محتوای آزاد: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
جز ویرایش 5.112.113.225 (بحث) به آخرین تغییری که Freshman404 انجام داده بود واگردانده شد
علیرضا (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱۷:
'''دانش آزاد''' {{انگلیسی|Libre knowledge یا free knowledge}} یا همچنین '''دانش باز''' یا '''دانش علنی''' {{انگلیسی|open knowledge}} دانشی است که بتوان آن را به دست آورد، تفسیر کرد و آزادانه اعمال کرد. این قاعده می‌تواند بر حسب نیازهای اشخاص تنظیم شود و به خاطر منافع اجتماعی با دیگران به اشتراک گذاشته شود.
 
این اصطلاح به حرکت فرهنگی دانش آزاد اشاره دارد که از اصول موفقیت نرم‌افزار آزاد، موفقیت [[تولید مشارکت‌کننده]] در توسعهٔ [[نرم‌افزار آزاد]] (و [[ویکی‌پدیا]]) و این عقیده که دانش باید بدون هیچ محدودیتی در دسترس و قابل انتشار باشد، الهام گرفته استگرفته‌است.
 
ترویج‌دهندگان دانش آزاد اعتقاد دارند که آزادی دانش تحت تأثیر اعتبار تلاش‌هاییست که برای محدود کردن یا کنترل انتشار اطلاعات (یا [[دانش صریح]]) روی اینترنت انجام می‌شود. به همین دلیل تعریف دانش آزاد بر اساس تعریف [[نرم‌افزار آزاد]] و توسط [[بنیاد نرم‌افزار آزاد]] که به این موضوع اهمیت می‌دهد، تنظیم شده‌است {{نیازمند منبع|date=اکتبر ۲۰۱۶}}.
خط ۳۲:
 
دانش آزاد روشی است که همه افراد می‌توانند در تولید دانش مشارکت داشته باشند. مشارکت در دانش آزاد به این معناست که مردم هم تولیدکننده دانش هستند (دانشمند، مخترع، هنرمند، مکتشف و …)، هم مصرف‌کنندگان، هم آموزش دهنده و هم حامی محسوب می‌شوند. کسب دانش و گسترش آن در این روش همگانی است. دانش آزاد وابسته به هیچ شخص، گروه یا حکومتی نیست. دانش آزاد روشی تجاری نیست بلکه زنده ماندن دانش وابسته به مردم است و تولیدکنندگان دانش تنها با حمایت هواداران خود می‌توانند به کارشان ادامه دهند.
دانش آزاد تنها به حمایت کسانی احتیاج دارد که به جز خود، به جامعه خود هم اهمیت می‌دهند. این روش حمایتی در جامعه [[نرم‌افزار آزاد]] -که یکی از محصولات دانش آزاد محسوب می‌شود{{نیازمند منبع|date=اکتبر ۲۰۱۶}} - پیاده‌سازی شده استشده‌است.<ref>[http://www.ettelaat.com/etiran/?p=236726 دانش‌آزاد، نرم‌افزار آزاد. روزنامهٔ اطَلاعات ۱۸ مهر ۱۳۹۵]</ref>
 
