|
[[پرونده:Multistability.svg|بندانگشتی|تصاویر مبهم و خطای ادراک]]
'''ادراک''' {{انگلیسی|Perception}} عبارت است از فرایند پیچیده [[آگاهی]] یافتن از [[اطلاعات]] حسی و فهم آنها.<ref>Wikipedia contributors, "Perception," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Perception&oldid=212447812</ref>
همچنین، '''ادراک'''، فرایندی است که افراد، به وسیله آن، پنداشت‌ها و برداشتهایی را که از [[محیط]] خود دارند، تنظیم و تفسیر می کنند و بدین وسیله، به آنها، معنی می دهند.دهند؛ ولی، ادراک می تواند که با [[واقعیت]] عینی، بسیار متفاوت باشد. غالباً، افراد از امری واحد، برداشتهای متفاوتی دارند. می توان گفت که [[رفتار]] مردم، به نوع ادراک، پنداشت یا برداشت آنها (و نه واقعیت) بستگی دارد. ▼</ref>
▲همچنین، '''ادراک'''، فرایندی است که افراد، به وسیله آن، پنداشت‌ها و برداشتهایی را که از [[محیط]] خود دارند، تنظیم و تفسیر می کنند و بدین وسیله، به آنها، معنی می دهند. ولی، ادراک می تواند که با [[واقعیت]] عینی، بسیار متفاوت باشد. غالباً، افراد از امری واحد، برداشتهای متفاوتی دارند. می توان گفت که [[رفتار]] مردم، به نوع ادراک، پنداشت یا برداشت آنها (و نه واقعیت) بستگی دارد.
== عوامل مؤثر بر ادراک ==
برای شکل دادنشکل‌دادن و گاهی، ارائه تعریف از ادراک، عوامل متعددی دست اندر کار هستند. این عوامل، می توانند که در:
# شخص ادراک کننده
# موضوع مورد ادراک
وجود داشته باشند.
برخی از ویژگی های شخصی، مانند [[نگرش]]، [[انگیزش]]، علاقه، [[تجربه]] [[گذشته]] و [[انتظار|انتظارهای]]های شخص، بر نوع پنداشت یا ادراک او اثر می گذارند.<ref>استیفن پی. رابینز. ''رفتار سازمانی''، چاپ دوازدهم. تهران: دفتر پژوهشهای فرهنگی، ۱۳۸۶، مترجمان: دکتر علی پارسائیان و دکتر سید محمد اعرابی، جلد نخست (فرد).</ref>
== تفاوت احساس و ادراک ==
== ادراک از نظر ملاصدرا ==
{{اصلی|اتحاد عاقل و معقول}}
[[ملاصدرا]]، فیلسوف ایرانی سده 11۱۱ هجری، قاعده «اتحاد عقل و عاقل و معقول» را طرح کرده است. وی معتقد است در تکوین ادراک، قوه شناخت و شخص ادارک کننده ([[مدرِک]]) و موضوع ادراک‌شونده ([[مدرَک]])، سه چیز مستقل از یکدیگر نیستند. در هر عمل شناخت، وجودی پدید می آید که در همان حال که نوعی وجود شیء ادراک‌شونده است در ظرف ادراک، نوعی وجود برای نفس ادراک‌کننده هم هست. نفس ادراک کننده این وجود را، که فعل خویش است، به وسیله قوّه فاعله ادراکی خویش آفریده است. این قوّه ادراکی، در حقیقت، خود نفس در مرتبه فعل و تأثیر است.<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی=اراکی |نام= محسن|عنوان=حقیقت ادراک و مراحل آن در فلسفه ملاّصدرا |نشانی=http://marefatfalsafi.nashriyat.ir/node/263 |بازبینی= 20 مه 2016|اثر= |تاریخ= ۱ آذر ۱۳۹۱ |ناشر=مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=fa}}</ref>
== فاهمه از نظر کانت ==
