ویکی‌پدیا

مهرگان: تفاوت میان نسخه‌ها

نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
→ تفاوت قدیمی‌ترتفاوت جدیدتر ←
محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
دیداریویکی‌متن
Persia (بحث | مشارکت‌ها)
مدیران
۱۴۴٬۶۱۲ ویرایش‌ها
خط ۴۶:
}}</ref>
 
این جشن در روزهای آغازین فصل پاییز برگزار می‌شود. [[زرتشتیان]] ایران و خارج از ایران آنرا در دهم مهر یا نزدیک‌ترین زمان به دهم مهر و یا پیش از آن برگزار می‌کنند.<ref>http://www.berasad.com/fa/content/view/11669/</ref><ref>http://www.amordadnews.com/neveshtehNamyesh.aspx?NId=10563</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5429</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5536</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5514</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5515</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5518</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5520</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5531</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5533</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5551</ref><ref>http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=5532</ref><ref>http://www.berasad.com/fa/content/view/8724/ http://www.berasad.com/fa/content/view/5317/</ref>
این جشن در مهر روز آغاز می‌شود و شش روز به درازا می‌انجامد و در روز [[رام روز]] به پایان می‌رسد. نخستین روز جشن، مهرگان عامه (همگانی) و واپسین روز جشن، مهرگان خاصه (ویژه) نامیده می‌شود.{{مدرک}} در زمان [[ساسانیان]] بر این باور بودند که [[اهورمزدا|اهوره‌مزدا]] [[یاقوت]] را در روز [[نوروز]] و [[زبرجد]] را در روز مهرگان آفریده‌است و از دیر باز ایرانیان بر این باور بودند که در این روز [[کاوه آهنگر]] علیه [[ضحاک]] به پاخواست و [[فریدون]] بر [[اژی دهاک]] (ضحاک) غلبه کرد.<ref>{{یادکرد وب
| نشانی = http://myth.tarikhema.ir/article-90/جشن-مهرگان
خط ۷۹:
 
== تاریخچه ==
[[پرونده:Mithraic torch-bearer, Chiaramonti Inv1705.jpg|بندانگشتی|160px|چپ|تندیس میترا در موزه واتیکان (ساخته شده از مرمر در حدود سده دوم و یا سوم پس از میلاد)]]
 
پیشینه جشن مهرگان به [[هزاره دوم (پیش از میلاد)|هزاره دوم پیش از میلاد]] بر می‌گردد و بیش از ۴۰۰۰ سال قدمت دارد.<ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.cais-soas.com/CAIS/Celebrations/mehregan.htm |عنوان=THE FESTIVAL OF MEHREGAN |تاریخ بازدید=۸-۱۰-۲۰۱۱ |قالب= |اثر=}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نشانی=http://www.dusharm.com/content/view/43/2/ |عنوان=Mehrgan (Mehregan) Festival |تاریخ بازدید=۸-۱۰-۲۰۱۱ |قالب= |اثر=}}</ref>
خط ۱۳۰:
 
زمان برگزاری مهرگان در آغاز [[ماه مهر]] و فصل [[پاییز]] بوده‌است. بنابر سنگ‌نوشته [[سنگ‌نوشته بیستون|بیستون]]، [[داریوش بزرگ]] بر [[گئومات مغ]] در روز دهم ماه بگ‌یادیش (ماه هفتم، برابر با مهر) پیروز شده‌است.<ref>[http://www.livius.org/be-bm/behistun/behistun-t07.html#1.53-61 The Behistun Inscription<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> به گزارش هرودوت، از آن سال ایرانیان آن روز را به نام روز « «مگوفونی»» (مغ‌کشی) جشن می‌گرفتند.<ref>هرودوت، کتاب سوم: تالیا</ref> پژوهشگران با توجه به اشتباهات یونانیان از خوانش نامهای پارسی احتمال می‌دهند که این واژه « «بگو زتی»» باشد که در این صورت نه به مغ، که به بغ (مهر) پیوند دارد؛ و در این روز ایرانیان به قربانی کردن برای بغ میترا می‌پرداختند و نه مغ‌کشی.
احتمالاً از دوره [[اشکانی]] و یا [[ساسانی]] جشن مهرگان به مهر روز از مهر ماه یا شانزدهمین روز ماه مهر منتقل می‌شود.<ref>آثار الباقیه عن القرون الخالیه، ابوریحان بیرونی</ref>
 
اما این زمان در میان اقوام گوناگونی که از تقویم‌های محلی نیز بهره می‌برند، متفاوت است. برای نمونه زمان این جشن در گاهشماری طبری/ تبری و نیز در گاهشماری سنتی یزدگردی، فعلاً برابر با حدود نیمهٔ [[بهمن]]ماه و در گاهشماری دیلمی برابر با سی‌ام بهمن‌ماه است.<ref name=ToolAutoGenRef2 />
 
زرتشتیان جشن مهرگان را همه ساله در اواخر ماه بهمن<ref>[http://www.kniknam.com/Fa/FAQ/default.aspx کورش نیکنام، بخش مراسم سنتی، سؤال دوم]</ref> و یا در حدود دهم ماه مهر برگزار می‌کنند.<ref>[http://www.kza.ir/mods.php?id=News&file=article&sid=315 وهیشتا: انجمن زرتشتیان کرمان - جشن مهرگان در کرمان برگزارشد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=1485 تارنمای امرداد - برگزاری جشن مهرگان در دبستان گیو<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>[http://www.amordadnews.net/neveshtehNamyesh.aspx?NId=480 تارنمای امرداد - «مهرگان» در اصفهان برگزار می‌شود<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref><ref>http://www.t-z-a.org/farazname/Faraznameh21.pdf</ref> موبد کورش نیکنام برگزاری جشن‌ها با استفاده از گاهشماری‌های سنتی با ماه‌های ۳۰ روزه را بی‌توجهی به دانش نجوم و دستاوردهای خیام و موجب ناهماهنگی در جشن‌ها دانسته و لزوم توجه به گاهشماری ملی و رسمی با ماه‌های ۳۱ روزه را یادآور شده‌است.<ref>[http://www.kniknam.com/Fa/Letter/LetterShow.aspx?id=81 بازنگری و هماهنگی در گاهشماری سنتی زرتشتی]</ref>
 
برای آگاهی بیشتر نگاه کنید به: [[گاه‌شماری جلالی]] بخش قوانین تقویم ایرانی.
خط ۲۵۶:
 
== نکته‌ها ==
* [[هاشم رضی]] واژهٔ «گان» را [[پسوند]]ی می‌داند برابر با معنی جشن، بنا براین یا باید گفت جشن مهر و یا مهرگان.
* واژگان «مهرجان» (مهرجانات) و «نیروز» که معرب شدهٔ مهرگان و نوروز است و اکنون نیز در بسیاری از [[جهان عرب|کشورهای عرب زبان]] حاشیهٔ [[خلیج فارس]] و برخی از کشورهای [[شمال آفریقا]] به مفهوم [[جشنواره|جشنواره (فستیوال)]]، کاربرد دارد و وارد زبان و قلمرو فرهنگی [[جهان اسلام|کشورهای مسلمان]] و [[جهان عرب|عرب زبان]] گردیده‌است نیز، نشانهٔ دیگری است بر فر و شکوه این دو جشن باستانی.
 
برگرفته از «https://fa.wikipedia.org/wiki/مهرگان»