=== منابع آزاد ===
خط ۵۷:
* ۲۰۰۲: [[پیشگامان دسترسی آزاد بوداپست]] «دسترسی باز» نامگذاری شده تا در تمام زمینه‌ها پژوهش کند.
* ۲۰۰۲: مجموعه‌ای از مقالات [[ریچارد استالمن]] که بیشتر شامل فلسفهٔ دانش آزاد می‌شود اگر چه دارای یک حس نرم‌افزاری است.<ref>گی، جوشوآ (اد). ۲۰۰۲: [http://www.gnupress.org/book13.html ''نرم‌افزار آزاد، جامعهٔ آزاد: مقالات انتخاب شدهٔ ریچارد استالمن. ''] بوستون، ماساچوست: [http://www.gnupress.org/ خبرگزاری گنو]. ISBN 1-882114-98-1. همچنین قابل دریافت از طریق وب در فرمت‌های [http://www.gnu.org/philosophy/fsfs/rms-essays.pdf PDF], [http://www.gnu.org/philosophy/fsfs/rms-essays.texi Texinfo], و [http://www.gnu.org/philosophy/fsfs/rms-essays.ps Postscript]</ref>
* به تازگی در این قرن ناشران دانشگاهی فکر کردن دربارهٔ [[دسترسی آزاد]] را شروع کردند و برخی مطالب علمی را تحت مجوز [[کرییتیو کامنز]] منتشر کردند. اگرچه درجهٔ آزادی این مطالب فرق می‌کند، [[پروندهٔ مجلات دسترسی باز]] فهرست تعدادی از آن‌ها را تهیه کرده استکرده‌است. (خیلی از آن‌ها [[دانش باز]] منتشر می‌کنند).
* تعریف دانش آزاد الهام گرفته از تعریف [[نرم‌افزار آزاد]] و روی وبلاگ [[جیمی ولز]] منتشر شده‌است. "[http://wiki.lfkf.org/چرا_دانش_آزاد_به_نرم‌افزار_آزاد_و_فرمت‌های_آزاد_نیاز_دارد چرا دانش آزاد به نرم‌افزار آزاد و فرمت‌های آزاد نیاز دارد]".
* [[لارنس لسیگ]] چندین کتاب دربارهٔ تمایز بین آزادی که انتظار می‌رود، خواندن/نوشتن فرهنگ اینترنت و کنترل از طریق روش‌های فنی منتشر کرده استکرده‌است. این کتابها شامل " [[فرهنگ آزاد (کتاب)|کتاب فرهنگ آزاد]]"،<ref>لسیگ، ل. ۲۰۰۴. '' [[فرهنگ آزاد (کتاب)|کتاب فرهنگ آزاد]]: چگونه رسانه‌های بزرگ از فناوری و قانون برای انحصاری کردن فرهنگ و داشتن کنترل روی خلاقیت استفاده می‌کنند. '' کتاب‌های پنگوئن.</ref> ''کد و دیگر قوانین محیط مجازی'',<ref>''[[کد و دیگر قوانین محیط مجازی]]'' (۲۰۰۰) (ISBN 978-0-465-03913-5, کتاب‌های پایه‌ای، نیویورک)</ref> ''کد: نسخهٔ ۲٫۰''<ref>''[[کد: نسخهٔ ۲٫۰]]'' (۲۰۰۶) (ISBN 978-0-465-03914-2, کتاب‌های پایه‌ای، نیویورک)</ref> و ''آیندهٔ ایده‌ها''.<ref>''[[آیندهٔ ایده‌ها]]'' (۲۰۰۱) (ISBN 978-0-375-50578-2, خانهٔ تصادفی، نیویورک)</ref> می‌شوند.<ref>''[http://www.benkler.org/CoasesPenguin.html پنگوئن کوآس] یا [[لینوکس]] و [[طبیعت سفت]]'' مقاله‌ای از [[یوچایی بنکلر]] که طی یک آموزش طولانی دربارهٔ انگیزه‌های توسعه‌دهندگان، توضیح می‌دهد تولید مشارکت‌کننده برمبنای اشتراکات چه چیزی هست و چگونه کار می‌کند.</ref>
* ۲۰۰۶ [[یوچایی بنکلر]] ''[[ثروت شبکه‌ها]]'' را منتشر کرده<ref>[[یوچایی بنکلر]] (۲۰۰۶):''[http://www.benkler.org/wealth_of_networks/ ثروت شبکه‌ها: چگونه تولید اجتماعی بازارها و آزادی را منتقل می‌کند], مجلهٔ دانشگاه ییل. ''</ref> که مفهوم تولید مشارکت‌کننده برمبنای اشتراکات را توسعه می‌دهد.
* ۲۰۰۷ چارلوت هس و الینور استروم کتابی را با عنوان «فهمیدن دانش به عنوان یک اشتراک: از تئوری تا عمل» ویرایش کردند که علاقه‌های کنونی را در مورد این اتفاق و بخشی از تاریخ [[اشتراکات دانش]] بازتاب می‌کند.<ref>س سی و اوستروم ای (ادس). ۲۰۰۷. ''فهمیدن دانش به عنوان یک اشتراک: از تئوری تا عمل''. مجلهٔ ام‌آی‌تی، کمبریج ماساچوست.</ref>