ملک قاسم میرزا: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Rezabot (بحث | مشارکت‌ها)
خط ۱:
{{جعبه اطلاعات حاکم
| عنوان =
| تصویر =Malek Qasem Mirza.jpg
| زیرنویس تصویر = [[عکس از خود]] ملک قاسم میرزا، تنها عکس [[داگرئوتایپ]] ایرانی موجود
| دوران =
| لقب = خان عمو
| زادروز = دوم جمادی‌الثانی ۱۲۲۲ هه‍. ق (۱۵ مرداد ۱۱۸۶ هه‍. ش)
| زادگاه =
| تاریخ درگذشت = ۱۲۷۷ هـ. ق (۵۵) ۱۲۳۰ ه ه‍.ش
| محل درگذشت =
| آرامگاه =
| دودمان = [[قاجاریان]] [[پرونده:Shir & Khorshid1.svg|40px]]
| پدر = [[فتحعلی‌شاه قاجار]]
| مادر = مریم بیگم افشار ( دختر [[امامقلی خان بیگلربیگی افشار]])
| فرزندان = [[امامقلی میرزا]]
| دین =
| امضاء =
}}
[[پرونده:شاهزاده ملک قاسم میرزا.jpg|250px|بندانگشتی|پرتره نقاشی]]
''' ملک قاسم میرزا''' در دوم جمادی‌الثانی (۱۱۸۶ - ۱۲۳۰۱۱۸۶–۱۲۳۰) شاهزاده قاجار بود. او برادر تنی [[ملک منصور میرزا]] و بیست و چهارمین پسر [[فتحعلی شاه]] بود. او شخصیت جالبی داشته و پیوسته در صدد کسب معلومات تازه بوده به طوری که قصد استخراج قند از چغندر را کرده و در پزشکی هم دست داشته استداشته‌است. او با اروپاییان مراوده خوبی داشت و از آنها حمایت می‌کرد.
 
فن عکاسی و عکس برداری در ایران برای اولین بار در شهر [[تبریز]] و توسط ملک قاسم میرزا فرزند [[فتحعلی شاه]] [[قاجار]] آغاز گردید. به علت سفر او به اروپا و تحصیل در فرانسه در روزگاری که اختراع دوربین عکاسی موضوع بحث روز بود و مراوده با اروپائیان در ایران و توجهی که به دانش‌ها و فرهنگ نوین داشت می‌توان حتم و یقین کرد که شاهزاده ملک قاسم میرزا نخستین ایرانی، پس از [[ژول ریشار]] (به گفته‌ای اولین شخص خارجی که در ایران عکس برداری کرده استکرده‌است) یا هم زمانهم‌زمان با او (و شاید هم پیش از ریشارخان) است که دوربین عکاسی در اختیار داشته و نخستین عکس برداری به شیوه [[داگرئوتیپ]] و سپس [[کلدیون]] را در ایران انجام داده استداده‌است.
 
او در اوایل پاییز سال ۱۲۶۵ هه‍. ق در اردو کشی [[ناصرالدین شاه]] به ییلاق جاجرود، از همراهان شاه بود و در آنجا از سراپرده شاه و پیشخدمت‌ها و زنان حرم عکس برداشته و شش ماه بعد آن‌ها را آلبوم ساخته و در شانزدهم رجب ۱۲۶۶ هه‍. ق تقدیم [[ناصرالدین شاه]] کرده استکرده‌است. این آلبوم در آلبوم خانه [[کاخ گلستان]] موجوداست، آلبومی ۱۰۱ برگی به شماره ۲۳۲ که تنها ۳۴ برگ آن به کار رفته استرفته‌است و ناصرالدین شاه با خط خویش بر عکس‌ها یادداشت نوشته استنوشته‌است. از این عکس‌ها ۸ قطعه را شاهزاده ملک قاسم میرزا گرفته استگرفته‌است. وی در ابتدای این آلبوم چنین نوشته استنوشته‌است: «پیشکش بنده آستان شهریاری ملک قاسم میرزا به تاریخ شانزدهم شهر رجب المرجب سنه ۱۲۶۶» سایر عکس‌های این آلبوم را بعدها به آلبوم اضافه کرده‌اند.
 
[[اوژن فلاندن]] جهانگرد فرانسوی که به سال ۱۲۵۶ هه‍. ق ملک قاسم میرزا را در تبریز دیده بود در بارهدرباره او اینچنین می‌نویسد:
((این شاهزاده ملک قاسم میرزا .... بر اثر فکر بلند و معلومات کافی یکی از مردان بزرگ مشرق زمین به شماربه‌شمار می‌رود، شش زبان کامل: فرانسه، انگلیسی، روسی، ترکی، عربی، هندی را می داند.........می‌داند…))
 
آقای [[یحیی ذکا]] نویسنده کتاب «تاریخ عکاسی و عکاسان پیشگام ایران» اعتقاد دارد که ملک قاسم میرزا نویسنده نخستین رساله عکاسی نیز هست. از آنجا که وی به ۶ زبان زنده دنیا تسلط داشته است،داشته‌است، احتمالاً تنها گزینه ممکن برای تالیفتألیف رساله کوچک «کتاب فوتوگرافی» می‌تواند باشد. این کتاب شامل ۱۴ صفحه در قطع ۱۵*۶ است و ابتدا در سال ۱۲۷۴ هجری قمری وارد کتابخانه [[اعتضادالسلطنه]] شد و سپس به کتابخانه [[مدرسه ناصری]] (سپهسالار) وقف شد.
 
ملک قاسم میرزا یکبار در جوانی و بار دوم در ۱۲۵۸ قمری به حکومت [[اورمیه]] منصوب می‌شود. پس از فوت [[محمد شاه]] در ۱۲۶۸ قمری [[ناصرالدین شاه]] قاجار نیز او را در حکومت [[اورمیه]] ابقا نمود. بدین ترتیب قرا اطراف دریاچه و خود دریاچه در اختیار وی بود و ایشان با قایقی در دریاچه سیاحت و شکار می‌نمود. در حکومت اورمیه از دوستداران فرهنگ غرب و حامی برپایی مدرسه به سبک نوین بود. خود در ۱۲۵۰ قمری نزد [[جاستین پرکینز]] انگلیسی را می‌آموزد. با میسیونهای مذهبی روابط دوستانه داشت و در ۱۲۵۵ قمری فرمانی از [[محمد شاه]] برادر زاده اش مبنی بر تاسیستأسیس مدرسه‌ای برای نشر علوم و تربیت جوانان مسیحی و مسلمان می‌گیرد. فرزندش [[امامقلی میرزا]] بعد از پدر جانشین و مدتی حاکم اورمیه می‌شود.
 
{{ahnentafel top|width=۱۰۰%۱۰۰٪}}
{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
خط ۵۳:
|14= ۱۴. [[رستم‌خان افشار قاسملو]]
|16= ۱۶. [[فتحعلی‌خان قاجار]]
|17= ۱۷. خیرالنساء بیگم قاجار
|18= ۱۸. [[محمدخان قاجار قوانلو]]
|24=۲۴. [[افشار قاسملو|محمدموسی‌خان افشار]]