'''فاهمه''' منظور از فاهمه یا ادراک از نظر کانت درک محسوسات است که از نظر او (کانت)زمان و مکان دو عنصر نامحدود فطری انسان در شکل گیریشکل‌گیری [[مقتضیات]] نقش مهمی دارند یعنی اگر بخواهم بیشتر شرح دهم کانت معتقد است که قوانین ترافرازنده روی طبقه ها (طبقه [[مفاهیم]])ناب ارسطویی تاثیرتأثیر میگذارند و بعد هم در شرایطی که این طبقه مفاهیم ناب به وجود میاورندمیآورند قوه خیال انسان صحنه هایی را بازتولید میکند و بعد هم توسط فاهمه انسان به ادراک حسی میرسد که همه این سلسله تشکیل [[صور مجاز]] توسط اصول "خرد ناب " ایجاد میشود و در ادامه خرد ناب مورد نقد کانت قرار میگیرد و او با مدارکی ارائه میدهد بیان میدارد که خرد ناب دائماً در حال فریب دادن انسان میگردد.{{مدرک}}
== نظریه ینظریهٔ اسناد ==
[[اسناد (روانشناسی)|نظریه ینظریهٔ اسناد]] (Attribution Theory) بر آن است تا تبیین کند که چگونه آدمی تلاش می ورزد تا موجبات بروز رفتارهای مشهود فردی را بر اساس عوامل درونی یا بیرونی برای خود و دیگران بازشناسد. کاربرد فرایند ادراکی در رفتار سازمانی نیز در این نظریه مشخص می شود و این نظریه عامل مهمی در ادراک رخدادهای اجتماعی و تعیین مسئولیت برای رفتار انسان ها به شماربه‌شمار می آید. این نظریه رفتار انسان ها را ترکیبی از نیروهای خارجی ( مانند بخت، شانس و محیط) و نیروهای درونی ( مانند توانایی، کوشش و دانش) می داند. عوامل واقعی رفتار به اندازه یاندازهٔ عوامل ادراک شده حائز اهمیت نیستند، آن چهآنچه آدمی هنگام مشاهده یمشاهدهٔ رفتار در ذهن می پروراند و نسبت داده رفتار به علل درونی یا بیرونی است که بسیار مهم است.
== کامیابی فراخود ==
کامیابی فراخود (Self-fulfilling Prophecy) در کنار نظریه ینظریهٔ اسناد از کاربردهای مهم فرایند ادراکی در سازمان و رفتار سازمانی است. این پدیده برای اولین بار توسط رابرت مرتون برای توضیح علت برشکستگی بانک های خوش نامخوش‌نام آمریکا در سال های رکود اقتصادی مطرح شد. در آن زمان، باور غلط مرد باعث شد تا صاحبان سپرده های بانکی تلاش کنند پس اندازهایپس‌اندازهای خود را از بانک بگیرند. بعدها، استرلینگ لیوینگستون، پس از مشاهده ی نتیجهمشاهدهٔ ینتیجهٔ یک آزمایش، این پدیده را اثر پیگمالیون نامید. نتایجی که او مشاهده کرده بود، ناشی از یک علت مستقل نبود بلکه حاصل انتظاراتی بود که پژوهشگر ناخودآگاه به افراد القا کرده بود. با دانستن این که قرار است افراد به گونه ای خاص رفتار کنند، این پیش ذهن موجب شد آنان به گونه ای که انتظار می رفت رفتار کنند.
== حرکت مارپیچ علیه مقاصد خویشتن ==
* [http://iranjoy.com/?p=752 ادراک در کوزه]، نوشته غلامرضا رشیدی
* [http://www.hkbu.edu.hk/~ppp/cpr/anpri.html Critique of Pure Reason (Analytic of Principles)]
* [http://wikipg.com/خطاهای+ادراکی خطاهای ادراکی] ، ویکی پی جی
* [http://wikipg.com/ادراک ادراک] ، ویکی پی جی
* [http://www.wikipg.com/نظریه+ی+اسناد نظریه ی اسناد]، ویکی پی جی
* [http://www.wikipg.com/کامیابی+فراخود کامیابی فراخود]، ویکی پی جی
| 