میکلوش یانچو: تفاوت میان نسخه‌ها

محتوای حذف‌شده محتوای افزوده‌شده
Safibot (بحث | مشارکت‌ها)
←‏top: اصلاح پیوند ابهام‌زدایی کارگردان با استفاده از AWB
جز بود
خط ۲:
| نام = میکلوش یانچو
| تصویر = Jancso(atHome).jpg
| اندازه تصویر =
|توضیح تصویر =
| تاریخ تولد = {{تولد|۱۹۲۱|۹|۲۷}}
خط ۹:
| محل مرگ = [[بوداپست]]
| علت مرگ =
| نام دیگر =
| ملیت = {{پرچم|مجارستان}}
| تحصیلات =
| دانشگاه =
| کتاب‌ها =
| نمایشنامه‌ها =
| زمینه فعالیت = [[کارگردان فیلم|کارگردان]]، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده و بازیگر
| سال‌های فعالیت = ۱۹۵۰-۲۰۱۴۱۹۵۰–۲۰۱۴
| تأثیرگذاشته بر =
| تأثیرپذیرفته از =
|فیلم (های) ساخته‌شده دربارهٔ وی=
| همسر = کاتالین (۱۹۵۸-۱۹۴۹۱۹۵۸–۱۹۴۹){{-}}[[مارتا مشاورس]] (۱۹۶۸-۱۹۵۸۱۹۶۸–۱۹۵۸){{-}} (۲۰۱۴-۱۹۸۱۲۰۱۴–۱۹۸۱)
| شریک زندگی =
| فرزندان =
| والدین =
| محل زندگی =
| نقش برجسته =
| imdb_id = ۰۴۱۷۳۵۲
|جایزه اسکار =
|جایزه کن =
|جایزه ونیز =
|جایزه لوکارنو =
|جایزه امی =
| جایزه‌های دیگر = Kossuth Prize (1973)
| وب‌گاه =
| گفتاورد =
}}
 
'''میکلوش یانچو''' {{به مجاری|Miklós Jancsó}} [[کارگردان فیلم|کارگردان]]، فیلمنامه‌نویس، تهیه‌کننده و بازیگر مجارستانی و برنده جایزه بهترین کارگردان از [[جشنواره فیلم کن]] بود.
 
== زندگی‌نامه ==
یانچو ۲۷ سپتامبر ۱۹۲۱ در شهر کوچک [[واتس]] در شمال بوداپست به دنیا آمد. پدر و مادر او مهاجرانی از ترانسیلوانیا بودند که زمانی بخشی از مجارستان بود. او گفت: {{گفتاورد|«مادرم رومانیایی بود. در زندگی شخصی، اعضای خانواده دوست بودند، اما به لحاظ سیاسی در تقابل با هم قرار داشتند...داشتند… برای من این یک درس بزرگ بود. آن تقابل - که کمتر هم خشونت‌آمیز بود - هرگز مشکلات مربوط به هویت ملی را حل نخواهد کرد.»}}
 
یانچو ۲۷ سپتامبر ۱۹۲۱ در شهر کوچک [[واتس]] در شمال بوداپست به دنیا آمد. پدر و مادر او مهاجرانی از ترانسیلوانیا بودند که زمانی بخشی از مجارستان بود. او گفت: {{گفتاورد|«مادرم رومانیایی بود. در زندگی شخصی، اعضای خانواده دوست بودند، اما به لحاظ سیاسی در تقابل با هم قرار داشتند... برای من این یک درس بزرگ بود. آن تقابل - که کمتر هم خشونت‌آمیز بود - هرگز مشکلات مربوط به هویت ملی را حل نخواهد کرد.»}}
 
[[پرونده:Kósa Ferenc & Jancsó Miklós 1975 cropped.jpg|بندانگشتی]]
سطر ۴۹ ⟵ ۴۸:
یانچو پس از کارگردانی چند فیلم کوتاه در دهه ۱۹۵۰، سال ۱۹۶۳ به خاطر استعداد استثنایی و سبک خلاقانه خود در فیلم «Cantata» مورد توجه بیشتر قرار گرفت.
 
