جمهوری شورایی سوسیالیستی ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Grim reaper (بحث | مشارکت‌ها)
جز ویرایش 2.177.119.138 (بحث) به آخرین تغییری که Amir hp596 انجام داده بود واگردانده شد
خط ۵۵:
== کودتای سرخ ==
[[پرونده:Gilyan1920.jpg|بندانگشتی|چپ|تمبر چاپ شده در دوران جمهوری شوروی ایران]]
کودتای سرخ از اینجا شروع شد که در روز معین (۲۴ ذیقعده ۳۸) همهٔ طرفداران میرزا کوچک را هرجا که بودند دستگیر و بازداشت نمودند.<ref name="x"/> نقشهٔ [[کودتا]] طوری طرح‌ریزی شده بود که می‌بایست میرزا کوچک یا کشته می‌شد و یا دستگیر می‌گردید، و درهرحال از کادر انقلاب خارج می‌شد و زمام امور را به دیگران می‌داد.<ref name="x"/> ولی او توطئه را قبلاً احساس کرده و به جنگل رفته بود.<ref name="x"/> چون روس‌ها و کمونیست‌های گیلان از میرزا کوچک دلگیر شده بودند، که چرا بدون مقدمه و اطلاع رشت را تخلیه نموده به جنگل‌های انبوه [[فومنات]] پناه برده است، انقلابیون قشون انبوهی در پسیخان مجتمع نموده، به فکر حمله به فومنات و گوراب زرمخ بودند.<ref name=":0">{{Cite book|title=تاریخ قدیم گیلان|last=مهرنوش|first=محمد صادق|publisher=|year=|isbn=|location=|pages=}}</ref> یکی دیگر از زمینه‌های اختلاف میان جناح کمونیست و جناح میرزا در جمهوری، این بود که کمونیست‌ها که خود را صرفاً در برابر کمیته اجرایی انترناسیونال سوم مسئول می‌دانستند با هرگونه شکلی از حکومت پارلمانی مخالف بودند. کمونیست‌ها آشکارا می‌گفتند که کلیه اعضای جمهوری گیلان بایستی مرجعیت انترناسیونال سوم را به صورت یک ایمان قلبی بپذیرند.<ref name="golshan">روزنامه گلشن، چاپ رشت، ۲۸ ژوئن ۱۹۲۲.</ref>
روز سیزدهم ذی‌الحجه ۱۳۳۸ شورای انقلابی تشکیل یافت و طرفداران میرزا کوچک را محبوس کردند. بیان نامه‌هایی در شهر رشت منتشر، و نطق‌هایی در مجامع و [[سبزه‌میدان (رشت)|سبزه‌میدان]] ایراد گردید که نسبت به میرزا کوچک هتاکی داشته است.<ref name=":0"/> بعضی از ناطقین مدعی بودند که میرزا کوچک با [[احمدشاه قاجار|سلطان احمدشاه]] سازش نموده و به انقلاب «خیانت» کرده است. میرزا کوچک در جواب اعلام داشت که این عده خیال غارت اموال اهالی را دارند و چنانچه در بادکوبه علاوه بر بیست میلیون هستی ایرانی‌ها را بردند، در گیلان هم خیالات اجرای همان وضعیت را در سر می‌پرورانند. میرزا کوچک معتقد بود که «اجرای یک عقیدهٔ مفرط و تند، مذموم و محال است. زمام امور ایران می‌بایستی به دست ایرانی‌ها اداره شود.<ref name=":0"/>» احسان اله خان می‌نویسد که حتی پیش از اعلام جمهوری ایران، کوچک خان نسبت به هدفهای بلشویک‌ها مشکوک بود؛ در حالی که با عوامل بلشویک اتحاد انقلابی بسته بود… کوچک خان می‌خواست پیش از [[صدور انقلاب]] خود به تهران با بلشویک‌ها قرارداد ببندد.<ref name="ehsan1"/>