|
'''ماهوارهٔ پلانک'''، یک فضاپیمای طراحی‌شده در [[مرکز فضایی مندلیی کن]] است و هدف آن مشاهدهٔ [[ناهمسانگردى|ناهمسانگردى‌های]] [[تابش زمینه کیهانی|تابش زمینهٔ کیهانی (سی‌ام‌بی)]] در تمام آسمان، با استفاده از حساسیت و تفکیک زاویه‌ای بالا است.
==منبع==
[[ماهواره پلانك]]
{{چپ‌چین}}
ماهواره پلانك يك تلسكوپ فضايي است كه هدف آن اندازه گيري نا همسان گردي تابش زمينه ي كيهاني با دقت بسيار بالا است با استفاده از اين داده‌ها كيهان‌شناسان به بررسي منشآ جهان و تشكيل كهكشان‌ها مي‌پردازند . اين پروژه متعلق به سازمان فضايي اروپا(ايسا) است. نام اين فضاپيما در ابتدا COBRAS/SAMBA ناميده شده بود. اما نام آن به افتخار فيزيك دان آلماني "ماكس پلانك" به پلانك تغيير يافت.
*Wikipedia contributors, "Planck satellite," Wikipedia, The Free Encyclopedia, http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Planck_satellite&oldid=197411138 (accessed April 23, 2008).
اهداف
{{پایان چپ‌چین}}
پلانك به بررسي آغاز جهان (در حدود 14 ميليون سال پيش) خواهد پرداخت. در واقع اين ماهواره ماشين زمان ايسا است ،چرا كه به كمك آن منجمان مي‌توانند پي به اسرار آغاز جهان ببرند و تئوري مناسب را براي تولد و تحول جهان ارائه دهند.
آيا روندانبساط جهان ادامه پيدا مي‌كند؟
سن جهان چقدر است؟
طبيعت جسم سياه چيست؟( ماده‌اي كه تصور مي‌شود بيش از 90 در صد ماده‌ي تشكيل دهنده‌ي جهان را شامل مي‌شود ولي هنوز مشاهده نشده است!)
طبيعت انرژي تاريك چيست؟( نوعي انرژي فرضي كه ممكن است علت انبساط شتابدار جهان باشد)
اين سئوالاتي است كه اين ماهواره در پي جواب‌هاي آن است.از ديگر اهداف اين پروژه مي‌توان به موارد زير اشاره كرد:
• گردآوري فهرستي از خوشه هاي كهكشاني
• مشاهده ي عدسي گرانشي تابش زمينه ي كيهاني
• مشاهده ي منابع امواج راديويي و زير قرمز كهكشان ها
• رصد كهكشان راه شيري: ماده ي ميان ستاره اي ، تابش سينكروتروني و اندازه گيري ميدان مغناطيسي
• بررسي منظومه ي شمسي شامل سياره ها و سيارك ها و دنباله دارها و نور منطقة البروجي
'''نكات قابل توجه'''
تابش زمينه‌ي كيهاني در تمام كيهان پخش شده است چرا كه منشأ آن نقطه‌اي خاص از جهان نيست، بلكه كل كيهان است. در واقع اولين نوري است كه هنگام آغاز جهان وجود داشته، به همين دليل در تمام جهات در آسمان قابل مشاهده است. رصد اين تابش مانند رصد جهان در زماني است كه تنها سيصدهزار سال سن داشته است. در ابتدا ابعاد جهان بسيار كوچك‌تراز حال و فركانس اين امواج بسيار بالا بوده‌است ، با انبساط جهان به تدريج طول موج اين امواج افزايش يافته به طوري كه اكنون به صورت امواج ريزموج (مايكرو ويو) مي‌باشند.( لازم به ذكر است ريز موج جزو امواج كم انرژي دسته بندي مي‌شود.)
ماهواره‌ي پلانك كه جهت رصد اين امواج طراحي شده است، درعمل به اندازه‌گيري دما مي‌پردازد.(بر طبق قانون جابه‌جايي وين در تابش جسم سياه دما با فركانس رابطه‌ي مستقيم دارد.) دقيق‌ترين عدد به دست آمده براي اين دما تاكنون 2.726 كلوين در تمام جهات آسمان است. اما اندازه‌گيري‌هاي دقيق‌تري لازم است، چرا كه دانشمندان متوجه ناهمگني در دماي قسمت‌هاي مختلف آسمان شده‌اند (اين مقدارافت و خيز در حدود 1 در 100000است). اگرچه اين تفاوت‌ها بسيار كم به نظر مي‌رسند، اما بسيار مفيدند چرا كه تنها آثار به جا مانده از نطفه‌هاي اوليه‌ي جهان كنوني هستند.