یانچو که برای برداشت‌های طولانی و به تصویر کشیدن گذر زمان در حماسه‌های تاریخی صرفاً از طریق تغییر لباس، شهرت داشت، سال ۱۹۷۲ در جشنواره کن برای فیلم «سرود سرخ» دربارهدربارهٔ شورش گروهی کارگر مزرعه در [[قرن نوزدهم]]، برنده جایزه بهترین کارگردان شد.
 
منتقدان در دهه ۱۹۶۰ یانچو را در کنار کارگردانانی بزرگ مانند [[میکل‌آنجلو آنتونیونی]] و [[اینگمار برگمان]] رده‌بندی می‌کردند.
سطر ۵۵ ⟵ ۵۴:
او زمانی با خلاصه کردن تمرکز اصلی فیلم‌هایش، گفت: «همیشه به این مسئله فکر می‌کردم که آیا یک فرد می‌تواند از تاریخ عبور کند؟»
 
او اوایل دهه ۱۹۷۰ در ایتالیا زندگی می‌کرد و فیلم «Vices and Pleasures» را در این کشور ساخت که دربارهدربارهٔ خودکشی رودولف، آرشیدوک اتریش و معشوقه او در ۱۸۸۹ است. فیلم یانچو به خاطر برخی صحنه‌ها در ایتالیا ممنوع و او به چهار ماه زندان محکوم شد. او بعدها به این حکم اعتراض کرد و تبرئه شد.
 
«گردآوری» (۱۹۶۵)، «سرخ و سفید» (۱۹۶۷) و «سکوت و فریاد» (۱۹۶۸) از موفق‌ترین فیلم‌های اوست.
سطر ۶۱ ⟵ ۶۰:
یانچو بین ۱۹۹۹ تا ۲۰۰۶ مجموعه‌ای شامل شش فیلم ساخت که به ماجراهای اغلب ابزورد کاپا و پپه، دو ضدقهرمان کمیک با بازی زولتان موچی و پیتر شرر، می‌پردازند.
 
یانچو استاد آکادمی فیلم بوداپست بود و بین ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۲ در موسسهمؤسسه ارتباطات [[دانشگاه هاروارد]] تدریس می‌کرد.
 
همسر سابق وی مارتا مشاورس کارگردان سینما بود
سطر ۶۹ ⟵ ۶۸:
== بررسی آثار ==
=== زنگ‌ها به رم رفته‌اند ===
نخستین فیلم بلند داستانی یانچو، "«زنگ‌ها به رم رفته‌اند"» (۱۹۵۸)، فیلم ضعیفی بود که پیرامون ایده مبارزه انقلابی ساخته شده بود و بیانگر اندیشه‌ها و دغدغه‌های روشنفکرانه او بود.
 
=== کانتاتا ===
نخستین فیلم مهم یانچو که نام او را به عنوان کارگردانی خلاق و اندیشمند در جهان مطرح کرد و به عنوان نخستین فیلم موج نوی سینمای مجارستان معرفی شده، فیلم "«کانتاتا"» (Cantata) بود که در سال ۱۹۶۲ ساخت.
 
"«کانتاتا"» فیلمی دربارهدربارهٔ رابطه روشنفکران مجار با قدرت و تردیدهای آنها بود که بر اساس داستان کوتاهی از نویسنده مجار، جوزف لنگیل ساخته شد و داستان پزشک جراح روشنفکری را در دوران استالین در بوداپست روایت می‌کرد که از زندگی یکنواخت اش در شهر خسته می‌شود و به زادگاه اش در روستا بر می‌گردد.
نخستین فیلم مهم یانچو که نام او را به عنوان کارگردانی خلاق و اندیشمند در جهان مطرح کرد و به عنوان نخستین فیلم موج نوی سینمای مجارستان معرفی شده، فیلم "کانتاتا" (Cantata) بود که در سال ۱۹۶۲ ساخت.
"کانتاتا" فیلمی درباره رابطه روشنفکران مجار با قدرت و تردیدهای آنها بود که بر اساس داستان کوتاهی از نویسنده مجار، جوزف لنگیل ساخته شد و داستان پزشک جراح روشنفکری را در دوران استالین در بوداپست روایت می‌کرد که از زندگی یکنواخت اش در شهر خسته می‌شود و به زادگاه اش در روستا بر می‌گردد.
 
