باستان‌سنجی: تفاوت میان نسخه‌ها

▲باستان­سنجی عبارت است از مجموعه فعالیت­های میان رشته­ای که برای پژوهش، شناخت و نگاهداری آثار و اشیا فرهنگی، با بهره­گیری از علوم مختلف تجربی، ریاضی و انسانی و بکارگیری روش­های میان رشته‌ای صورت می‌پذیرد. پژوهش در ساختار شیمیایی و فیزیکی مواد و مصالح سازنده این آثار و اشیاء، سالیابی و تاریخ گذاری آنها و انجام تحلیل­های دقیق و جامع براساس روش­های علوم فیزیک، شیمی، زمین­شناسی، کانی شناسی، جغرافیا و ریاضیات، از جمله فعالیت­های پژوهشی این رویکرد است. باستان­سنجی در تعامل با دانش باستان­شناسی و دیگر شعب علوم باستان­شناختی مثل زمین- باستان­شناسی، باستان­شناسی تحلیلی، زیست- باستان­شناسی و غیره و نیز شعب رشته حفاظت از آثار تاریخی، شناخت و درک محققان را از فرایندهایی شکل­گیری یک اثر باستانی تا لحظه­ای که به دست محققان برسد افزایش داده و در نتیجه دقت تحلیل و تفسیر پژوهندگان این عرصه را افزایش داده، نتایج و تفسیرهای مربوط به فرایندهای فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر دگرگونی­های هنری و فنی را در طول زمان، تحت‌الشعاع خویش می­سازد.

▲با گذشت بیش از هفت دهه از تأسیس رشته باستان‌شناسی ([[دانشگاه تهران]]- ۱۳۱۶) حوزه مطالعات میراث فرهنگی ایران به دلیل فقدان رشته باستان سنجی و دیگر رشته­های مرتبط با علوم باستان شناختی همچنان فاقد استقلال واقعی بوده و کماکان به پژوهش­­های بیگانگان و به­ویژه ممالک اروپایی و آمریکا وابسته است. اهمیت و ضرورت استقلال کشور در حوزه باستان سنجی زمانی آشکار و بارز و برجسته می‌شود که بدانیم هر تحلیل فرهنگی و اجتماعی از گذشته مبتنی بر اطلاعات باستان شناختی و تاریخی، در ابتدا نیازمند ارایه تحلیل‌های علمی از آثار و مواد باستانی و تاریخی است؛ و در نتیجه، در فقدان این تحلیل‌های علمی- آزمایشگاهی یا در صورت ناصواب بودن نتایج آنها، در عمل تمامی تحلیل­های فرهنگی و اجتماعی راه به خطا خواهند برد!

▲از این رو راه اندازی رشته­های جدید از جمله در عرصه تاریخ هنر و باستان­شناسی که بتوانند زمینه­های علمی را در کنار گرایش­های علوم انسانی تقویت نمایند از مهمترین دغدغه­­های امروز در درک و تفسیر علوم مربوط به باستان­شناسی است از این رو باستان­سنجی با احراز صلاحیت و توانایی علمی برای تشخیص آثار اصیل باستانی و هنری از نمونه­های جعلی و تقلبی، به علاوه مطالعات علمی بین رشته­ای در شناخت تکنیک­ها و فر آیند­های ساخت آثار فرهنگی و تاریخی به علاوه بررسی­های منشایابی و آسیب شناختی، عملاً در انجام اقدامات موزه داری، مطالعه و شناخت میراث فرهنگی به طرق علمی و همچنین مدیریت میراث فرهنگی و قضاوت­های قضایی تأثیرگذار است.<ref>{{Cite news|url=http://society.sushiant.com/در-آمدی-بر-پیشینه-باستان-سنجی-کشور-و-افق/|title=درآمدی بر پیشینه باستان سنجی کشور و افق‌های پیش رو در حوزه انتشارات بین‌المللی|last=|first=|date=09-07-1395|work=|accessdate=23-8-1395}}</ref>

▲با توجه به موارد ذکر شده و اهمیت این رشته و کمبود آن در ساختار علمی کشور ''گروه مرمت آثار تاریخی'' ''[[دانشگاه هنر اسلامی تبریز]]'' در سال ­تحصیلی ۹۰–۱۳۸۹ در یک روند مطالعاتی یکساله در قالب تیمی ۸ نفره از متخصصین مرتبط اقدام به آماده­سازی و تدوین سرفصل دروس کارشناسی ارشد باستان­سنجی براساس تجربه­های بین‌المللی و نیازهای بومی با هدف تربیت متخصصین متعهد و آشنا به شیوه­های پیشرفته مطالعات باستانسنجی و پاسخ گویی به نیازهای کشور اقدام به راه اندازی دوره کارشناسی ارشد باستانسنجی نمود و موفق به طی مراحل قانونی از طرف وزارت علوم تحقیقات و فناروی برای کسب مجوز پذیرش دانشجو در مهرماه سال ۱۳۹۱ برای نخستین بار در ایران گردید.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://faa.tabriziau.ac.ir/?PageID=13|عنوان=گروه‌های آموزشی - دانشکده هنرهای کاربردی|ناشر=faa.tabriziau.ac.ir|بازبینی=2016-11-13}}</ref>