به منظور بررسي اين ناهمگني‌ها آشكارسازهاي ماهواره‌ي پلانك بسيار دقيق‌تر و حساس‌تر از آشكارسازهاي پيشين طراحي شده‌اند.
'''فضاپيما'''
وزن فضاپيماي پلانك در حدود 1900كيلوگرم است. ارتفاعش برابر 4.2 متر و حداكثر قطرش 4.2 متر است.
پلانك تلسكوپي به قطر آينه‌ي 1.5 متر را حمل مي‌كند كه تشعشعات را به دو آشكارساز حساس منتقل مي‌كند.
كه يكي براي اندازه گيري فركانس هاي كم و ديگري براي اندازه گيري فركانس‌هاي بالا نصب شده‌اند كه هر دو قادر به اندازه گيري شدت و قطبش فوتون ها مي باشند و روي هم رفته محدوده‌ي فركانسي بين 30 تا 875 گيگا هرتز را پوشش مي‌دهند. طيف تابش ريز موج ماكزيمومي در فركانس 160.2 گيگاهرتز دارد.
وسيله‌ي فركانس پايين آرايه‌اي از 22 گيرنده‌ي راديويي كه در دماي 253- درجه‌ي سانتيگراد كار مي‌كند.اين گيرنده‌ها در چهار بازه‌ي فركانسي ( بين 30 تا 70 گيگاهرتز) كار مي‌كنند.ترانزيستورها سيگنال‌هايي را كه با تلسكوپ جمع آوري مي‌شوند تقويت مي‌كنند، سپس اين اطلاعات در كامپيوتر ذخيره مي‌شوند.
دستگاه فركانس پايين آرايه‌اي از 52 آشكارساز (بولومتريك) تشكيل شده كه ابتدا تابش را به گرما تبديل مي‌كند.سپس اين گرما به وسيله‌ي يك دماسنج الكتريكي اندازه‌گيري شده و اطلاعات مربوط به آن در كامپيوتر ثبت مي‌شود.اين دستگاه در 6 بازه‌ي فركانسي بين 100 و 857 گيگا هرتز و در دماي 297.9-( در حدود 0.1 درجه بالاي صفر مطلق) كار مي‌كند. براي رسيدن به چنين دمايي، سيستم پيچيده‌اي از خنك‌كننده‌هايي كه به طور موازي با تكنولوژي‌هاي متفاوتي طراحي شده‌اند كار مي‌كنند.
تلسكوپ پلانك و ابزار آن روي يك سفينه‌ي هشت وجهي قرار گرفته‌اند. در ضمن پوششي بر روي آن تعبيه شده كه جلوي تشعشع خورشيد و ماه را بگيرد تا مانع آشكارسازي تابش ريزموج مورد نظر نشوند. كاركرد ديگر اين پوشش پايين بردن دماي ابزار اندازه‌گيري است به طوري كه دستگاه‌هاي خنك‌كننده بتوانند دماي ثابتي در حدود 233- درجه سانتيگراد (يا 50 كلوين) ايجاد كنند.در داخل فضا پيما كامپيوترها و زيرسيستم‌هايي تعبيه شده‌اند كه سيگنال هاي دريافتي را به اطلاعات تبديل و ذخيره مي‌كنند.در قسمت انتهايي فضاپيما يك صفحه‌ي خورشيدي است كه برق لازم براي فضاپيما را تأمين مي كند و در ضمن آن را از تابش مستقيم آفتاب محفوظ نگه مي‌دارد.
'''پرتاب'''
پلانك با موشك آريان 5 (مركز گويانا ) روز24 ارديبهشت امسال به فضا پرتاب شد ،اين ماهواره همراه با رصدخانه‌ي فضايي هرشل به فضا فرستاده شد و پس از 2.5 ساعت بعد از پرتاب از آن جدا شد و در كمتر از 6 ماه به مدار نهايي خود خواهد رسيد.مقصد نهايي ماهواره نقطه‌ي لاگرانژي دوم مدار زمين است. اين مكان به اندازه‌ي كافي از زمين و ماه فاصله دارد و از گرماي حاصل از آن‌ها در امان خواهد بود.مقدار گرمايي كه تأثير بسياري در اندازه‌گيري‌ها مي‌تواند داشته باشد. مدت زمان مأموريت اين سفينه 15است. اين ماموريت مي‌تواند در صورت در كار كردن دستگاه‌هاي سردكردن ادامه پيدا كند.
==پیوند به بیرون==
| 