=== در راه من به خانه ===
فیلم "«در راه من به خانه"» (۱۹۶۴) داستان سرباز جوانی را در دوران سلطه نازی‌ها بر مجارستان در جنگ جهانی دوم روایت می‌کرد که از ارتش فرار می‌کند اما به وسیله [[ارتش سرخ]] دستگیر می‌شود. زندانبان او یک سرباز زخمی روسی است. آنها زبان هم را نمی‌فهمند اما از طریق بازی‌های کودکانه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و بتدریج رابطه دوستانه، جایگزین رابطه بین زندانبان و زندانی می‌شود.
 
فیلم "در راه من به خانه" (۱۹۶۴) داستان سرباز جوانی را در دوران سلطه نازی‌ها بر مجارستان در جنگ جهانی دوم روایت می‌کرد که از ارتش فرار می‌کند اما به وسیله [[ارتش سرخ]] دستگیر می‌شود. زندانبان او یک سرباز زخمی روسی است. آنها زبان هم را نمی‌فهمند اما از طریق بازی‌های کودکانه با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و بتدریج رابطه دوستانه، جایگزین رابطه بین زندانبان و زندانی می‌شود.
 
=== محاصره ===
اما با فیلم "«محاصره"» (۱۹۶۵) بود که یانچو سبک منحصر به فرد سینمایی اش را که عبارت از برداشت‌های بلند، کورئوگرافی و میزانسن‌های پیچیده بود، معرفی کرد. فیلمی که به عنوان یک نمونه درخشان سینمای [[اروپای شرقی]] شناخته می‌شود. "«محاصره"»، روایتی تکان‌دهنده از شورش مجارها علیه ارتش اطریش در سال ۱۸۴۸ بود که با سبک بصری خیره کننده یانچو به تصویر کشیده شده بود. فیلمبرداری سیاه و سفید تاماس سوملو، فیلمبردار چیره‌دست یانچو با پرده عریض، در شکل گیریشکل‌گیری سبک بصری یانچو و موفقیت جهانی او تاثیرتأثیر بسزایی داشت. زولتان فابری؛ سینماگر و منتقد بزرگ مجار، آن را بهترین فیلم تاریخ سینمای مجارستان خوانده استخوانده‌است.
 
اما با فیلم "محاصره" (۱۹۶۵) بود که یانچو سبک منحصر به فرد سینمایی اش را که عبارت از برداشت‌های بلند، کورئوگرافی و میزانسن‌های پیچیده بود، معرفی کرد. فیلمی که به عنوان یک نمونه درخشان سینمای [[اروپای شرقی]] شناخته می‌شود. "محاصره"، روایتی تکان‌دهنده از شورش مجارها علیه ارتش اطریش در سال ۱۸۴۸ بود که با سبک بصری خیره کننده یانچو به تصویر کشیده شده بود. فیلمبرداری سیاه و سفید تاماس سوملو، فیلمبردار چیره‌دست یانچو با پرده عریض، در شکل گیری سبک بصری یانچو و موفقیت جهانی او تاثیر بسزایی داشت. زولتان فابری؛ سینماگر و منتقد بزرگ مجار، آن را بهترین فیلم تاریخ سینمای مجارستان خوانده است.
 
=== سرخ و سفید ===
"«سرخ و سفید"» محصول مشترک شوروی و مجارستان بود که به مناسبت پنجاهمین سالگرد [[انقلاب اکتبر]] شوروی ساخته شد و به درگیری ارتش سرخ با ضدانقلابیون مخالف انقلاب اکتبر می‌پرداخت. در این فیلم، یانچو با استفاده از میزانسن و [[ترکیب بندی]] هوشمندانه و حرکات معکوس دوربین، جابه‌جایی دائمی قدرت میان دو ارتش سرخ و سفید را که در فضای خالی و پنهاور یک دشت در مقابل هم صف آرایی کرده‌اند، را نشان داده استداده‌است.
 
