جنگ جمل: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
محتوای حذفشده محتوای افزودهشده
شکل کوتاه الگوی ارجاع |
یکسان سازی |
||
خط ۳۶:
به نوشته مادلونگ، بر طبق [[تاریخنگاری دوران اولیه اسلام]]، [[عایشه]] در برانگیختن شورش برضد عثمان نقش فعالی داشت و احتمالاً نخستین کسی بود که در مسجد برضد وی سخنرانی کرد، برای دعوت مردم شهرها به شورش نامه نوشت و از [[صحابه]] ای که مغضوب وی شده بودند، حمایت کرد. البته در زمان محاصره عثمان، نقش خود در برانگیختن شورش و تحریک مسلمانان علیه عثمان را انکار کرد. طلحه جزو رهبران اصلی شورش بود که مردم را برضد عثمان برانگیخت و شورشیان مصری را به محاصره خانه وی ترغیب کرد. او انتظار داشت که خودش جانشین عثمان شود و عایشه نیز حامی وی بود.<ref>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=99-101}}</ref> هرچند برخی منابع بعدی، زبیر را نیز همچون عایشه و طلحه در برانگیختن شورش دخیل میدانند، با این حال مادلونگ آن را دور از واقعیت میداند و میگوید زبیر روابط خوبی با عثمان داشت و از وی حمایت میکرد و حتی در زمان محاصره خانه عثمان به وی اطلاع داد که میتواند مردانی را برای حمایتش بیاورد و پسرش، [[عبدالله بن زبیر]]، فرمانده مدافعان خانه عثمان بود.<ref>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=103-106}}</ref> [[کائتانی]] معتقد است، که علی عامل اصلی شورش و ذینفع از آن بوده است، که دست کم برای خلع عثمان، اگر نه قتل وی، دسیسه چینی کرده است. اما چون منابع [[تاریخنگاری دوران اولیه اسلام]] از این مدعا پشتیبانی نمیکند، وی [[اهل سنت]] را متهم میکند که به نفع [[علویان]] و برضد [[امویان]] منابع را تحریف کردهاند. مادلونگ استدلال کائتانی در خصوص برنامهریزی علی برای تصاحب خلافت را رد میکند، زیرا در این صورت قطعاً عایشه در چنین شورشی مشارکت نمیکرد. اما به گفته وی، مزیت علی در این بود که چون از سوی طبقه حاکم از قبیله [[قریش]] رد شده بود، مردم ولایات وی را به عنوان مرجعی برای طرح شکایاتشان یافته بودند. بدین ترتیب، مخالفان عثمان، بخصوص در [[کوفه]]، به وی گرایش یافتند. هرچند علی از این گرایش مطلع بود، اما شواهدی وجود ندارد که آنان را به سوی مخالفت و شورش هدایت کرده باشد. علی، به خصوص، در مورد پیادهسازی احکام [[شریعت]] با عثمان مخالفت داشت، که این امر از آغاز خلافت عثمان در ماجرای [[قصاص]] [[عبیدالله بن عمر]]، قاتل [[هرمزان]]، شروع شد. علی مسامحه عثمان در خصوص اجرای [[حد شرعی]] بر خویشانش، توزیع [[الفی|فیء]] میان امویان و [[بدعت]] در عبادات را برنمیتابید. همچنین در برابر بدرفتاری با صحابه محمد، جانب آنها را میگرفت.<ref>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=106-109}}</ref> در سال ۳۴ هجری، زمانی که نارضایتیها بالا گرفت، علی به جهت خویشاوندی با عثمان از سوی مخالفان به عنوان میانجی پیشنهاد شد و کوشید تا با اصلاح رویه عثمان، به اختلاف خاتمه دهد. با این حال نفوذ مروان بر عثمان مانع این مقصود شد. در نهایت، زمانی که شورشیان مصری خانه عثمان را محاصره کردند، وی دریافت که نمیتواند اوضاع را سامان دهد و از ماجرا کناره گرفت، اما دو پسرش [[حسن مجتبی|حسن]] و [[حسین]] به نگهبانی از خانه عثمان پرداختند.<ref>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=111-113}}</ref>
به نوشته [[ویلفرد مادلونگ]] پس از کشتهشدن عثمان به دست شورشیانی از [[مصر]]، [[کوفه]] و [[بصره]]، نظرها بر علی و [[طلحه]] بود. در میان اهالی مصر، حامیانی برای طلحه وجود داشت. در حالی که بصریان و کوفیان که به مخالفتهای علی با ظلم و بیداد توجه داشتند و نیز اکثر [[انصار]]، آشکارا تمایل به خلافت علی داشتند و بالاخره حرف آنان به کرسی نشست. در این میان [[مالک اشتر]] که رهبر کوفیان بود، به نظر میرسد که نقش اصلی را در تأمین امنیت برای خلیفهشدن علی برعهده داشتهاست.<ref>{{پک|Madelung|1997|ک=Succession to Muhammad|زبان=en|ص=141}}</ref> به نوشته [[پوناوالا]] پیش از قتل عثمان، شورشیان بصری طرفدار طلحه و شورشیان کوفی طرفدار [[زبیر]] بودند، اما با قتل عثمان هر دو گروه به علی گرویدند. با قتل عثمان، بنی امیه از مدینه گریختند و کنترل شهر در دست مصریان، [[مهاجرین]] برجسته و انصار قرار گرفت. آنها از علی برای خلافت دعوت کردند و وی پس از چند روز، وی این منصب را پذیرفت.<ref
== گرد آمدن مخالفان علی در مکه ==
|