[[پرونده:Czar Nicholas II of Russia (1868-1917) (1905).ogv|بندانگشتی|تزار روسیه سوار بر اسب، ۱۹۰۵]]
در سال ۱۹۱۵ سنپترزبورگ دچار آشوبشد و گروهی از سربازان سر به شورش برداشتند. تزار به اندرز کسانی که او را به انجام اصلاحات برای پیشگیری از انقلاب میخواندند توجهی نکرد. در سال ۱۹۱۷ کمبود خوراک در [[پتروگراد]] (نام تازه [[سن پترزبورگ|سنپترزبورگ]]) کمبود خوراک مردم رامنجر به شورش مردم برای یافتن نیازهایشان انگیزاندشد. نیکلای دوم مجبور به کنارهگیری شدگردید. او در آغاز میخواست به سود پسرش الکسی کنار برود، ولی چون او و خانوادهاش ناچار بودند به تبعید بروند، پزشکان به نیکلای دوم هشدار دادند که پسرش دور از پدر و مادر زمان درازی نخواهد زیست، سپس تزار تصمیم داشت برادرش گرانددوک میخائیل را به جانشینی خود بگمارد؛ ولی میخائیل پذیرش تاج و تخت را به رأی مردم سپرد و پیشنهاد تزار را نپذیرفت. در ادامه این رویدادها [[انقلاب روسیه (۱۹۱۷)|انقلاب بلشویکی]] توانست بنیاد سه سده فرمانروایی [[دودمان رومانوف]] بر روسیه را در هم کوبد.
در ماه مارس ۱۹۱۷ دولت موقت، اقدام به بازداشت نیکلای دوم و خانوادهاش در کاخی در ۱۵ کیلومتری جنوب [[پطروگراد]]پتروگراد نمودکرد. جایی که نیکلای دوم و خانواده اشخانوادهاش برای مدتی در برابر انقلاب مردم محافظت شده و راحتی نسبتاً مناسبی در آنجا داشتند. در اوت ۱۹۱۷ دولت [[الکساندر کرنسکی]]، تزار و خانوادهاش را به [[توبولسک]] در [[کوههای اورال]] فرستاد. در اکتبر ۱۹۱۷ که بلشویکها بر سر کار آمدند به سخت گیریسختگیری بر خانواده نیکلای دوم پرداختند. در این هنگام [[جنبش سفید]] به ستیز با انقلاب پرداخت و جنگ درونی همه سویهای آغازشدآغاز شد. سپس تزار و خانوادهاش را به دژ جنگی [[یکاترینبورگ]] که در دست نیروهای [[بلشویک]] بود فرستادفرستادند.
در ساعت ۰۲:۳۳ بامداد ۱۷ ژوئیه ۱۹۱۸ میلادی نیکلای دوم، [[آلکساندرا فیودوروفنا|همسرش]] و هر پنج فرزندشان، به همراه پزشک خانوادگیشانخانوادگی و سه خدمتکار ایشان در زیرزمین آن دژ تیرباران شدند. مأموران اجرای قتلعام، به گریه نیکلای دوم در آخرین لحظه عمرش اشاره میکنند. پیکرهایشان را در اسید گذاشتند و بازمانده لاشهشان را به خاک سپردند. هشتاد سال پس از آن در سال ۱۹۹۸ پیکرهای ایشان شناسایی گردید و در آیینی با حضور [[بوریس یلتسین]] با آیین مسیحیان دوباره و این بار در [[سنپترزبورگ]] به خاکسپرده شدند.
== تقدس ==
در سال ۱۹۸۱ نیکلای دوم و خانواده نزدیکش از سوی «کلیسای ارتدکس در تبعید روسیه» جایگاه [[قدیس|قدیسی]] یافتند و [[شهید]] شناختهشدندشناخته شدند. در ۱۴ اوت ۲۰۰۰ نیز «کلیسای ارتدکس روسیه» آنان را قدیس شناخت.