"سرخ و سفید" محصول مشترک شوروی و مجارستان بود که به مناسبت پنجاهمین سالگرد [[انقلاب اکتبر]] شوروی ساخته شد و به درگیری ارتش سرخ با ضدانقلابیون مخالف انقلاب اکتبر می‌پرداخت. در این فیلم، یانچو با استفاده از میزانسن و [[ترکیب بندی]] هوشمندانه و حرکات معکوس دوربین، جابه‌جایی دائمی قدرت میان دو ارتش سرخ و سفید را که در فضای خالی و پنهاور یک دشت در مقابل هم صف آرایی کرده‌اند، را نشان داده است.
 
=== سکوت و فریاد ===
"«سکوت و فریاد"» (۱۹۶۸) نیز فیلم دیگری دربارهدربارهٔ انقلاب ۱۹۱۹ مجارستان بود و داستان جوانی انقلابی را روایت می‌کرد که بعد از شکست انقلاب به روستا فرار می‌کند. این فیلم آغاز همکاری یانچو با یانوش کِنده فیلمبردار بزرگ مجاری بود.
 
=== بادهای زمستانی ===
فیلم "«بادهای زمستانی"» (محصول ۱۹۶۹) – تنها فیلم یانچو که بعد از انقلاب در [[جشنواره فیلم فجر]] به نمایش درآمد- داستان گروهی از آنارشیست‌های کروات است که سعی دارند الکساندر اول پادشاه یوگسلاوی را در دهه سی ترور کنند. "«بادهای زمستانی"»، بیانگر کمال سبک گرایی یانچو و قوام عناصر بصری اوست.
 
فیلم "بادهای زمستانی" (محصول ۱۹۶۹) – تنها فیلم یانچو که بعد از انقلاب در [[جشنواره فیلم فجر]] به نمایش درآمد- داستان گروهی از آنارشیست‌های کروات است که سعی دارند الکساندر اول پادشاه یوگسلاوی را در دهه سی ترور کنند. "بادهای زمستانی"، بیانگر کمال سبک گرایی یانچو و قوام عناصر بصری اوست.
 
=== سرود سرخ ===
فیلم "«سرود سرخ"» که بسیاری از منتقدان آن را شاهکار یانچو ارزیابی می‌کنند، توانست در سال ۱۹۷۱ جایزه بهترین کارگردانی از فستیوال کن را به دست‌آورددست آورد. در این فیلم نیز همانند فیلم‌های دیگر یانچو، به رابطه قدرت و سرکوب شوندگان می‌پردازد. یانچو نشان می‌دهد که دهقانان و شورشیان با اینکه به نحو وحشیانه‌ای سرکوب و قتل‌عام می‌شوند اما هرگز امید خود را از دست نمی‌دهند.
 
== جوایز و افتخارات ==
* پنج بار نامزدی بهترین کارگردانی از [[جشنواره بین‌المللی فیلم کن]] * برنده جایزه بهترین کارگردانی از جشنواره بین‌المللی فیلم کن برای فیلم "«سرود سرخ"» در سال ۱۹۷۲
 
او سال ۱۹۷۹ در جشنواره کن، سال ۱۹۹۰ در جشنواره ونیز و سال ۱۹۹۴ در بوداست جایزه یک عمر دستاورد دریافت کرد.
 
== فیلمشناسی ==
 
=== کوتاه ===
* پائیز در باداچسونی (۱۹۵۴)
سطر ۱۴۹ ⟵ ۱۴۲:
 
{{ترتیب‌پیش‌فرض:برینر، میکلوش یانچو}}
 
[[رده:اهالی واتس]]
[[رده:درگذشتگان ۲۰۱۴ (میلادی)]]