‌الله سید[[علی خامنه‌ای]] نیز در پیامی درگذشت یدالله سحابی را تسلیت گفت. در این پیام آمده بود:

{{پایان گفتاورد بزرگ}}